سه مقام ارشد جمهوری اسلامی ایران میگویند تنها دستیابی به توافق آتشبس در نوار غزه حکومت ایران را از اقدام تلافیجویانه مستقیم علیه اسرائیل باز خواهد داشت.
خبرگزاری رویترز با نقل قول از این سه مقام جمهوری اسلامی که به نام آنها اشاره نکرد، نوشت: این نشاندهنده نوعی عقبنشینی از گزارشهای قبلی است که حاکی از قصد جمهوری اسلامی برای حمله به اسرائیل پیش از گفتگوهای روز پنجشنبه ۲۵ مرداد است.
این خبرگزاری به نقل از شخصی که او «یک مقام بلندپایه امنیتی» جمهوری اسلامی نامید، نوشت: در صورتی که گفتگوهای مرتبط با غزه با شکست مواجه شود یا اسرائیل سیاست اتلاف وقت را در مذاکرات پیش ببرد، جمهوری اسلامی همراه با متحدان خود، گروههای شبهنظامی نیابتی مانند حزبالله لبنان، حمله مستقیم را به اسرائیل انجام خواهد داد.
به نوشته رویترز، گزارشها در روزهای اخیر حاکی از آن بود که اسرائیل معتقد است جمهوری اسلامی میخواهد پیش از تمدید مذاکرات برای برقراری آتشبس و آزادی گروگانهای تحت اسارت حماس، به آن کشور حمله کند.
جمهوری اسلامی وعده داده است که در تلافی کشته شدن اسماعیل هانیه پاسخ شدیدی به اسرائیل بدهد. حکومت ایران، اسرائیل را مسئول این قتل قلمداد میکند اما اسرائیل چنین اقدامی را تأیید یا تکذیب نکرده است.
در همین حال، رویترز اشاره کرد که وزارت امور خارجه و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی ایران و همچنین دفتر نخستوزیر اسرائیل و وزارت امور خارجه آمریکا به پرسشهای این خبرگزاری پاسخ ندادند.
جان کربی، سخنگوی کاخ سفید، روز دوشنبه ۲۲مرداد به خبرنگاران گفت: «این هفته ممکن است اتفاقی توسط ایران و نیروهای نیابتیاش بیفتد... این ارزیابی ایالات متحده و همچنین ارزیابی اسرائیل است».
در اینحال، نیروی دریایی آمریکا چند رزمناو و یک زیردریایی را رهسپار خاورمیانه کرده است تا توان دفاعی اسرائیل را تقویت کند.
جان کربی، هماهنگکننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز دوشنبه گفت آمریکا برای مقابله با «حملات عمده» احتمالی از سوی حکومت ایران و یا گروههای نیابتیاش در خاورمیانه آماده شده است.
او گفت ایالات متحده نیز همانند اسرائیل نگران حمله احتمالی حکومت ایران و نیابتیهایش است و به همین خاطر طی روزهای اخیر حضور نظامی خود در خاورمیانه را افزایش داده است.
در عین حال، یک مقام وزارت دفاع اسرائیل به صدای آمریکا گفت که اسرائیل «در حال آماده شدن برای طیفی از سناریوهای مختلف» در برابر حکومت ایران و گروههای نیابتی آن است.
این مقام وزارت دفاع اسرائیل روز دوشنبه در گفتوگو با صدای آمریکا با تاکید بر «هماهنگی تنگاتنگ آرایش دفاعی با ایالات متحده» گفت که یوآف گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، هفتهای چند بار با لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، گفتوگو میکند و این میزان از «هماهنگی عملیاتی و راهبردی در همه سطوح» وجود دارد.
این مقام اسرائیلی در ادامه با قدردانی از ایالات متحده به دلیل «استقرار مقادیر چشمگیری از تجهیزات و نیروهای خود در منطقه» بر همکاری تنگاتنگ دو کشور به منظور اطمینان یافتن از قابلیت همکاری میان قوای نظامی دو کشور تاکید کرد.
رویترز در بخش دیگری از گزارش خود به نقل از مئیر لیتوک، محقق ارشد مرکز ائتلاف مطالعات ایرانی دانشگاه تل آویو، نوشت: فکر میکند که ایران نیازهای خود را بر کمک به متحدش حماس ترجیح میدهد، اما در عین حال، میخواهد از یک جنگ تمام عیار اجتناب کند.
او افزود: ایرانیان هرگز استراتژی و سیاستهای خود را تابع نیازهای گروههای نیابتی قرار ندادهاند.
مئیر ایتوک اشاره کرد که حمله جمهوری اسلامی «محتمل و تقریباً اجتنابناپذیر است، اما من مقیاس و زمان آن را نمیدانم.»
سعید لیلاز، تحلیلگر مقیم ایران، نیز به رویترز گفت که رهبران جمهوری اسلامی اکنون مشتاق هستند تا برای آتش بس در غزه تلاش کنند؛ «برای به دست آوردن انگیزه، اجتناب از یک جنگ همه جانبه و تقویت موقعیت خود در منطقه.»
او با اشاره به اینکه تهران پیش از این در روند صلح غزه شرکت نکرده بود، افزود اما ایران اکنون آماده است تا «نقش کلیدی» در مذاکرات ایفا کند.
سعید لیلاز توضیح بیشتری در مورد «نقش کلیدی» که از آن سخن گفت، نداد.
خبرگزاری رویترز همچنین به نقل از دو مقام ایرانی نوشت که «ایران در حال بررسی اعزام نماینده ای به مذاکرات آتشبس است که اولین بار از زمان آغاز جنگ در غزه خواهد بود.»
به گفته این دو منبع، «این نماینده به طور مستقیم در جلسات شرکت نخواهد کرد، اما در گفتگوهای پشت پرده «برای حفظ خط ارتباط دیپلماتیک» با ایالات متحده در ادامه مذاکرات شرکت خواهد کرد.
این خبرگزاری اشاره کرد که مقامات ایالات متحده، قطر و مصر فوراً به پرسشها در این مورد آیا جمهوری اسلامی نقشی غیرمستقیم در مذاکرات خواهد داشت، پاسخ ندادند.
این در شرایطی است که به گزارش خبرگزاری حکومتی «ایرنا»، نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد اعلام کرد که «ایران در گفتگوهای غیرمستقیم آتشبس در غزه با میانجیگری مصر، قطر و آمریکا میان اسرائیل و حماس حضور نداشته و نخواهد داشت.»
در این ارتباط، دو منبع ارشد نزدیک به حزبالله لبنان به رویترز گفتند که تهران به مذاکرات فرصت میدهد اما از قصد خود برای انتقام دست نخواهد کشید.
یکی از این منابع گفت که آتشبس در غزه به ایران بهانهای برای پاسخ کوچکتر و «نمادین» میدهد.