بنا بر گزارشها موج تورمی ماههای نخست ۱۴۰۱ که حاصل سیاستهای موسوم به «جراحی اقتصادی» جمهوری اسلامی، حوزه «تفریحات عمومی» را دستخوش تغییر کرده و برخی از سادهترین مصادیق آن را به اهدافی «کمتر دست یافتنی» و گاهی «غیر ممکن» برای بسیاری از خانوادههای ایرانی بدل کرده است.
روزنامه «همشهری» چاپ تهران در شماره روز چهارشنبه بیست و پنجم خرداد ماه آورده است که «هزینه تفریح» برای خانوارهای ایرانی «سرسامآور» شده، تا آن جا که تفریح در خانوار «با کاهش روبهرو شده» و همین امر «کودکان» را از همان دوران ابتدایی زندگی «با اقتصاد و مسائل مالی درگیر کرده است.»
این رسانه وابسته به شهرداری تهران، در ادامه گزارش خود با اشاره به «تفریحات تابستانی» و پس از «تعطیلی مدارس بچهها» شامل رفتن به استخر، آموزش فوتبال و دوچرخهسواری بهعنوان «محبوبترین و پربسامدترین تفریحهای تابستانی»، نوشته است که این تفریحات با افزایش قیمت روبهرو و شامل تورم فزایندهای شده است.
روزنامه همشهری با بررسی هزینه برخی «تفریحات متداول کودکان و نوجوانان» مانند شنا، کلاسهای فوتبال، دوچرخهسواری، و یا بازدید از موزهها نوشته است که هر یک از این موارد دست کم از یک تا دو و نیم میلیون تومان برای خانوار ایرانی با توجه به قیمتهای کنون آنها، هزینه خواهد داشت.
در بخشی دیگر از این گزارش آمده است که با احتساب هزینه رفت و آمد و خرید حداقلی از فروشگاه یا کتابفروشی و یک وعده غذا مثل ساندویچ، این «گشت و گذار ساده» برای خانواده «۵۰۰ هزار تومان» هزینه خواهد داشت. بهعبارتی، پایینترین رقمی که خانواده میتواند برای فرزندش هزینه کند «نیم میلیون تومان» است.
روزنامه «خراسان» چاپ مشهد، آبانماه ۱۴۰۰ در گزارشی نوشته بود که آمار «سالهای ۹۱ تا ۹۹» نشان میدهد که در مجموع هزینههای یک خانوار شهری «کمترین سهم» مربوط به «تفریح و سرگرمی» است که هر سال نسبت به سال قبل «کاهش» پیدا می کند. درباره خانوارهای روستایی نیز اگرچه تفریح و سرگرمی در سبد هزینهها فراز و نشیبهایی داشته اما در مجموع در سال ۹۹ با «یک افت چشمگیر» همراه بوده است.
از سوی دیگر، تورم سالانه بخش تفریح و فرهنگ ایران در سال ۹۸ به ۲.۴۳ و در ۹۹ به ۱.۹۱ درصد کاهش یافته است. همچنین در خانوارهای روستایی، در سال ۹۸ افزایش هزینه اتفاق افتاد؛ بهطوری که سهم تفریح و سرگرمی که در سال ۹۶، به ۱.۸۵ درصد بوده در سال بعد به ۱.۷۹ درصد کاهش یافت.
حشمتالله عسگری، معاون اقتصادی و توسعه منابع استانداری سمنان، دیماه ۹۷ با اذعان به اینکه «دردآورتر» از «سرانه پایین تفریحات» در جامعه ایرانی «شکاف و تفاوت بالای» سرانه تفریحات بین «دهک پایین و بالای جامعه» است، با توجه به آمارهای سال ۹۷ و وضعیت تورمی آن سال گفته بود که سرانه تفریحات هر خانواده در «دهک پایین» جامعه «۶۳ هزار تومان» و در «خانوارهای دهک بالا» به طور متوسط «۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان» است.
روزنامه همشهری در بخش دیگری از مطلب خود بر مبنای گزارش میدانی از «گران شدن هزینه تفریحات حداقلی» برای یک خانواده متوسط ایرانی، نوشته است که همین یک حساب سرانگشتی، نشان میدهد همانقدر که «تفریح از برنامه و سبد خانوار حذف میشود»، باید «نگران آسیبهای آن و فشارهای روانی به فرزندان» بود.
کاهش شدید «امکان انجام تفریحات حداقلی» برای نوجوانان و جوانان ایرانی، در حالی است که همزمان گزارشها و آمارها حاکی از «افزایش شدید» میل به «مهاجرت به خارج از کشور» میان این اقشار سنی به دلیل «مشکلات کشور» به ویژه «چشماندازهای منفی اقتصادی» است تا آنجا که «موج مهاجرت» به مقطع «دانشآموزی» نیز رسیده است.