همزمان با تشدید بحران آب در منطقه و ادامه مناقشات میان جمهوری اسلامی ایران و گروه طالبان در افغانستان، شبکه خبری «بلومبرگ» در گزارشی نوشته طالبان آماده جنگ شده است و علاوه بر سربازان و بمب‌گذاران انتحاری، صدها وسیله نقلیه نظامی و تسلیحات باقیمانده از حضور ایالات متحده در افغانستان را در منطقه مستقر کرده است.
بلومبرگ این مطلب را به نقل از «یک منبع که نخواست نامش فاش شود» اعلام کرده و از قول همان منبع نوشته است توافق سال ١٩٧٣ دو کشور در مورد حق‌آبه هیرمند تفسیرپذیر ، زیرا بر اساس آن توافق، تامین آب باید در زمان خشکسالی «تعدیل» شود و هر دو کشور باید برای حل این مشکل «مذاکرات دیپلماتیک» انجام دهند.
در بخشی از این گزارش به نقل از گریم اسمیت، مشاور ارشد در امور افغانستان در سازمان بین‌المللی غیرانتفاعی «گروه بحران» آمده است: «کمبود آب در حوضه رودخانه هیرمند ناشی از تغییرات آب و هوایی است، زیرا افعانستان گرم تر شده و متحمل بارندگی‌های زیادی است که دوره‌های خشکی وحشتناکی را در پی دارد. دما در این کشور از سال ۱۹۵۰ تا ۱.۸ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.»
ایران در سال ۱۹۷۳ قراردادی را با افغانستان امضا کرد که سالانه مقدار معینی آب را در شرایط آب و هوایی «عادی» از هیرمند برای ایران درنظر می گیرد.
آب این رودخانه گه بزرگترین رودخانه افغانستان است برای کشاورزی حیاتی است و میلیون‌ها نفر در هر دو طرف مرز از آن استفاده می‌کنند.
عمر صمد، کارشناس ارشد اندیشکده شورای آتلانتیک مستقر در واشنگتن و فرستاده سابق افغانستان در کانادا و فرانسه، ضمن اشاره به «وضعیت طولانی مدت بحران» در افغانستان و نیاز ایران به آب در زمان خشکسالی گفت: «هر دو طرف می‌توانند برای توجیه مواضع خود، استدلال بیاورند.»
او گفت اما از نظر سیاسی غیرمنطقی خواهد بود که هیچ یک از دو طرف خواهان حل این موضوع از طریق مجاری دیپلماتیک نباشد، زیرا منجر به بی ثباتی منطقه‌ای خواهد شد، آنهم در زمانی که هیچ یک از طرفین نمی‌توانند درگیری را تحمل کنند.
این توافق برای دهه‌ها منبع تنش بوده است. ایران مدت‌هاست که استدلال کرده که آب کافی دریافت نمی‌کند. وضعیت با تسلط طالبان، که طی سال‌های خشکسالی اتفاق افتاد، بدتر شد.
به نوشته بلومبرگ تجزیه و تحلیل ادعاهای هر دو طرف دشوار است زیرا هیچ اطلاعاتی برای تامین آب در این دو کشور در دسترس نیست، فاطمه امان، کارشناس ارشد غیر مقیم اندیشکده موسسه خاورمیانه مستقر در واشنگتن، می‌گوید که ایران باید فقط خودش را مقصر بداند.
او گفت که مقامات ایرانی بیش از ۴۰ سال فرصت داشتند در مدیریت آب سرمایه‌گذاری کنند اما منطقه را برای فاجعه آماده کردند.»
