یک مقام بلند پایه در وزارت نفت ایران به توافق رسیدن تهران و مسکو برای امضای قرارداد موسوم به نفت – کالا، به دلیل آن که دو کشور در حوزه های نفت و گاز رقیب هم هستند را دشوار خواند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی در روز سیزدهم فروردین ماه از پیشرفت ایران و روسیه در فراهم کردم زمینه برای امضای یک قرارداد پایاپای به ارزش ۲۰ میلیارد دلار خبر داده بود که مطابق آن مسکو در برابر دریافت نفت از ایران، به این کشور تجهیزات و کالاهای روسی تحویل دهد.
علی ماجدی معاون وزیر نفت ایران در حاشیۀ کنفرانسی در دوبی به خبرنگاران گفته است «روسیه یک تولیدکننده و صادرکننده نفت است و در نتیجه انجام این کار ساده نیست ... امکان پذیر نیست که ایران از روسیه نفت وارد کند؛ برعکس آن هم شاید صادق باشد.»
گزارش های منتشر شده نسبت به احتمال امضای چنین قراردادی، واکنش ایالات متحده آمریکا را به دنبال داشت، به طوری که کاخ سفید اعلام کرد چنین توافقی موجب بروز «نگرانی های جدی» خواهد شد و متناسب با گفتگوهای هسته ای جاری میان ایران و قدرت های جهانی نخواهد بود.
جک لو وزیر خزانه داری آمریکا نیز روز پنج شنبه گذشته به همتای روسی خود هشدار داد که هرگونه معامله نفت در برابر کالا میان ایران و روسیه می تواند تحریم های بیشتر آمریکا را به دنبال داشته باشد، چرا که چنین معامله ای به منزله نقض توافق بین ایران وشش قدرت بزرگ جهانی است که آمریکا و روسیه هم در میان آنها هستند.
آذر ماه گذشته، ایران و ۶ قدرت جهانی موسوم به گروه ۱+٥ در ژنو سوئیس به توافقی موقت رسیدند که بر مبنای آن بخشی از تحریم های اعمال شده علیه ایران در ازای مهار بخش هایی از فعالیت های هسته ای ایران کاهش خواهد یافت. در طول این توافق ۶ ماهه گفتگوها برای رسیدن به توافقی جامع و نهایی ادامه خواهد داشت.
بیش از یک دهه است که ایران بر سر برنامه هسته ای خود با کشورهای غربی اختلاف دارد و در این مدت روسیه – که دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل می باشد – به عنوان حامی قدرتمند ایران در این کشمکش مطرح بوده، هرچند از حق وتوی خود برای تصویب قطعنامه های تحریمی سازمان ملل علیه ایران استفاده نکرده، اما باعث تعدیل آنها شده است.
رویکرد مسکو در قبال بحران اوکراین و حمایت از همه پرسی الحاق کریمه به روسیه که در اسفند ماه برگزار شد، بر روابط روسیه با اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا اثرات منفی عمیقی گذاشته به نحوی که به نگرانی ها از اثرگذاری بر گفتگوهای هسته ای با ایران و رسیدن به توافق نهایی افزوده است.
از طرفی، جمهوری اسلامی ایران نیز که به واسطه فشار تحریم ها، با مشکلات اقتصادی فراوانی روبروست، تمایل خود را به سرانجام رساندن این گفتگوها اعلام کرده است و حسن روحانی رئیس دولت یازدهم هم از اراده دولت برای خروج کشور از انزوای جهانی و رفع کامل تحریم ها سخن گفته است.
به باور ناظران، تحت شرایط فعلی، ایران با توجه به پیشینه همکاری های اقتصادی خود با روسیه – بویژه تاخیرهای طولانی در راه اندازی نیروگاه هسته ای بوشهر و خودداری مسکو از تحویل سامانه دفاع موشکی S300 – و نیز واکنش های جدی آمریکا در قبال امضای قرارداد نفت-کالا، احتمال دارد دیگر تمایل چندانی به نهایی کردن این قرارداد از خود نشان ندهد.
خبرگزاری رویترز در گزارشی در روز سیزدهم فروردین ماه از پیشرفت ایران و روسیه در فراهم کردم زمینه برای امضای یک قرارداد پایاپای به ارزش ۲۰ میلیارد دلار خبر داده بود که مطابق آن مسکو در برابر دریافت نفت از ایران، به این کشور تجهیزات و کالاهای روسی تحویل دهد.
علی ماجدی معاون وزیر نفت ایران در حاشیۀ کنفرانسی در دوبی به خبرنگاران گفته است «روسیه یک تولیدکننده و صادرکننده نفت است و در نتیجه انجام این کار ساده نیست ... امکان پذیر نیست که ایران از روسیه نفت وارد کند؛ برعکس آن هم شاید صادق باشد.»
گزارش های منتشر شده نسبت به احتمال امضای چنین قراردادی، واکنش ایالات متحده آمریکا را به دنبال داشت، به طوری که کاخ سفید اعلام کرد چنین توافقی موجب بروز «نگرانی های جدی» خواهد شد و متناسب با گفتگوهای هسته ای جاری میان ایران و قدرت های جهانی نخواهد بود.
جک لو وزیر خزانه داری آمریکا نیز روز پنج شنبه گذشته به همتای روسی خود هشدار داد که هرگونه معامله نفت در برابر کالا میان ایران و روسیه می تواند تحریم های بیشتر آمریکا را به دنبال داشته باشد، چرا که چنین معامله ای به منزله نقض توافق بین ایران وشش قدرت بزرگ جهانی است که آمریکا و روسیه هم در میان آنها هستند.
آذر ماه گذشته، ایران و ۶ قدرت جهانی موسوم به گروه ۱+٥ در ژنو سوئیس به توافقی موقت رسیدند که بر مبنای آن بخشی از تحریم های اعمال شده علیه ایران در ازای مهار بخش هایی از فعالیت های هسته ای ایران کاهش خواهد یافت. در طول این توافق ۶ ماهه گفتگوها برای رسیدن به توافقی جامع و نهایی ادامه خواهد داشت.
بیش از یک دهه است که ایران بر سر برنامه هسته ای خود با کشورهای غربی اختلاف دارد و در این مدت روسیه – که دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل می باشد – به عنوان حامی قدرتمند ایران در این کشمکش مطرح بوده، هرچند از حق وتوی خود برای تصویب قطعنامه های تحریمی سازمان ملل علیه ایران استفاده نکرده، اما باعث تعدیل آنها شده است.
رویکرد مسکو در قبال بحران اوکراین و حمایت از همه پرسی الحاق کریمه به روسیه که در اسفند ماه برگزار شد، بر روابط روسیه با اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا اثرات منفی عمیقی گذاشته به نحوی که به نگرانی ها از اثرگذاری بر گفتگوهای هسته ای با ایران و رسیدن به توافق نهایی افزوده است.
از طرفی، جمهوری اسلامی ایران نیز که به واسطه فشار تحریم ها، با مشکلات اقتصادی فراوانی روبروست، تمایل خود را به سرانجام رساندن این گفتگوها اعلام کرده است و حسن روحانی رئیس دولت یازدهم هم از اراده دولت برای خروج کشور از انزوای جهانی و رفع کامل تحریم ها سخن گفته است.
به باور ناظران، تحت شرایط فعلی، ایران با توجه به پیشینه همکاری های اقتصادی خود با روسیه – بویژه تاخیرهای طولانی در راه اندازی نیروگاه هسته ای بوشهر و خودداری مسکو از تحویل سامانه دفاع موشکی S300 – و نیز واکنش های جدی آمریکا در قبال امضای قرارداد نفت-کالا، احتمال دارد دیگر تمایل چندانی به نهایی کردن این قرارداد از خود نشان ندهد.
