همزمان با آغاز بیستوچهارمین روز اعتراضات سراسری در ایران، روز دوشنبه ۱۸ مهر گزارشها و تصاویر منتشر شده در رسانههای اجتماعی از آغاز اعتصاب و اعتراض در پتروشیمی بوشهر در عسلویه خبر میدهند.
در ویدیوهای منتشرشده در رسانههای اجتماعی کارگران این مجتمع دیده میشود که ظاهرا در حال خروج از محل کار و بستن راه با سنگ هستند.
مجید میراحمدی، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور، با هشدار به معترضان، آنان را «آشوبگران» نامید و تهدید کرد: «از امروز به بعد دستگیرشدگان صحنه اغتشاشات، تا زمان محاکمه دیگر به هیچ وجه آزاد نخواهند شد.»
- ممانعت دادسرای اوین از ملاقات با حسین رونقی
یک منبع مطلع به بخش فارسی صدای آمریکا گفت، احمد رونقی و زلیخا موسوی، والدین حسین رونقی فعال مدنی زندانی، از «مرجع قضایی» نامه گرفتهاند و به دادسرای اوین بردهاند مبنی بر این که این زندانی سیاسی را ببینند یا به آنها زنگ بزند؛ اما نصیری مسئول دادسرا اجازه نداده و ممانعت کرده و هنوز هم نپذیرفته که حسین را ببینند.
بنا بر این گزارش، مادر و پدر حسین رونقی در تهران ماندهاند تا دوباره روز دوشنبه به دادسرای زندان اوین مراجعه کنند.
- گزارش صدای آمریکا از تهدید معلمان و دانشآموزان توسط آموزش و پرورش
یک شاهد عینی به بخش فارسی صدای آمریکا گفت که در ساعت ۱۲:۳۰ روز یکشنبه با تعطیلی مدرسههای دولتی، شماری از دختران دانشآموز در بلوار اصلی فردیس در استان البرز، حد فاصل کانال تا فلکه دوم با درآوردن مقنعههایشان از سر، تظاهرات کردند و شعار «زن زندگی آزادی» و «آزادی آزادی آزادی» را تکرار میکردند. همزمان «جمعیت شلوغ» مردم تجمع کرده بودند و رانندههای خودروها به نشانه حمایت از اعتراض «مرتب بوق» میزدند.
به گفته این شاهد عینی، نیروهای امنیتی و انتظامی در فلکه دوم بلوار اصلی فردیس مستقر بودند. مأموران انتظامی در فلکه دوم به دختران تذکر دادند که «بروید عقب و جلوتر از این نیایید و دخترها بیحجاب برگشتند» به سمت کانال.
بنا بر این گزارش، همزمان با از سر گیری اعتراضات در فردیس، «نیروی انتظامی به زور کسبه را مجبور میکند که مغازههایشان را ببندند.»
همچنین یک معلم شاغل در شهر فردیس در استان البرز، به صدای آمریکا گفت، «به دانشآموزان اجازه داده نمیشود همراه خود موبایل به مدرسه ببرند» و از «وزارت آموزش و پرورش به همه مدیران ابلاغ کرده که با معلمها صحبت کنید تا اصلا کلامی در کلاس در مورد مسائل» مربوط به اعتراضات سراسری «صحبت نکنند و به هیچ وجه بچهها را تشویق نکنند برای شرکت در آن» و به مسئولان مدرسهها گفتهاند «با اعتراضات دانشآموزی باید برخورد کنند.»
او تأکید کرد: «یکسره هر روز به معلمان ابلاغ میشود که خواهش میکنیم مراقب بچهها باشید و چیزی نگویید که اینها بیرون بروند. خطرناک است و جانشان را از دست میدهند.»
این منبع مطلع، با اشاره به تهدیدها و فشارها به کادر آموزشی و دانشآموزان، اضافه کرد که دختران دانشآموز که امروز در یکی از مدرسهها تلاش داشتند با نوشتن عبارات اعتراضی و هشتگ «مهسا امینی» با موبایلی که پنهانی همراه داشتند، از خودشان تصویر بگیرند، توسط معاون مدرسه «توبیخ شدند.»
به گفته او، برخی معلمها با تأکید بر ضرورت مراقبت از خود، به دانشآموزان میگویند «این حرکت به سمت جلو پیش میرود، چه بخواهند شما را در مدرسه متوقف کنند و چه نکنند.»
همچنین بنا بر این گزارش، مقامات «در یک مدرسه دیگر نیز حدود ۴۰ دانشآموز که در اعتراضات روزهای گذشته حضور داشتند، شناسایی کردهاند و به همگی تذکر دادهاند که اگر دفعه بعد در اعتراضات حضور یابند، آنها را بازداشت خواهند کرد.»
این معلم که خواست نام او فاش نشود، میگوید: «هیچ یک از ما دوست نداریم خاری در دست و پای بچهها برود، ولی این طور هم که میگویند هیچ چیز نگویید، بچهها خودشان حرف میزنند و مگر میشود ما معلمها هیچ چیز نگوییم؟ لال که نیستیم! اما ما را هم تحت فشار قرار میدهند که صدایش را در نیاورید و به بچهها چیزی نگویید، همه اینها خودشان در اینترنت و ماهواره میبینند، شما عامل نشوید برایشان.»
علاوه بر این، روز یکشنبه گزارشی تصویری از اعتصاب کسبه فردیس در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.
- درگیری در زندان رشت
گزارشهای غیررسمی حاکی از بروز ناآرامی در زندان لاکان رشت و «شورش» زندانیان در این زندان است.
آتنا دائمی، فعال حقوق بشر که پیش از این در زندان لاکان رشت زندانی بوده است، در توییتی نوشت: «دادستان رشت گفته تعدادی از زندانیان در بندها پنهان شدهاند و آتش رویت شده از سمت زندانبانها برای خنثی کردن گاز اشکآور بوده! حال آن که خبرهایی رسیده که زندانیان شورش کرده و تعدادی فرار کردهاند!»
خبرگزاری تسنیم دقایقی پیش از تنظیم این گزارش، با »تکذیب شایعات درباره فرار چند زندانی» از زندان لاکان رشت، آن را «درگیری تعدادی زندانی محکوم به قصاص» در این زندان اعلام کرد و نوشت، این درگیری «به دخالت نیروهای انتظامی مستقر در زندان» منجر شد.
این خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران گزارش داد که اکنون وضعیت زندان «آرام» است.
- «دیکتاتور رفتنی است»
یکشنبه هفدهم مهر، پلاکاردی روی پل عابر پیاده در بلوار آبشناسان در غرب تهران نصب شده که روی آن نوشته شده «دیکتاتور رفتنی است»
- اعتراضات روز یکشنبه
همزمان و تا عصر یکشنبه، برگزاری تجمعهای دانشجویی در روز یکشنبه ۱۷ مهر، در دانشگاههای اراک، قزوین، تهران، گیلان، الزهرا و امیرکبیر گزارش شده است.
یک گزارش ویدئویی از بندرعباس مرکز استان هرمزگان در روز یکشنبه ۱۷ مهر دختران دانشآموز را نشان میدهد که با شعار «بیشرف، بیشرف» به حمله نیروهای حکومتی واکنش نشان میدهند.
گزارشهای ویدئویی شهروندی که روز یکشنبه در شبکههای اجتماعی منتشر شده، حضور ماموران امنیتی را در چند مدرسه نشان میدهد که با «ون بدون پلاک» برای بازداشت دانشآموزان رفتهاند.
گروه فعالان «۱۵۰۰ تصویر» که ویدئوهای مربوط به اعتراضات سراسری ایران را منتشر میکند، پیامی از یکی از این مدرسهها منتشر کرده که میگوید: اجازه ندادیم لباس شخصیها کسی را بیرون ببرند و با ونهایشان فرار کردند و رفتند. اما بعد نیروی انتظامی با بیش از «۱۰ ماشین و ۱۰ موتور یگان ویژه مسلح» حتی تا «توی کلاسهایمان» آمدند.
با این حال در ویدئو شعار «زن زندگی آزادی» دانشآموزان شنیده میشود.
این ویدئو واکنش دانشآموزان هنرستان آفرینش در پردیس استان تهران به حضور نیروهای امنیتی در مدرسه را نشان میدهد.
گفته میشود مسئولان برخی مدرسهها، از جمله مدیر، ناظم و معلم پرورشی، در معرفی دانشآموزان معترض به مقامات امنیتی و ارائه ویدئوهای اعتراضات دانشآموزی به آنها نقش داشتهاند.
برخی حسابهای توییتری، نام و تصویر مسئولان مدرسههایی که برای بازداشت نوجوانان دانشآموز با نیروهای امنیتی همکاری کردهاند، معرفی میکنند.
گزارشهای شهروندی از برخی مناطق شهری منتشر شده که نشان میدهد مقامات در حال جمعآوری کانکسهای نیروی انتظامی هستند. در این ویدئو که روز یکشنبه گرفته شده، جمعآوری کیوسک پلیس را در منطقه شوش در تهران مشاهده میکنید.
اعتراضات شبانه شنبه تا بامداد یکشنبه در برخی مناطق ایران ادامه داشت.
یک گزارش ویدئویی به آتش کشیده شدن تابلو تبلیغاتی «پلیس خادم مردم» در محله اقدسیه در شمال تهران را نشان میدهد.
در ادامه اعتراضات و اعتصابات شماری از دانشجویان و برخی از استادان، معاون آموزشی وزارت علوم اعلام کرد کلاسهای دانشگاهها به صورت حضوری برگزار میشود.
قاسم عموعابدینی دانشجویان را تهدید کرد که غیبت غیرموجه «بیش از ۳ مرتبه» در دانشگاه، حذف درس و محرومیت از امتحان را در پی خواهد داشت.
دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علامه طباطبایی روز یکشنبه با ورود به یک سلف واحد، شعار دادند «فکر نکنی یه روزه، قرار ما هر روزه.»
در دانشگاههای ایران، محل غذاخوری دختران و پسران از هم جدا است، اما در روزهای گذشته برخی فراخوانهای دانشجویی اعلام کرده بودند از این به بعد در یک مکان و در کنار هم غذا خواهند خورد.
دانشجویان دانشگاه الزهرا در تهران، نیز روز یکشنبه با تحصن در محوطه این دانشگاه نسخه فارسی سرود «بلاچاو» را همخوانی کردند.
از سوی دیگر، گزارشهای تصویری از مهاباد در استان آذربایجان غربی در شامگاه ۱۷ مهر نشان میدهد اعتراضات خیابانی به همراه روشن کردن آتش ادامه دارد.
کسبه این شهر نیز اعتصاب کردهاند.
- هشدار به نیروهای امنیتی برای کمکاری
محمد اسماعیل کوثری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هشدار داده است که «اگر مسئولان امنیتی به وظیفهای که برعهده دارند بهدرستی عمل نکنند باید مقابل فرماندهان خود و مردمی که از سوی آشوبگران مورد تعرض و تعدی قرار میگیرند، پاسخگو باشند.»
جانشین پیشین قرارگاه ثارالله معترضان را «آشوبگر» نامیده و با ادعای «نهایت خویشتنداری» نیروهای امنیتی در مقابل معترضان، گفته است که «شاهدیم برخی چهرههایی که در گذشته سوابق انقلابی داشتهاند به این نیروها هجمه وارد میکنند؛ به دلیل این که این افراد در جریان مسائل پشتپرده آشوبهای اخیر نیستند گمان میکنند اظهارات بیگانگان درست است و این نیروهای امنیتی و انتظامی هستند که تخلف کردهاند.»
ادعای «خویشتنداری» مقامات حکومتی در مقابل معترضان در حالی است که بر اساس گزارش سازمان حقوق بشر ایران، از آغاز اعتراضات ایران تاکنون دستکم ۱۸۵ نفر از جمله ۱۹ کودک در اعتراضات ایران کشته شدهاند.
یک گزارشی ویدئویی از مشهد که با یک روز تأخیر منتشر شده، نشان میدهد چند مأمور گارد ویژه با باتوم به یک نوجوان معترض پی در پی ضربه میزنند.
«ما مردم همین وطنیم»
مرکز بسیج قوه مقننه، در پیامی به نمایندگان «بسیجی» مجلس شورای اسلامی، از آنها خواسته برای مقابله با اعتراضات مردمی در «گردان بیتالمقدس» حاضر شوند.
بهرام پارسایی، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی، با انتشار تصویری از این پیام دریافتی، در توییتی با تأکید بر این که «ما مردم همین وطنیم»، در اعتراض به این اقدام نوشت: «امثال من در ۱۶ سالگی برای دفاع از وطن و ناموس ایران در مقابل دشمن متجاوز، لباس بسیج پوشیدیم و به جبهه رفتیم. با چه رویی امروز برای ما این پیام را فرستادهاید تا رو در روی همان مردم و ناموس وطنمان قرار بگیریم؟»
- استعفای چند مجری صدا و سیما
در این حال، ریزش نیروهای سازمان صدا و سیما از مجموعههای زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی، ادامه دارد و باربد بابایی، کارگردان و مجری، اعلام کرده است که از این سازمان خداحافظی میکند.
گفته میشود محمد حسنی، پیمان شیخی و مجید غضنفری از دیگر مجریهای صدا و سیما هستند که از سمت خود کنارهگیری کردهاند.
- توقیف پاسپورت همایون شجریان و احضار و بازجویی از یک هنرپیشه
روز یکشنبه ۱۷ مهر، حمید فرخنژاد، هنرپیشه و فیلمنامهنویس سینما و تلویزیون ایران، در یک استوری اینستاگرامی اعلام کرد در پی اظهارنظرش مبنی بر این که «نمیشود حتی یک اعتراض مسالمتآمیز کرد»، از سوی مقامات امنیتی تحت فشار قرار گرفته است.
آقای فرخنژاد نوشت: «دو بار احضار، ۱۰ ساعت بازجویی و ممنوعالخروجی از کشور برای این که به من ثابت کنند اشتباه کردم که گفتم نمیشود حتی یک اعتراض مسالمتآمیز کرد.»
همچنین، در ادامه فشارها بر چهرههای شناختهشده مدافع اعتراضات، خبرگزاری ایلنا روز یکشنبه از قول شاهدان عینی گزارش داد که گذرنامه همایون شجریان خواننده و سحر دولتشاهی بازیگر، حین ورود به ایران در فرودگاه «امام خمینی» تهران توقیف شده است.
همایون شجریان از روزهای نخست اعتراضات سراسری از آن حمایت کرد و در اینستاگرام با استفاده از هشتگهای «مهسا امینی» و «تفنگت را زمین بگذار» خواستار توقف کشتار مردم شده و گفته بود: «به عنوان یکی از همین مردم و هنرمندی که خود را همیشه کنار و همراه مردم میمانم.»
شروین حاجیپور، خواننده ترانه «برای آزادی» که در روزهای گذشته به قید وثیقه آزاد شده، ویدئویی در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده که در ماشینی نشسته و میگوید به هیچ جریانی متعلق نیست و این قطعه را برای همدردی با مردمی خوانده که به شرایط جامعه نقد دارند.
در پایان ویدئو، تصویری از مردی با کلاه در پشت سر آقای حاجیپور دیده میشود که برخی آن را به حضور نیروهای امنیتی در ماشین و مجبور کردن این خواننده به چنین اظهاراتی تعبیر کردهاند.
- حمایتهای جهانی از اعتراضات سراسری ایران
در تازهترین واکنشهای جهانی به اعتراضات سراسری ایران، ایلهان عمر، نماینده مسلمان کنگره ایالات متحده در سخنانی از جنبش زنان ایران دفاع کرد و پلیس اخلاق در ایران را عامل سرکوب خواند.
این نماینده دموکرات مینهسوتا با تکرار شعار «زن، زندگی، آزادی» گفت که زنان ایران برای احقاق حقشان برخاستهاند.
همچنین دونالد ترامپ رئیسجمهوری پیشین ایالات متحده شجاعت ایرانیها در برابر «رژیم ستمگر و بیرحم» را ستود.
آقای ترامپ شنبه شب در یک سخنرانی در ایالت نوادا گفت: «مردم ایران شجاعانه علیه رژیم ستمگر و بیرحم جمهوری اسلامی اعتراض میکنند و بیباکانه با خطر خشونت، آزار و اذیت، زندان، و شکنجه و حتی مرگ روبهرو شدهاند.»
او اضافه کرد: «ما الان و همیشه در کنار شما هستیم.»
- وضعیت برخی بازداشتشدهها
خواهر دنیا راد، زن جوانی که به دلیل انتشار عکس صبحانه خوردنش بدون حجاب بازداشت شده بود، از آزادی او به قید وثیقه خبر داد.
همچنین همسر نیلوفر حامدی، روز یکشنبه در توییتی اعلام کرد، این روزنامهنگار بازداشتشده «در هجدهمین روز بازداشت» با او تماس گرفته است.
به گفته محمدحسین آجورلو، «بازجوییهای روزانه» همچنان ادامه دارد ولی هنوز از اتهامات او و جزئیات پرونده اطلاعی در دست نیست.
- کشته شدن مهسا امینی و آغاز دور جدید اعتراضات سراسری
دور جدید اعتراضات سراسری ایران از بیست و سه روز پیش در ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استانهای کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.