وزیر خارجه ایالات متحده، درباره روند مذاکرات جاری اتمی در وین، با اشاره به این که تاکنون به «پیشرفتهای واقعی» دست یافتهایم، گفت درک میکنیم که نباید میز مذاکره را ترک کنیم، و شتابزده عمل نخواهیم کرد.
جان کری با تاکید بر این که تا ابد پشت میز مذاکره نخواهیم نشست، گفت آنچه که روی آن تمرکز داریم کیفیت توافق است و از این رو برای رسیدن به نتیجه شتابزده عمل نخواهیم کرد.
آقای کری با بیان این که ما در پایان مهلت و به صرف این که به نیمه شب نزدیک میشویم میز مذاکره را ترک نمیکنیم، با این حال مذاکره را تا بینهایت هم ادامه نخواهیم داد، تاکید کرد «اصل توافق مهم است. باید توافقی باشد که طی دههها مورد آزمون زمان قرار گیرد.»
وزیر خارجه آمریکا در ادامه گفت «شب گذشته با پرزیدنت اوباما گفتگوی تلفنی داشتم؛ رئیس جمهوری گفت مذاکرات نمیتواند تا بینهایت ادامه یابد و باید به زودی تصمیمها گرفته شوند.»
کاخ سفید آمریکا نیز پیشتر در بیانیهای اعلام کرد که هنوز در مورد محدود کردن برنامه هستهای ایران هیچ توافق نهایی صورت نگرفته و همچنان چند مانع وجود دارد تا توافق جامع حاصل شود.
محمدجواد ظریف که عصر پنجشنبه برای تنفس به بالکن هتل کوبورگ آمده بود، در پاسخ به خبرنگاران درباره آخرین وضعیت مذاکرات گفت «تا زمانی که نیاز باشد به مذاکرات ادامه خواهیم داد تا به نتیجه برسیم.»
آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا نیز پس از اظهارات جان کری، در گفتگوی اختصاصی با نیلوفر پورابراهیم خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا در وین، در پاسخ به این پرسش که این مذاکرات تا کی ادامه میکند، گفت «ما روز به روز به این مذاکرات نگاه میکنیم.»
آقای ایر در ادامه، با بیان این که ما فقط برای مذاکره کردن مذاکره نمیکنیم، گفت «ما پیشرفتهای خوبی داشتیم و از این نظر اینجا میمانیم تا بیشتر پیشرفت کنیم و انشاءالله به نتیجه برسیم. اما همانطور که ایشان (جان کری) فرمودند ما تا ابد پای میز مذاکره نخواهیم ماند.»
به گزارش خبرنگار صدای آمریکا، لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه هم به خبرنگاران گفت فعلا در وین خواهد ماند تا مذاکرات را برای رسیدن به نتیجه ادامه دهد. فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا نیز در وین خواهد ماند، اما وزیر خارجه آلمان برای شرکت در نشستی در برلین، پایتخت اتریش را ترک کرد، اما روز جمعه باز خواهد گشت.
در حالی که آخرین دور از گفتگوهای هستهای ایران و قدرتهای جهانی با دو بار تمدید همچنان با برخی اختلافات عمده روبروست، به نظر می رسد رسیدن به یک توافق جامع برای حل و فصل پرونده هستهای ایران تا پایان روز پنجشنبه محتمل نباشد.
آخرین اظهارات مقامات ایران و اعضای گروه ۱+۵ در عین این که از نزدیک شدن طرفین به یک توافق جامع و نهایی حکایت دارد، با این حال نشاندهنده آن است که موارد اختلافی آنقدر مهم هستند که ضرب الاجل پایان نهم ژوئیه (۱۸ تیر ماه) نادیده گرفته شود و مذاکرات تا پس از آن نیز ادامه یابد.
بر اساس مصوبه کنگره آمریکا، که با تایید و امضای ریاست جمهوری ایالات متحده به قانون تبدیل شد، اگر دولت باراک اوباما تا پایان نهم ژوئیه متن توافق را به کنگره ارسال کند، قانونگذاران آمریکا آن را طی یک دوره ۳۰ روزه تحت بررسی خواهند داد.
در صورتی که پس از این تاریخ توافق حاصل شود، دوره بررسی جزئیات آن در کنگره به ۶۰ روز افزایش خواهد یافت؛ که با توجه به رویکرد کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان به این مذاکرات، چندان خوشایند دو طرف اصلی این گفتگوها، یعنی دولت آمریکا و ایران، نیست.
اندکی پس از سخنان امروز جان کری، باب کورکر رییس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در واشنگتن، با بیان این که از نظر او ادامه مذاکرات با ایران مشکلی برای قانونگذاران آمریکایی نخواهد بود، گفت «خوشحالم برای مسائل باقیمانده عجلهای صورت نمیگیرد ... از دید من این نکته خیلی خوبی است.»
به گزارش خبرنگار صدای آمریکا از وین، جان کری و محمدجواد ظریف وزیران خارجه ایالات متحده، اندکی پس از سخنان آقای کری با خبرنگاران، بار دیگر با یکدیگر ملاقات کردند.
همزمان فدریکا موگرینی مسئولی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گروه ۱+۵ روز پنجشنبه در مصاحبه با شبکه سی.ان.ان گفت «به توافق خیلی نزدیک شدهایم، اما اگر در ساعتهای آینده تصمیمهای مهم و تاریخی گرفته نشود، توافق نخواهیم داشت.»
به گزارش خبرگزاری ایرنا، وزیر امور خارجه ایران بامداد جمعه پس از شرکت در مراسم احیا در مرکز اسلامی وین به خبرنگاران گفت «در مرحله ای هستیم که طرفهای مقابل باید تصمیم بگیرند که به دنبال توافق هستند یا به دنبال فشار.»
وزیر امور خارجه ایران صبح پنجشنبه و پیش از سخنان همتای آمریکایی خود در حضور خبرنگاران در باره روند مذاکرات، در پیامی در توئیتر گفته بود «ما به سختی کار میکنیم، اما برای به نتیجه رسیدن، عجله نمیکنیم.»
محمدجواد ظریف در ادامه این پیام گفت «به این حرف من توجه کنید: نمیشود در میانه مسیر اسبها را عوض کرد.»
ایران و اعضای گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، روز سیزدهم فروردین سال جاری در شهر لوزان سوئیس، به تفاهمی سیاسی درباره اجزای اساسی یک توافق جامع بر سر برنامه هستهای ایران دست یافتند و قرار بود تا پایان ماه ژوئن (نهم تیر ماه) متن توافق جامع را ثبت و نهایی کنند.
با سر رسیدن این ضرب الاجل مورد توافق دو طرف و باقی ماندن برخی اختلافات عمده، این مهلت تا کنون دو بار تمدید شده است. با این حال طرفین مذاکرات، بویژه مقامات آمریکایی و ایرانی میگویند هدف رسیدن به یک «توافق خوب» است و ضرب الاجلها برای رسیدن به این مهم، دیگر چندان مطرح نیست.
عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران پیشتر در روز سه شنبه در گفتگو با خبرنگاران در وین، با بیان این که «هیچ ضرب الاجلی برای ما مقدس نیست،» گفت «ما آمادگی داریم تا هر زمانی که لازم باشد برای ادامه مذاکرات در وین بمانیم، حتی اگر مذاکرات روز به روز تمدید شود.»
کاخ سفید آمریکا نیز روز پنجشنبه اعلام کرد مذاکرات هستهای با ایران میتواند تا هنگامی ادامه یابد که کشورها بر حل مسائل باقی مانده، تعهد داشته باشند، حتی اگر گفتگوها از مهلت از پیش تعیین شده فراتر برود.
وزیر خارجه ایالات متحده پیشتر در صبح روز پنجشنبه در پیامی در توئیتر گفته بود «مذاکره بر سر موضوعات دشوار امروز صبح هم پیگیری شد. سخت در تلاشیم تا ببینیم آیا توافق امکانپذیر است.»
این در حالی است که رئیس جمهوری ایالات متحده چهارشنبه شب از طریق ویدئو کنفرانس با هیئت مذاکرهکننده آمریکا در وین گفتگو کرد و ضمن بررسی آخرین تحولات در مذاکرات جاری، که هنوز از جزئیات آن طبق روال گذشته خبری منتشر نشده است، آخرین رهنمودهای لازم را ارائه داد.
نشریه پولیتیکو نیز در گزارشی از دیدار سهشنبه شب رییس جمهوری آمریکا با سناتورهای دموکرات نوشت، باراک اوباما شانس توافق را کمتر از پنجاه درصد دانسته و گفته است با توافقی که «ضعیف یا غیرقابل اجرا» باشد، موافقت نخواهد کرد.
وزارت خارجه روسیه در ساعات پایانی پنجشنبه در پیامی در توئیتر به نقل از سرگئی لاوروف نوشت: شرکای غربی ما با نپذیرفتن پیشنویسی که مورد قبول دیگران بود، مقصر (به نتیجه نرسیدن مذاکرات) هستند، نه ایران.
خبرگزاری رویترز، پیشتر از قول سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نوشته بود «ما به یک توافق جامع نزدیک شدهایم.» او که برای شرکت در اجلاس بریکس به اوفای روسیه رفته است، در ادامه افزود آماده است به وین باز گردد.
در همین حال به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رسانههای روسیه روز پنجشنبه از سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نقل کرده بودند که توافق میتواند به سرعت حاصل شود، اما برای رسیدن به آن «نیت سیاسی» لازم است.
به گفته آقای ریابکوف «اگر طرفین نیت سیاسی لازم را نشان دهند، و چنین تصمیمهای سیاسی را اتخاذ کنند، آنگاه این مهم قطعاً اتفاق خواهد افتاد.»
ایالات متحده و همپیمانان آن میگویند ایران در پوشش یک برنامه صلحآمیز هستهای به دنبال رسیدن به توانایی ساخت سلاح هستهای است. اتهامی که ایران آن را رد میکند.
در صورت رسیدن به توافق، محدودیتهای گستردهای بر روی برنامه هستهای ایران اعمال خواهد شد و در ازای این محدودیتها، بخشی از تحریمهای اعمال شده علیه تهران، لغو خواهند شد.