آرمین سلیمانی - ورزش همانند هنر، جزو مقولههای جهانی است که تلاش میشود فارغ از سیاست و یا تصمیمات متداول دولتها به آن پرداخته شود، به ویژه پس از جنگهای خونبار قرن بیستم که افکار عمومی دنیا را بر آن داشت تا مقابل سواستفاده از فعالیتهای انساندوستانه بایستد و این فعالیتها را وسیلهای به منظور کمکرسانی برای گسترش صلح و کاهش خشونت قرار دهد.
تفکیک ورزش از سیاست، هنوز در برخی جوامع از سوی حکومتها و یا وابستگان به نهادهای قدرت پذیرفته نشده و اخیرا نیز گریبانگیر مهدی مهدویکیا، بازیکن پیشکسوت فوتبال و سرمربی تیم ملی امید ایران شده، اتفاقی که برای ورزشکاران ایرانی بارها در سالهای مختلف اتفاق افتاده است.
پس از آن که در هفته اخیر به مناسبت به رسمیت شناخته شدن جام کشورهای عربی موسوم به «فیفا عرب کاپ» از سوی فدراسیون بینالمللی فوتبال، دیداری نمادین میان منتخب جهان با ستارگان عرب برگزار شد و مهدویکیا در آن با پیراهنی منقش به پرچم همه کشورهای عضو فیفا از جمله اسرائیل به عنوان بازیکن افتخاری حضور یافت، رسانههای نزدیک به حاکمیت و برخی مقامات با حملاتی تند، خواهان عذرخواهی این بازیکن و حتی برخورد با او شدند.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران درباره این مراسم نوشت: «مهمترین نکته حضور آورام گرانت، سرمربی اسرائیلی سابق چلسی روی نیمکت تیم منتخب جهان بود. در حالی ستارگان سابق فوتبال الجزایر در حمایت از فلسطینیها در این مسابقه شرکت نکردند که مهدی مهدویکیا، ستاره سابق فوتبال ایران در اقدامی عجیب، در این بازی شرکت کرد و در کنار این مربی اسرائیلی قرار گرفت.»
دخالت سیاسی و خواستههای ایدئولوژیک رهبران جمهوری اسلامی در حوزه ورزش ایران، سابقهای چند دههای دارد و حتی بارها رشتههای مختلف ورزشی را تا آستانه محرومیتهای بینالمللی و طولانی مدت نیز برده است.
مجلس شورای اسلامی اردیبهشت سال ۹۹ دو فوریت طرحی را در ارتباط با اسرائیل و مقابله منطقهای و بینالمللی با این کشور تصویب کرد که در صورت ادامه یافتن مراحل قانونی و اجرایی آن، میتوانست به محرومیت کامل ورزشکاران ایرانی از اکثر میادین ورزشی دنیا به دلیل «دخالت مستقیم سیاست در ورزش» شود.
خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی نیز از جمله رسانههای حکومتی بود که در این روزها خواستار برخورد با مهدویکیا به دلیل پوشیدن لباس طراحی و تایید شده توسط فیفا شد و نوشت: «درحالی که رسانههای عربی به تمجید از اقدام چند بازیکن تیمهای الجزایر، عربستان و عمان پرداختهاند، فدراسیون فوتبال ایران در برابر اقدام عجیب سرمربی تیم امید خود سکوت کرده است!»
در دهههای اخیر بارها مدیران ورزشی جمهوری اسلامی ورزشکاران ایرانی را مجبور به کنارهگیری از رقابت با حریفان اسرائیلی با عناوینی مختلفی از جمله اعلام بیماری، باخت در مراحل پیش از رویارویی و یا حضور نیافتن هنگام برگزاری مسابقه کردهاند اما اینبار به نظر میرسد که همزمان با افزایش تنشهای منطقهای میان ایران و اسرائیل، سطح واکنش مقامات جمهوری اسلامی در حوزههای غیر سیاسی بیشتر شده است.
دخالت علنی مقامات سیاسی در بخش ورزشی ایران تا به آنجا رسیده که علیرضا سلیمی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در ارتباط با فعالیت فوتبالی اخیر مهدویکیا گفته «او باید عذرخواهی و جبران کند.»
مشخص نیست که سرمربی تیم ملی امید ایران دقیقا چگونه باید پوشیدن پیراهنی بینالمللی و حضور در تورنمنتی متداول را «جبران» کند که خلاف روح صلحطلبی و غیرسیاسی ورزش نیز نباشد.