وزیران خارجه شش قدرت جهانی طرف مذاکره با ایران در ساعاتی پایانی یکشنبه گفتگوهای داخلی خود را در شهر لوزان سوئیس آغاز کردند. ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا، که در هفتههای اخیر و درجریان گفتگوهای هستهای ایران و آمریکا بارها با رییس سازمان انرژی اتمی ایران بر سر مسائل فنی گفتگو کرده است، نیز در این نشست حضور دارد.
وزیر خارجه بریتانیا آخرین وزیر خارجه عضو گروه ۱+۵ بود که روز یکشنبه وارد لوزان شد، و در بدو ورود به خبرنگارانی که ساعتها زیر باران در انتظار ورود او بودند، گفت «ایران باید یک نفس عمیق بکشد و یک تصمیم جدی بگیرد.»
فیلیپ هاموند همچنین گفت«ما اینجا هستیم، چون میدانیم رسیدن به توافق امکان پذیر است.»
تصمیم وزیران خارجه دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۵ برای پیوستن به گفتگوهای ایالات متحده و ایران در شهر لوزان سوئیس، و به تاخیر انداختن سفرهای خود در روزهای آینده و ماندن در محل برگزاری این مذاکرات فشرده و حساس، تلاشهای دیپلماتیک به منظور دستیابی به یک تفاهم سیاسی بر سر اجزای اساسی توافق جامع اتمی تا پیش از مهلت تعیین شده یازدهم فروردین ماه، به اوج رسیده است.
گفتگوهای هستهای ایران و قدرتهای جهانی روز یکشنبه با دیدار جان کری وزیر خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف همتای ایرانی او، و همچون دیدارهای قبلی با حضور معاونان وزرای خارجه دو کشور، وزیر انرژی آمریکا و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در هتل بوریواژ شهر لوزان در سوئیس آغاز شد.
کمتر از سه روز به ضرب الاجل پایان مارس باقی مانده و هرچند از محتوای این مذاکرات، همچون روال توافق شده قبلی، خبری منتشر نشده است، اما ورود وزیران خارجه دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۵ به لوزان طی دیروز و امروز، نشان از آن دارد که این گفتگوها به مرحله حساسی رسیده است.
یک مقام ارشد آمریکایی نیز در گفتگو با خبرنگاران حاضر در محل برگزاری این گفتگوها، گفت ایدههای زیادی روی میز است، اما طرفین هنوز ترکیب درست و دلخواه را پیدا نکردهاند.
این مقام آمریکایی با اشاره به این که میتوانیم گفتگوهای جاری را تا روز آخر ادامه دهیم، تاکید کرد که این دور از مذاکرات برای رسیدن به تفاهم سیاسی، پس از پایان مهلت تعیین شده در روز سه شنبه، تمدید نخواهد شد.
در همین حال، جان کری و همتایان فرانسوی و آلمانی او برنامه سفرهای آتی خود در چند روز آینده را به تاخیر انداختهاند و از این رو احتمال میرود، این مذاکرات برای رسیدن به تفاهم سیاسی بر سر برنامه هستهای ایران، تا پایان سهشنبه ادامه یابد.
آقای کری قرار بود روز دوشنبه در مراسمی در شهر بوستون آمریکا حضور داشته باشد.
وزیر امور خارجه آلمان در جمع خبرنگاران حاضر در مقابل محل برگزاری مذاکرات در شهر لوزان گفت، در ساعتها و شايد در يكی دو روز پيش رو، با فشردگی بيشتر برای رسيدن به توافق مذاكره میكنيم.
فرانک والتر اشتاينماير همچنین در پاسخ به پرسشی در خصوص سرعت لغو تحريم ها، با بیان این که رفع تحريمها بايد مرحله به مرحله باشد، گفت «تحريمها متفاوت از هم هستند. تحريمهای اروپايی از تحريمهای آمريكا متفاوت است، و تحريمهای ديگری هم وجود دارد كه هستند مربوط به مواد هستهای كه خطر اشاعه تسليحات در موردشان وجود دارد، و نمیتوانيم آنها را برداريم. در نتيجه اين روندی گام به گام است.»
آقای اشتاينماير در ادامه افزود «من رد نمیكنم كه در مذاكرات اين چنينی، اختلاف موضع بین طرفین وجود داشته باشد، و تنش بوجود بيايد، اما در مجموع فضای مذاكرات خوب است.»
پیشتر، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به نقل از مقامهای نزدیک به مذاکرات نوشت، فاصله واشنگتن و تهران در مورد اجزای مهم توافق کاهش یافته است، با این حال برخی از مشکلات همچنان باقی مانده است.
این دو مقام که نخواستند هویتشان فاش شود، به آسوشیتدپرس گفتهاند ایران موافقت کرده بطور موقت تعداد سانتریفیوژهای خود در تاسیسات غنی سازی اورانیوم در کشور را به میزان ۶۰۰۰ دستگاه یا کمتر، محدود کند، و همینطور موافقت کرده است که همه اورانیوم تولید شده خود را به روسیه بفرستد.
این منابع همچنین میگویند که مشکلات بر سر مدت محدودیت ها و نظارت بر برنامه اتمی و برخی مسائل دیگر باقی مانده است.
تهران این گزارش را رد کرده است و خبرگزاری ایرنا به نقل یک مذاکره کننده ارشد هستهای ایران در لوزان نوشت که گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس «حاوی نکات غیردقیق، از جمله در مورد انتقال اورانیوم از ایران به روسیه» است.
وزیران خارجه فرانسه و آلمان، به همراه فدریکا موگرینی مسئولی سیاست خارجه اتحادیه اروپا، روز شنبه وارد لوزان شدند و قرار است وزیر خارجه بریتانیا نیز روز یکشنبه به این مذاکرات بپیوندد.
به گزارش خبرنگار صدای آمریکا از لوزان انتظار میرود سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه حدود ساعت پنج یا شش بعد از ظهر به وقت محلی وارد لوزان شود، که این معنی طولانی شدن مذاکرات خواهد بود. وانگ یی وزیر امورخارجه چین نیز روز یکشنبه وارد سوئیس شد و با وزیر امورخارجه ایران دیدار و گفتگو کرد.
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا گفت انتظار دارد با حضور تمامی وزیران خارجه در لوزان سرعت مذاکرات شدت یابد.
وزارت خارجه ایالات متحده شب گذشته اعلام کرد، هنوز اقدامات جدی و دشواری نیاز است که مذاکره کنندگان باید انجام دهند و از آنجایی که همچنان در حال ارزیابی امکانپذیر بودن رسیدن به یک تفاهم هستیم، انتظار میرود روند گفتگوهای جاری شدت بگیرد.
باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده پیشتر گفته بود برای تصمیم گیری در مورد ادامه گفتگوهای اتمی با ایران، منتظر ارزیابی نتیجه این دور از مذاکرات خواهد ماند.
ایران و قدرت های جهانی تا روز سهشنبه ۱۱ فروردین ماه فرصت دارند بر سر چارچوب یک توافق جامع هستهای، که از آن به عنوان تفاهم یا توافق سیاسی نیز یاد میشود، به توافق برسند.
خبرگزاری بلومبرگ به نقل از پنج دیپلمات اروپایی و آمریکایی مینویسد یکی از موانع اصلی بر سر توافق سیاسی (موافقت در مورد چارچوب توافق جامع اتمی) اصرار ایران بر برداشته شدن یکباره تحریم های سازمان ملل متحد است.
به نوشته این خبرگزاری، مقاماتی که خواهان افشای نامشان نبودند، گفتهاند قدرتهای غربی به ایران پیشنهاد دادهاند که تحریمهای سازمان ملل متحد طی مدت چهار تا شش سال برداشته شود و برخی تحریمهای دیگر نیز تا یک دهه ممکن است باقی بماند.
بلومبرگ به نقل از دو نفر که در مذاکرات دخیل هستند، نوشته است انتظار میرود وزیر امورخارجه چین پس از ورودش به سوئیس پیشنهادهای تازهای ارائه کند.
نخست وزیر اسرائیل، که معتقد است جمهوری اسلامی ایران برای هیچ توافقی در این زمینه قابل اعتماد نیست، روز یکشنبه در نشست کابینه اسرائیل گفت چارچوب توافقی که قدرتهای جهانی در این گفتگوها با ایران به دنبال آن هستند، از آنچه که اسرائیل نگرانش بود هم بدتر است.
بنیامین نتانیاهو با بیان این که «این توافق، با شکلی که ظاهرا قرار است به خود بگیرد، مهر تائیدی بر تمامی نگرانیهای ما خواهد بود،» در ادامه به بحران یمن و نقش ادعایی ایران در آن اشاره کرد و هشدار داد «محور ایران-لوزان-یمن برای بشریت بسیار خطرناک است و باید متوقف شود.»
به گزارش نیویورک تایمز، محمدجواد ظریف روز شنبه و پس از دیدار با همتایان غربی خود گفت «معتقدم که فرانسه و آلمان برای رسیدن به یک توافق جدی هستند.» او همچنین گفت «آماده تهیه پیشنویس هستیم.»
با این حال، دیپلماتهای غربی هشدار دادهاند که هنوز اختلافاتی باقی است و مشخص نیست که بتوان آنها را کاهش داد.
وزیر امورخارجه ایران روز گذشته پس از دیدار با لوران فابیوس همتای فرانسوی خود گفت در مذاکرات اتمی جاری به اندازه کافی پیشرفت حاصل شده است که بتوان کار روی پیشنویس یک توافق برای پایان دادن به اختلافات با غرب بر سر برنامه هسته ای ایران را آغاز کرد.
به گزارش بلومبرگ آقای ظریف به خبرنگاران در هتل بوریواژ گفت ما در مورد همه مسائلی که نیاز به حل آنها وجود دارد گفتگو کردیم و « فکر میکنم که پیشرفت داشتهایم و به سمت جلو میرویم. فکر میکنم میتوانیم، در حقیقت، پیشرفت لازم را داشته باشیم و بتوانیم همه مسائل را حل کنیم و شروع به نوشتن آنها کنیم.»
با این حال، لوران فابیوس در پاسخ به این پرسش خبرنگاران که آیا با ارزیابی آقای ظریف که گفته بود «دیداری عالی» داشته موافق است، به طور خلاصه گفت: «مشغول کار هستیم.»
از آنجایی که فرانسه موضع سختتری در مذاکرات اتمی با ایران داشته است، نتیجه دیدار آقای ظریف و لوران فابیوس بیشتر مورد توجه خبرنگاران بود.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که روز شنبه به لوزان رفت، گفت هیچگاه تا این حد به توافق هستهای با ایران نزدیک نبودهایم. او همچنین گفت هنوز برخی از مسائل اساسی مذاکرات اتمی میان ایران و قدرت های جهانی حل نشده است.