هفدهمین روز از اعتراضات سراسری در ایران با تجمع و تظاهرات دانشجویان چندین دانشگاه، دانشآموزان مدرسهها، و گروهی از مردم در برخی شهرها آغاز شد. همزمان، شماری از کارکنان صنعت نفت اعلام اعتصاب کردهاند.
بازداشت فعالان و روزنامهنگاران در ایران همزمان با تداوم اعتراضات سراسری، ادامه دارد و در ساعات گذشته البرز نظامی، خبرنگار اقتصادی، و بهاره هدایت، فعال دانشجویی سابق، دستگیر شدهاند.
سمیرا محیالدین، خبرنگار رادیو سیبیسی، ویدئویی را از اعتراضات تهران در روز ۱۰ مهر منتشر کرده است که در آن شلیک مستقیم نیروهای یگان ویژه به شهروندان در سومین هفته اعتراضات سراسری دیده میشود.
کارگران پیمانی و رسمی صنعت نفت و پتروشیمی ایران که پیش از این درباره اعتصاب هشدار داده و گفته بودند که اگر به «سرکوبگریها» و « فضای پادگانی» پایان داده نشود ساکت نخواهند ماند، روز دوشنبه ۱۱ مهر از کار دست کشیدند و اعتصابات را آغاز کردند.
بنا بر گزارش کانال تلگرامی «شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت»، شماری از نیروهای پروژهای در پتروشیمی دنا در عسلویه به دلیل «عدم پرداخت دو ماه حقوق» اعتصاب کردهاند.
همچنین شماری از کارگران رسمی صنعت نفت ایران نیز در بیانیهای هشدار دادهاند که اگر سرکوب و بازداشت معترضان ادامه یابد، از کار دست میکشند.
علی خامنهای پس از هفده روز سکوت، دوشنبه در سخنانی اعتراضات سراسری در ایران را «اغتشاشات» نامید و آن را به آمریکا و اسرائیل نسبت داد.
شاهزاده رضا پهلوی به تازگی در مصاحبهای با خبرگزاری فرانسه خواستار حمایت جهانی از اعتراضات سراسری در ایران، اخراج سفیران جمهوری اسلامی از کشورها، و ایجاد صندوق حمایت از اعتصابات شده بود.
شاهزاده رضا پهلوی همچنین در مصاحبهای با روزنامه جروزالم پست گفت: «ما در دوران انقلاب هستیم. خیزشهای مردمی که در صدها شهر و شهرستان در سراسر ایران شاهد آن هستیم، یک هدف بسیار روشن دارد: سرنگونی جمهوری اسلامی و ایجاد یک دموکراسی سکولار مبتنی بر حقوق بشر.»
بنا بر گزارشهای شهروندی، در روز دوشنبه ۱۱ مهر، دستکم در دانشگاههای شیراز، کرمانشاه، دامغان، اصفهان، تهران، سمنان، تبریز، مشهد، جهرم، سنندج، زنجان، ارومیه، و خرمآباد اعتراضها بر پا است.
در دانشگاه آزاد نجفآباد اصفهان، دانشجویان شعار میدهند: «ما از ایران نمیریم، ایران رو پس میگیریم.»
در دانشگاه بیرجند، دانشجویان روز دوشنبه در اعتراض به سکوت برخی استادان دانشگاهها درباره سرکوب دانشجویان معترض و بازداشت شماری از آنان، شعار میدهند: «خیابونها غرق خون، استادهامون خفهخون.»
دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه در پیوستن به اعتصابات دانشجویی در کلاسهای درس حاضر نشدند و با راهپیمایی، شعار دادند: «ما همه مهسا هستیم، بجنگ تا بجنگیم.»
گزارش شده که نیروهای حکومتی در دانشگاه تبریز «به سمت دانشجویان شلیک» کردهاند.
در دانشگاه تهران، معترضان رو به بسیجیها شعار میدهند: «حیدر حیدر شعارتون، جنایت افتخارتون»
بنا بر گزارشها، در شماری از دانشگاهها حراست در را به روی دانشجویان بسته تا نتوانند به خیابان بیایند، در این حال در محوطه دانشگاه گاز اشکآور شلیک کرده اند.
شماری از دانشجویان نیز شعار میدهند: «این همه لشکر آمده، به عشق میهن آمده.»
در دانشگاه اصفهان جمعیت قابل توجه دانشجویان شعار «آزادی، آزادی، آزادی» میدهند.
- اعتراضات دانشآموزی
ویدئوهای متعددی از اعتراضات دانشآموزان در روز دوشنبه منتشر شده است.
در گوهردشت، دختران دبیرستانی که مقنعههایشان را از سر درآوردهاند مدیرکل آموزش و پرورش مدرسه را با شعار «بیشرف، بیشرف» از مدرسه بیرون کردند.
در این گزارش تصویری، نوجوانان معترض شعار میدهند: «آخوند باید گم بشه!»
در یک مدرسه دخترانه دیگر، دانشآموزان بدون حجاب تحصن کردهاند و شعار میدهند: «امسال سال خونه، سید علی سرنگونه.»
شماری از دانشآموزان دختر نیز در شهریار در استان تهران شعار میدهند «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری.»
در این ویدئو نیز دهها دانشآموز دختر که مقنعههایشان را برداشتهاند، در خیابان شعار «مرگ بر دیکتاتور» میدهند.
یک ویدئو، چند دختر دانشآموز را نشان میدهد که حجاب اجباری از سر برداشتهاند و با موهای افشان در کلاس درس، ترانه «برای» شروین حاجیپور را همخوانی میکنند.
گروهی از دانشآموزان در کلاسهای درس و حیاط مدرسهها با شعارهایی علیه جمهوری اسلامی به اعتراضات پیوستهاند.
بنا بر ویدیوهای منتشر شده، شماری از دختران نوجوان در یک مدرسه دست در دست هم ترانه «برای» شروین حاجیپور را میخوانند. این خواننده یک روز پس از خواندن این ترانه بازداشت شد، اما آهنگش به نمادی از اعتراضات سراسری تبدیل شده است.
در کرج نیز دختران دانشآموزی دیده میشوند که مقنعههایشان را از سر درآوردهاند و به خیابان رفتهاند.
در مدرسهای دیگر، دختران دانشآموز در حالی که مقنعههایشان را روی دست در هوا میچرخانند، شعار میدهند: «آخوند باید گم بشه.»
دانشآموزان دختر در شیراز در مدرسه شعارهای «مرگ بر دیکتاتور»، «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم» و «آخوند باید گم بشه» میدهند.
شماری از دانشآموزان دختر نیز در شیراز با آمدن به خیابان و در آوردن مقنعههایشان شعار «مرگ بر دیکتاتور» میدهند.
- اعتراضات شهری
برخی شهرهای ایران در روز دوشنبه صحنه اعتراضات مردمی است. معترضان در بعضی شهرها با بستن خیابان و بوق ممتد ماشینها اعتراض میکنند.
در تهران نیز تجمع و راهپیمایی معترضان، در روز دوشنبه آغاز شده است.
روز دوشنبه قرار بود پیکر نیکا شاکرمی، دانشآموز ۱۶ ساله اهل خرمآباد و ساکن تهران، در زادگاهش به خاک سپرده شود، اما بر اساس گزارشها، مقامات امنیتی جنازه او را با خود بردهاند و اطرافیانش، از جمله خالهاش را بازداشت کردهاند.
بنا بر گزارشهای شبکههای اجتماعی، نیروهای امنیتی اجازه ندادند پیکر نیکا شاکرمی در گورستان صالحین خرمآباد به خاک سپرده شود و پیکر او را به روستای «ویسیان» در اطراف خرمآباد بردند و در آن جا دفن کردند.
گزارش تصویری از خرمآباد نیروهای یگان گارد ویژه را نشان میدهد که به سمت محل خاکسپاری نیکا شاکرمی حرکت میکنند. راوی میگوید «تیراندازی هم کردهاند و ما صدای تیراندازی شنیدهایم.»
- حمله به دانشگاه شریف و واکنشها
حمله یکشنبه شب نیروهای امنیتی و لباس شخصی به دانشگاه صنعتی شریف که با بستن درهای دانشگاه و شلیک در محوطه پارکینگ و سپس حبس دانشجویان در محوطه دانشگاه همراه بود، تا بامداد دوشنبه ادامه داشت و وزیر علوم نیز در این دانشگاه حضور یافت.
در حالی که گزارشها از برخوردهای خشونتبار نیروهای حکومتی در دانشگاهها از جمله در تهران، تبریز و اصفهان حکایت دارند، سخنگوی وزارت علوم از دانشگاهیان درخواست کرد که «به گفتوگو رو بیاورند.»
علی شمسیپور گفت که «آماری از دانشجویان بازداشتی و زخمی دانشگاه شریف نداریم» و گفت: «به نظر میرسد شعارهای شب گذشته در دانشگاه شریف از پیش طراحی شده است، چرا که شخصیت دانشجویان به سمت مطرح کردن این شعارها نمیرود.»
او همچنین ادعا کرد که در چند روز گذشته در دانشگاهها «بیشتر از ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر تجمع نداشتهایم.»
روزنامه جامجم نیز در کانال تلگرامی خود تصویری کارتونی از زنان با حجابهای مختلف و حتی بدون حجاب منتشر کرده که گرد پرچم جمهوری اسلامی جمع شدهاند و نوشته: «همه زیر یک پرچم برای اقتدار و سربلندی ایران.
این در حالی است که اغلب شعارهای معترضان در سراسر کشور، علیه جمهوری اسلامی است و از جمله میگویند: «آخوند باید گم بشه» و «جمهوری اسلامی نمیخوایم نمیخوایم.»
مهدی مهدویکیا، ملیپوش پیشین فوتبال ایران، در واکنش به حمله نیروهای حکومتی با لباس شخصی به دانشگاه شریف گفت: «لااقل جرأت پوشیدن لباس یکدست داشته باشید تا مردم بدانند بودجه شما از کجا است و از چه کسی دستور میگیرید.»
همزمان با محاصره و حمله به دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف شوراهای صنفی دانشجویان کشور در بیانیهای خبر داد که مأموران امنیتی گروهی از دانشجویان را بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کردند.
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف نیز بامداد دوشنبه درباره این وقایع بیانیهای صادر کرد و «از تمام دانشجویان و اساتید دانشگاههای سراسر کشور» خواست «به نشانه همبستگی با اساتید و دانشجویان دانشگاه شریف، کلاسهای خود را تعطیل کنند.»
انجمن اسلامی این دانشگاه همچنین در اطلاعیهای با عنوان «یکشنبه سیاه شریف» گزارشی از حمله روز گذشته نیروهای نظامی و لباس شخصی به این دانشگاه داد و نوشت: دستکم ۴۳ نفر درون دانشگاه بازداشت شدند، وضعیت روحی دانشجوها «مشابه زمان جنگ» بوده، «انگار دشمن در شهر دنبال قربانی میگردد.»
شایان مصلح، فوتبالیست تیم گلگهر سیرجان، تصویری در کانال تلگرام خود منتشر کرد که بر اساس آن، مقامات امنیتی از او «تعهد کتبی» گرفتهاند که در حمایت از اعتراضات سراسری ایران در رسانههای اجتماعی فعالیتی نداشته باشد.
علی کریمی، کاپیتان پیشین تیم ملی فوتبال ایران در اینستاگرام به حمله نیروهای امنیتی و لباس شخصی به دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف تهران واکنش نشان داد و در کنار تصویر گرافیکی دو دست خونآلود، نوشت: «برای تمام دانشجویان باشرف ایران زمین.»
هومن سیدی، بازیگر و فیلمساز در واکنش به حمله نیروهای حکومتی به دانشگاه شریف نوشت: «وقتی شیشه بانک و سطل آشغال رو سرمایه ملی میدانی اما دانشجوی شریف را میزنی، یعنی هیچ فهم مشخصی از سرمایه ملی و سرمایه اجتماعی نداری؛ تو از تولید نفرت لذت میبری و این خیلی عجیب است.»
سردار آزمون که پیشتر از حمایتش از اعتراضات مردمی عذرخواهی کرده و آن را «جوگیر» شدن خوانده بود، در واکنش به حمله به دانشگاه شریف، با استفاده از هشتگ «دانشگاه شریف» نوشت: «نخبههای ایرانی، بچههای شریف ایرانی.»
حامد بهداد، بازیگری که بنا بر گزارشها در پی حمایت از اعتراضات مردمی احضار شده، در واکنش به حمله نیروهای حکومتی به دانشگاه شریف گفت: «سرمایه، دانشجوی شریف است نه سطل آشغال و شیشه بانک.»
- حمایت جهانی از اعتراضات سراسری ایران
گروه هکری «انانیموس» میگوید «زیرساختهای پتروشیمی کل» ایران را هک کرده است. این گروه در ساعات گذشته نیز هویت ۲۰ هزار عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را افشا کرده بود.
اپلیکیشن اسکایپ نیز اعلام کرد همه تماسهای تلفنی از خارج از کشور به ایران را از طریق این اپلیکیشن رایگان کرده است و همه میتوانند از این طریق با خطوط موبایل و همچنین تلفنهای ثابت در ایران بدون پرداخت هزینه تماس بگیرند.
لویی سیکی، کمدین و بازیگر آمریکایی، از پوشش ضعیف و نامناسب اعتراضات سراسری ایران در برخی رسانههای آمریکا انتقاد کرد.
روز دوشنبه یک منبع در وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد این کشور به همراه فرانسه، دانمارک، ایتالیا، و جمهوری چک ۱۶ پیشنهاد را برای تحریمهای جدید اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی به دلیل «سرکوب خشونتآمیز اعتراضها به نقض حقوق زنان در ایران» ارائه دادهاند.
پیشتر وزیر امور خارجه آلمان در پی حمله به دانشگاه شریف با محکوم کردن این حمله، شجاعت ایرانیها را «باورنکردنی» و رفتارهای «رژیم جمهوری اسلامی» را بیانگر ترس از قدرت آموزش و آزادی عنوان کرد.
آنالنا بربوک گفت: گزینهها محدود است اما ما میتوانیم انعکاس صدای آنها باشیم و حکومت را تحریم کنیم.
مژگان عظیمی خواننده افغانستانی در پیامی با حمایت از اعتراضات سراسری ایران به مردم گفت که در خانه نمانید و در خیابان حضور داشته باشید و نگذارید بین ما و شما اختلاف بیاندازند.
در ادامه واکنشها به کشته شدن مهسا امینی تحت بازداشت و حمایتهای جهانی از اعتراضات سراسری در ایران، شماری از ایرانیان ساکن آفریقای جنوبی با شعار «زن زندگی آزادی» تجمع برگزار کردند.
در ایالت کالیفرنیا در غرب آمریکا یک کاروان حمایتی از شهر سندیهگو به سمت لسآنجلس حرکت کرده است.
- اظهارات مقامات جمهوری اسلامی
محمدعلی زلفی، وزیر علوم، با حضور در جمع دانشجویان معترض دانشگاه صنعتی شریف به آنها گفت که «نمیتوانید هر کاری دلتان خواست بکنید» و پاسخ دانشجویان این بود: «راهی نمانده.»
صادق حسینی فرمانده سپاه کردستان گفته است که «حجاب، پوشش اسلامی و قرآن» مربوط به «خداوند» است و آنهایی که به گفته او «اسلام» را مورد حمله قرار میدهند و با اینها مخالفند، «نباید در برابر آنها کوتاه بیاییم» و روشنگری در این زمینه نیز «وظیفه خواص و نخبگان است.»
همچنین محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در واکنش به اعتراضات سراسری ایران معترضان را «عدهای مزدور» نامید که برای «ایجاد تفرقه» در کشور نقشآفرینی میکنند و به هنرمندان گفت: «ما به عنوان مسئولان و شما به عنوان هنرمندان پیشکسوت، باید بتوانیم در این زمان نقش خود را بهدرستی ایفا کنیم.»
محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفته است که از خانواده مهسا امینی، جوانی که پس از بازداشت توسط نیروی انتظامی جمهوری اسلامی جان باخت، «دعوت شده» تا برای «بیان اظهارات خود» و «روشن شدن این پرونده» به مجلس بیایند.
دور جدید اعتراضات از حدود دو هفته پیش آغاز شده و در همه استانهای کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.