گروهش مشتمل بر ۱۰ متخصص ایرانی در حوضه دریاچه ارومیه از دانشگاههای تهران و تبریز و همچنین مؤسسات تحقیقاتی ایران، تیر ماه گذشته (ماه ژوئیه میلادی) به دعوت یکی از دانشگاههای آمریکا به این کشور سفر کردند.
راضیه لک رئیس کمیته زمینشناسی در ستاد احیای دریاچه ارومیه، هدف از این سفر را کسب تجربیات کارشناسان آمریکایی در زمینه مناطق خشک، دریاچههای خشکشده و در شرف احیا توصیف کرد تا در تصمیمگیریها برای احیای دریاچه ارومیه در ایران مورد استفاده قرار گیرد.
این گروه در سفر به آمریکا از چهار دریاچه در ایالتهای خشک کالیفرنیا و یوتا در غرب آمریکا بازدید کردند. وی به خبرگزاری ایسنا گفت «دریاچه آونز آینده دریاچه ارومیه است، اگر برای آن اقدامی نکنیم. گریتسالتدی شبیه پنج سال پیش دریاچه ارومیه است و بهتر است آنها از تجربیات ما استفاده کنند. مونولیک نیز آینده دریاچه ارومیه است اگر آن را احیا کنیم و دریاچه سالتونسی زیستگاهی است که به عنوان آزمایشگاهی طبیعی برای نشان دادن تاثیر افزایش جمعیت در روند تخریب دریاچهها مفید است.»
شباهت ظاهری و زمینشناسی دریاچه ارومیه و گریتسالتدی باعث شده که این دو را خواهرخوانده بدانند.
خانم لک با بیان این که چارهای جز احیای دریاچه ارومیه وجود ندارد و باید آب گرفته شده از دریاچه را به آن پس بدهیم، تاکید کرده است که «انتقال آب از جای دیگر راهکار نیست و باید آب را در حوضه آبریز مدیریت کرد.»
یکی از روشهای پیشنهادی برای احیای دریاچه ارومیه انتقال آب از مناطق دیگر است. علی علیلو، نماينده شبستر در مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه به خبرگزاری ایرنا گفته بود قراراست آبرسانی به درياچه اروميه از گرجستان و ارمنستان انجام شود.
به گفته راضیه لک کارشناسان آمریکایی روش انتقال آب را منتفی میدانستند و معتقد بودند که آب را باید در حوضه آبریز مدیریت کرد «روش فوق نهتنها زمانبر و پرهزینه است و باعث احیای دریاچه نمیشود بلکه آب جاهای دیگر را نیز از بین میبرد.»
وی افزود آمریکاییها با استحصال نمک و توریسم، از دریاچهها استفاده اقتصادی میکنند و درآمد حاصل را برای احیای خود دریاچه خرج میکنند «متخصصان آمریکایی به ما توصیه کردند با ایجاد کارخانههای استحصال املاح معدنی در اطراف دریاچه ارومیه باعث ایجاد اشتغال و سوق دادن مردم از کشاوری به این عرصه شویم.»
به گزارش ایسنا به نقل از خانم لک، در آمریکا کشاورزان اجازه تغییر کاربری ندارند و حتی اگر تحت قوانین سخت، کسی تغییر کاربری هم بدهد، میزان سهمیه آب تغییر نمیکند. به گفته او «در این شرایط مدیریت یکپارچه منابع آب حرف اول را میزند.»
رئیس کمیته زمینشناسی در ستاد احیای دریاچه ارومیه همچنین گفت باید از کارشناسان آمریکایی که یک بار این مسیر را رفتهاند به ایران دعوت شود. به گفته راضیه لک: «اگر از آنها کمک نگیریم تمام این مراحل را خودمان باید آزمون و خطا کنیم.»
کارشناسان ایرانی در سفر به آمریکا، در نشست دو روزهای درباره دریاچه ارومیه در دانشگاه تافت و در چارچوب دیپلماسی آب شرکت کردند، که برنامهای است برای بررسی نقش آب و کمبود آن، در بروز درگیریهای سیاسی و اجتماعی.
در این نشست کارشناسان ایرانیتباری که در همین زمینه در مراکز علمی آمریکا و اروپا فعالیت میکنند نیز حاضر شدند.