با نزدیک شدن پایان مهلت ۶۰ روزه بررسی توافق هسته‌ای ایران و جامعه جهانی در کنگره ایالات متحده، نقش لابی پرنفوذ یهودیان آمریکا در این زمینه هر روز پررنگ‌تر و چه بسا تعیین کننده می‌شود.
گروههای لابی یهودیان آمریکا نسبت به توافق اتمی، موضعگیری سیاه و سفیدی از خود نشان داده‌اند. یعنی یا موافق توافق هستند و یا مانند نخست وزیر اسرائیل با آن مخالفت می‌کنند.
جمعیت جامعه یهودیان آمریکا حدود ۸ میلیون نفر است که عمدتا از افرادی با تحصیلات بالای دانشگاهی تشکیل می‌شود و از اقشار متمول این کشور محسوب می‌شوند.
جامعه یهودیان آمریکا از طریق گروههای لابی خود نفوذ عمده‌ای در تصمیم‌گیری‌های دولت آمریکا داشته و دارد. این قشر با پشتوانه تحصیلات دانشگاهی و قدرت مالی، همواره در راستای حمایت از کشور اسرائیل قدم برداشته‌اند. البته این حمایت همواره بی‌چون و چرا نبوده است و برخی اوقات در تقابل با سیاستهای اتخاذ شده در تل آویو بوده است.
با دستیابی جامعه جهانی به توافق اتمی با جمهوری اسلامی ایران که طی چهار دهه گذشته دشمنی خود را با اسرائیل علنا اعلام کرده است، گروههای پشتیبان و مخالف لابی یهودی آمریکا فشار خود را برروی اعضای کنگره آمریکا شروع کردند.
طبق مصوبه کنگره آمریکا، این نهاد از بیست و سوم تیرماه ۶۰ روز فرصت دارد که آری و یا خیر خود را پای این توافق بگذارد.
مشهور‌ترین این لابی‌ها، کمیته روابط عمومی آمریکا - اسرائیل موسوم به آیپک است. این گروه از سرسخت‌ترین مخالفین این توافق است. این لابی با انتشار بیانیه‌ای به پنج مورد نقص این توافق اشاره کرده و از مردم می‌خواهد تا با امضای طوماری که برروی سایت خود منتشر کرده، نمایندگان کنگره را ملزم به رد این توافق کند.
برخی از مواردی که در بیانیه ایپک به آن به اشاره شده عبارتند از:
- بازرسی و راستی آزمایی از سایت‌های ایران شامل هر وقت و هر زمان نمی‌شود.
- تحریم‌های بین‌المللی باید پس از اجرای تمامی بندهای توافق از سوی ایران صورت بگیرد.
- برچیده نشدن زیر ساخت‌های اتمی ایران.
گروههای یهودی دیگری مانند کمیته یهودیان آمریکا AJC، پروژه اسرائیل Israel Project و ائتلاف یهودیان جمهوری‌خواه Coalition Republican Jewish نیز با ایپک هم عقیده‌اند و با مرور سایت‌های این گروه‌ها، مخالفت آن‌ها با توافق اتمی ایران کاملا پدیدار است.
از سوی دیگر گروه‌هایی مانند «جی استریت» و «آمریکاییان خواهان صلح» مشوق تصویب توافق اتمی در کنگره آمریکا هستند.
لابی «جی استریت» که در توضیح منشورش خود را حامی اسرائیل و صلح معرفی می‌کند، با تشکر از پرزیدنت اوباما در قبال اسرائیل، در سایت خود از مردم خواسته است تا با مکاتبه با نمایندگان کنگره از آن‌ها بخواهند که توافق اتمی را تصویب کند.
لابی‌های یهودی اگر چه نفوذ خاص خود را بر سیاستهای آمریکا اعمال می‌کنند اما به تنهایی رهبری یهودیان این کشور را بر عهده ندارند.
طی روزهای گذشته حدود ۳۰ تن از رهبران کنونی و پیشین گروههای یهودی و بیش از ۳۰۰ خاخام کلیمی از تایید توافق اتمی ایران توسط کنگره آمریکا حمایت کرده‌اند.
البته پرزیدنت اوباما بار‌ها اعلام کرده است در صورتی که کنگره این توافق را تصویب نکند، با استفاده از اختیارات خود پاسخ منفی کنگره را وتو خواهد کرد. طبق قوانین آمریکا، کنگره می‌تواند با دو سوم آرا وتوی رییس جمهوری را ملغی کند.
فرهاد پولادی - صدای آمریکا
