شبکه حقوق بشر کردستان طی روزهای گذشته اطلاعاتی را در ارتباط با مکان، وضعیت نگهداری، شیوه‌های بازجویی‌ها و شکنجه برخی زندانیان سیاسی در «بازداشتگاه‌های امنیتی و مخفی»، وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شهرهای ارومیه، سنندج و کرمانشاه منتشر کرد؛ اطلاعاتی که به گفته این نهاد حقوق بشری از طریق مصاحبه با تعدادی از »فعالان بازداشتی» و «مشاهدات عینی» این افراد از این مکان‌ها به دست آمده است.
در این گزارش که روز جمعه ۷ آبان ماه توسط این نهاد حقوق بشری منتشر شد، با اشاره به تنش‌های سیاسی و نظامی در مناطق مختلف ایران پس از انقلاب ۵۷ و «مبارزات مسلحانه» میان نیروهای مسلح احزاب اپوزسیون کرد و نیروهای دولتی آمده است که فعالیت‌های «سرکوب‌گرانه» سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، در مناطق مختلف کردستان ایران با وجود پایان این مبارزات در اواخر دهه ۶۰ کماکان ادامه دارد.
ترور اعضای احزاب سیاسی کرد مخالف نظام، همچون دکتر عبدالرحمان قاسملو و دکتر صادق شرفکندی در خارج از ایران، از جمله مواردی است که در این گزارش به عنوان نمونه‌های سرکوب در جمهوری اسلامی به آنها اشاره شده است.
- بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه
به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان، این بازداشتگاه با ۳۴ «سلول انفرادی و عمومی» در خیابان دانشکده شهر ارومیه در محوطه ساختمان اداره کل اداره اطلاعات قرار دارد، بازداشتگاهی که به گفته برخی منابع این نهاد حقوق بشری، یکی از «کثیف‌ترین و مخوف‌ترین» بازداشتگاه‌های وزارت اطلاعات در ایران است.
در این گزارش با اشاره به ضرب و شتم زندانیان در زمان بازجویی در این بازداشتگاه آمده است که سلولی مشهور به سلول «قبر» وجود دارد که برای «شکنجه» از آن استفاده می‌شود و فرد بازداشتی مجبور است برای ساعت‌ها داخل آن سرپا بایستد. به گفته برخی زندانیان سیاسی سابق، شکنجه‌های دیگری از قبیل شلاق و به کار گیری شوکر برقی در این بازداشتگاه رایج است.
یکی از فعالان مدنی کرد که چندین هفته بازداشت در این بازداشتگاه را تجربه کرده است با اشاره به سلول انفرادی و اتاق بازجویی مجهز به دوربین مدار بسته به شبکه حقوق بشر کردستان گفت: طبقه زیرزمین این بازداشتگاه مخصوص شکنجه است و برخی بازداشت‌شدگان از طریق دستگاه مخصوصی که در دیوار تعبیه شده با برق مورد شکنجه قرار گرفته‌اند. وی می‌گوید: «آنجا همه چیز برای تجربه یک مرگ تدریجی مهیا شده است.»
- بازداشتگاه‌های سازمان اطلاعات سپاه در ارومیه
بر اساس این گزارش، سازمان اطلاعات سپاه استان آ‌ذربایجان غربی دارای چندین بازداشتگاه مخفی در داخل و خارج از شهر ارومیه است و سه بازداشتگاه اصلی این نهاد به نام بازداشتگاه ۸۱ رمضان در پادگان المهدی و بازداشتگاه‌های هفت تیر و خیبر در پادگان مالک اشتر واقع شده‌اند.
به گزارش این نهاد حقوق‌بشری، اطلاعات دقیقی در خصوص وضعیت دو بازداشتگاه هفت تیر و خیبر در دست نیست اما گفته می‌شود بازداشتگاه ۸۱ رمضان دارای «۱۸سلول انفرادی و عمومی» مجهز به دوربین مدار بسته است.
یکی از فعالان مدنی کرد که چندین ماه بازداشت را در این بازداشتگاه تجربه کرده «وصل کردن وزنه به بیضه‌های فرد بازداشت شده» و «آویزان شدن به سقف برای چندین ساعت» را نمونه‌هایی از شکنجه‌های جسمی در این بازداشتگاه عنوان کرده است.
شبکه حقوق بشر کردستان با اشاره به روش‌های اخذ اعترافات اجباری در این بازداشتگاه - از جمله ماه‌ها نگهداری در سلول انفرادی بدون حق تماس و ملاقات، تیرباران ساختگی، و اقدام به بازداشت اعضای خانواده بازداشت‌شدگان - به نقل از یک زندانی سیاسی سابق نوشت: «با بازداشت همسرم و آوردن وی به بازداشتگاه من را تحت فشار گذاشتند که در صورت عدم همکاری به همسرم تجاوز خواهند کرد.»
طبق تحقیقات شبکه حقوق بشر کردستان، حداقل یک شهروند اهل سلماس به نام «ناصر عیسی‌زاده»، در این بازداشتگاه زیر شکنجه جان خود را از دست داده است و نیروهای سپاه به صورت مخفیانه جسد وی را شبانه در زادگاهش دفن کردند.
- بازداشتگاه اداره اطلاعات سنندج
به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان این بازداشتگاه با «حدود ۳۴ سلول انفرادی و عمومی» در یکی از مناطق امنیتی شهر سنندج و در محوطه اداره کل اطلاعات استان کردستان واقع شده است.
بنا بر این گزارش در این بازداشتگاه نیز متهمان به شیوه‌های مختلف جسمی و روحی شکنجه می‌شوند و بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط این نهاد حقوق بشری طی چند سال گذشته ۲ فرد بازداشتی به نام‌های ابراهیم لطف‌اللهی، فعال دانشجویی کُرد و سارو قهرمانی، از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری دی‌ماه ۱۳۹۶ در سنندج، زیر شکنجه در این بازداشتگاه جان خود را از دست داده‌اند.
محمد حسین رضایی، زندانی سیاسی سابق کُرد که چندین ماه بازداشت را در این بازداشتگاه تجربه کرده با اشاره به استفاده از شلاق به عنوان شکنجه در این بازداشتگاه به شبکه حقوق بشر کردستان گفت: «بارها ضرب و شتم من به دلایل گوناگون ادامه پیدا کرد و در اثر این شکنجه‌ها، بینی و چند دنده قفسه سینه‌ام به شدت آسیب دیدند.»
- بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه سنندج (شهرام‌فر)
بر اساس این گزارش، این بازداشتگاه در قرارگاه شهرام‌فر سپاه در بلوار خسرو آباد سنندج واقع شده و تعداد سلول‌های آن «۳۰ سلول» تخمین زده می‌شود.
یک فعال صنفی معلمان که سال ۹۳ مدتی را در این بازداشتگاه امنیتی به سر برده می‌گوید: «دیوار هواخوری پر بود از نوشته‌های زندانیان، خصوصا خطوطی که حاکی از شمردن روزهایی بود که در اینجا سپری کرده بودند.»
محمد حسین رضایی، زندانی سیاسی سابق کُرد نیز در رابطه با این بازداشتگاه به شبکه حقوق بشر کردستان گفت، در این بازداشتگاه به مدت ۲۹ روز در بدترین شرایط نگهداری شده و علیرغم شرایط وخیم جسمانی جهت اخذ اعتراف تحت شکنجه‌های شدید جسمی و روحی قرار گرفته است. وی همچنین در این گزارش از محرومیت از هر گونه رسیدگی پزشکی، با وجود اصابت گلوله در زمان بازداشت به پایش و دررفتگی کتف خود بر اثر آویزان شدن توسط بازجویان این بازداشتگاه، خبر داده است.
- بازداشتگاه اداره اطلاعات کرمانشاه
این بازداشتگاه که به گزارش این نهاد حقوق بشری، به بازداشتگاه میدان نفت مشهور است، با «حداقل ۱۵ سلول عمومی» و سه اتاق مخصوص بازجویی در کنار ساختمان سپاه ناحیه کرمانشاه واقع شده است؛ سلول‌های این بازداشتگاه فاقد هر گونه وسیله گرمایشی و تهویه هوا هستند، و بازداشت‌شدگان برای شکنجه‌های همچون شلاق به زیرزمین این بازداشتگاه منتقل می‌شوند.
یکی از فعالان که مدتی در این بازداشتگاه سپری کرده به شبکه حقوق بشر کردستان گفت: «چندین ماه بدون حق ملاقات و تماس با خانواده، تحت شکنجه‌های شدید روحی قرار داشتم. برای پایان دادن به این شرایط سخت، تصمیم به خودکشی گرفتم.» این فعال می‌گوید پس از خودکشی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و نگهبانان او را تا صبح داخل سلول به میله‌‌های شوفاژ بستند.
زینب جلالیان، دیگر زندانی سیاسی کُرد محکوم به حبس ابد نیز در رابطه با این بازداشتگاه می‌گوید، چندماه مورد بازجویی و شکنجه قرار گرفته و چندین بار در زیرزمین این بازداشتگاه برای ساعت‌ها با کابل به کف پاهای او شلاق زده شده است.
یک شهروند کُرد نیز که به اتهام جاسوسی برای آمریکا مدتی را در این بازداشتگاه سپری کرده «وصل کردن وزنه به بیضه» و «آویزان شدن به سقف برای چندین ساعت» را نمونه‌هایی از شکنجه‌های جسمی در این بازداشتگاه عنوان کرده است. همچنین دو نفر از زنانی که تجربه بازداشت در این بازداشتگاه را داشته‌اند از گرفتن تست بکارت تحت فشار بازجویان خبر دادند و یک بازداشتی زن دیگر نیز می‌گوید، به دفعات به او مواد مخدر تزریق شده و یکبار در این بازداشتگاه توسط یک روحانی مورد تجاوز قرار گرفته است.
به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان فرزاد کمانگر، معلم کُرد که در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۸۹ در زندان اوین تهران اعدام شد، پیشتر در نامه‌هایش از شکنجه خود در این بازداشتگاه خبر داده بود.
بازداشتگاه سپاه نبی اکرم کرمانشاه
این نهاد حقوق بشری که می‌گوید به دلیل تدابیر شدید امنیتی، اطلاع دقیقی از محل بازداشتگاه‌های سازمان اطلاعات سپاه کرمانشاه در دست نیست افزود، بازداشتگاه سپاه نبی‌اکرم، در قرارگاه سپاه نبی اکرم کرمانشاه قرار دارد و قسمتی از این بازداشتگاه دارای یک سالن با «۱۰ سلول» است و در تعدادی از این سلول‌ها برای کنترل بازداشت‌شدگان دوربین نصب شده است.
این نهاد حقوق بشری با اشاره به اینکه این بازداشتگاه دارای دو اتاق بازجویی است به نقل از نامه سرگشاده حسین خضری، زندانی سیاسی اعدام شده نیز نوشت، وی در این بازداشتگاه به مدت ۴۹ روز مورد شکنجه‌های فیزیکی و روحی قرار گرفته بود.
وزارت خارجه آمریکا بارها برخوردهای خشونت آمیز حکومت جمهوری اسلامی با مردم ایران به بهانه‌های مختلف، و نقض مکرر و مداوم حقوق شهروندان ایران، از جمله حق آزادی بیان و آزادی مطبوعات، توسط عوامل جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرده است.