رئیس جمهوری ایران بار دیگر تاکید کرد که نمیشود در دنیای امروز با "فیلتر و ممنوعیت" زندگی کرد. اما در همان روز وزارت اطلاعات دولت ایران دستور داد تا یک فایل صوتی از وبسایت رسمی آیت اﻟله منتظری حذف شود.
از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ فیسبوک، توییتر و یوتیوب در ایران فیلتر است. البته سابقه فیلترینگ در ایران قدیمیتر است و تا پیش از آن هم چندین شبکه اجتماعی و هزاران وبسایت خبری و غیرخبری گرفتار فیلترینگ شده بودند.
حسن روحانی که از زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری تا اکنون بارها در مخالفت با فیلترینگ سخنرانی کرده، هنوز نتوانسته فیلتر فیسبوک، توییتر و یوتیوب را بردارد، اما دولت او در مقابل گسترش دایره محدودیتها و فیلتر شدن شبکههایی مثل تلگرام و اینستاگرام مقاومت کرده است.
به نظر میرسد که فراقوهای بودن نهاد تصمیمگیر درباره فیلترینگ وبسایتها و شبکههای اجتماعی و ارتباطی، یکی از مهمترین موانع پیش روی حسن روحانی و دولتش باشد.
در ایران مرکزی به نام "کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه" درباره فیلترینگ تصمیم میگیرد، که نمایندگانی از سه قوه ایران و نهادهایی مثل نیروی انتظامی و صدا و سیما نیز در آن عضو هستند.
رئیس جمهوری ایران روز دوازدهم مرداد ماه در یک گفتوگوی تلویزیونی عنوان کرد که دولت زیر بار فشار آنهایی که معتقد بودند شبکههای اجتماعی باید فیلتر شوند، چون "مشکل برای جامعه درست میکنند"، نرفته است.
اما دادستان کل ایران که "کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه" زیر نظر او فعالیت میکند یک روز بعد پاسخ داد، دستگاه قضایی حتی یک بار هم به دولت برای فیلتر کردن سایتها و شبکههای اجتماعی "فشار" وارد نکرده و دولت در این زمینه "آدرس غلط" میدهد.
حضور توییتری روحانی و ظریف؛ نقض وعدهها؟
وقتی پای منافع شبکههای اجتماعی در میان باشد، دولت حسن روحانی بدون توجه به محدودیتها و ممنوعیتهای قانونی از ظرفیت این شکبهها استفاده میکند. نمونه بارز آن مذاکرات هستهای و حضور پررنگ حسن روحانی، جواد ظریف و سایر اعضای تیم مذاکره کننده ایرانی در شبکههایی مثل توییتر بود.
این حضور پررنگ باعث شد تا بنیانگذار توییتر حسن روحانی را مخاطب قرار بدهد و از فیلترینگ این شبکه در ایران بپرسد. رئیس جمهوری ایران در پاسخ به او ابراز امیدواری کرد تا امکان دسترسی آزادانه ایرانیان به توییتر فراهم شود.
این امیدواری تا روز چهارشنبه ۲۰ مرداد رنگ باخته است؛ درست همان روزی که حسن روحانی در یک همایش دولتی گفت: "[مگر] میتوانیم بگوییم فضای مجازی، دنیای دیجیتال و ارتباط اینترنتی ممنوع است و باید تمام شبکههای اجتماعی فیلتر شود؟ میتوانیم با فیلتر و ممنوعیت در دنیای امروز زندگی کنیم؟"
او جمع کردن دیشهای ماهواره را هم زیر سوال برد اما شهروندان ایرانی در دوران ریاست جمهوری او همچنان هم فیلتر شبکههای اجتماعی را تجربه کردهاند و هم جمعآوری دیشهای ماهواره را.
خانه آزادی، در جدیدترین گزارش سالانهاش درباره مطبوعات میگوید آزادی مطبوعات در بسیاری از کشورهای تحت کنترل رهبران سرکوبگر کاهش پیدا کرده و به پایین ترین سطح در یک دهه گذشته رسیده است. این گزارش از ایران به عنوان یکی از ۱۰ کشوری نام برده که بدترین وضعیت آزادی مطبوعات را دارد.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا فروردین ماه امسال در نشستی که در مقر بانک جهانی در شهر واشنگتن برگزار شد، دسترسی به اینترنت را یک ضرورت برای توسعه و شکوفایی اقتصادی کشورها در قرن بیست و یکم دانست.