سارا دماوندان - آمارهای رسمی حاکی است در یک دهه اخیر تعداد خانوارهای دارای سرپرست زن در ایران افزایش داشته و استان سیستان و بلوچستان از این نظر رکوردار است.
بر اساس تعریف سازمان بهزیستی، زنان سرپرست خانوار به زنانی گفته میشود که عهدهدار تأمین معاش مادی و معنوی خود و اعضای خانواده هستند. این گروه از زنان به طور عمده شامل زنانی هستند که همسرانشان فوت شده یا طلاق گرفتهاند، همسران مردان معتاد، همسران مردان زندانی، همسران مردان مهاجر، همسران مردان از کار افتاده و معلول، و نیز زنان خودسرپرست هستند.
براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی مجلس شورای اسلامی، در حال حاضر بیش از سه میلیون زن سرپرست خانوار در سراسر کشور وجود دارد و آمارهای به دست آمده نشان میدهد که طی ۱۰ سال گذشته، تعداد خانوادههای دارای سرپرست زن نسبت به مردان ۵۸ درصد افزایش داشته است.
سیستان و بلوچستان، گیلان و همدان به ترتیب بیشترین و آذربایجان غربی، کردستان و هرمزگان، به ترتیب کمترین درصد زنان سرپرست خانوار را به خود اختصاص دادهاند.
بررسیها نشان میدهد که تنها ۱۴ درصد از این زنان شاغل، و ۶۳ درصد خانهدار هستند. همچنین ۱۴ درصد از زنان دارای درآمد، فاقد کار هستند که به نظر میرسد درآمد آنها از طریق املاک، فرزندان یا برخی سازمانهای حمایتکننده مانند بهزیستی و کمیته امداد تأمین میشود.
در حال حاضر ۹۳ هزار زن سرپرست خانوار در استان سیستان و بلوچستان زندگی میکنند که بسیاری از آنها ساکنان روستاها و سکونتگاههای غیررسمی هستند، که به دلیل فقدان تحصیلات دانشگاهی و مهارتهای زندگی، و همچنین شغل مناسب، از امنیت مالی بیبهره بوده و در تأمین اصلیترین مایحتاج زندگی خود به شوهرانشان وابستگی شدید دارند.
مسائلی نظیر اعتیاد، فقر، زاد و ولدهای فراوانی که از سنین پایین در این استانها و استانهای فقیر کشور رخ میدهد هم به چالشهای این گروه از زنان دامنزده است.
به گفته مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری سیستان و بلوچستان محوریترین دلیلی که به گسترش شمار زنان سرپرست خانوار منجر شده، توسعه نیافتگی فراگیر منطقه است. در حقیقت این فقر است که توانمندی زنان سرپرست خانوار را در مواجهه با مسائل معیشتی با مشکل روبرو ساخته است.