ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، صبح روز دوشنبه ۲۸ شهریور با هیاتی متشکل از اعضای کابینه خود روانه نیویورک شد و قرار است روز چهارشنبه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کند.
این سفر در شرایطی صورت میگیرد که فضای ایران از چند روز پیش ملتهب است و اعتراضها نسبت به مرگ مهسا امینی در چند شهر ایران ادامه دارد.
در همین حال بسیاری پیشبینی کردهاند که سفر ابراهیم رئیسی تحت تاثیر وقایع اخیر ایران قرار گیرد؛ موضوعی که رسانههای خارجی نیز به آن اشاره کردهاند.
نشریه بریتانیایی گاردین روز دوشنبه ۲۸ شهریور در گزارشی نوشت مرگ مهسا امینی در پی بازداشت او توسط پلیس «امنیت خلاقی» در تهران، زمینه سختی را برای سفر ابراهیم رئیسی به نیویورک رقم زده است.
مرگ مهسا امینی در ایران موجی از خشم و اندوه را برانگیخته و در سایر کشورها هم بازتاب گستردهای داشته است، اما حتی پیش از مرگ مهسا امینی و اعتراضها به آن، سفر ابراهیم رئیسی به نیویورک در محافل سیاسی و شبکههای اجتماعی بحثبرانگیز بود و تعداد زیادی از کاربران به نقش او در موارد متعدد نقض حقوق بشر در ایران از سال ۶۷ تاکنون اشاره کردند.
شماری از فعالان سیاسی و مخالفان جمهوری اسلامی از دولت آمریکا خواسته بودند برای سفر ابراهیم رئیسی به نیویورک ویزا صادر نکند.
این درخواست پیشتر از سوی مایک پومپئو، وزیر خارجه پیشین ایالات متحده و شماری از سناتورهای جمهوریخواه نیز مطرح شده بود.
همزمان با سفر ابراهیم رئیسی به نیویورک شماری از شهروندان ایران خواستار بازداشت او در خاک آمریکا شدهاند، این اقدام به گفته حقوقدانان با توجه به مصونیت دیپلماتیک ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس دولت ایران به راحتی میسر نیست.
ابراهیم رئیسی به عنوان رییس قوه مجریه در موارد متعدد نقض حقوق بشر که جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، در جدیدترین گزارش خود آنها را مستند کرده است، نقش مستقیم دارد.
به جز موارد اخیر مدافعان حقوق بشر ابراهیم رئیسی را به دلیل دستداشتن در اعدامهای سال ۶۷ به «ارتکاب جنایت علیه بشریت» متهم میکنند.
بر اساس مستندات موجود، هزاران زندانی سیاسی در تابستان سال ۶۷ بدون برخورداری از روند قضایی عادلانه به طناب دار یا جوخه اعدام سپرده شدند که این اعدامهای دستهجمعی به یکی از پروندههای سنگین علیه جمهوری اسلامی تبدیل شده است؛ پروندهای که گرچه هنوز امکان رسیدگی به آن در دادگاههای بینالمللی فراهم نشده اما یکی از متهمان آن ابراهیم رئیسی است که بنا به بسیاری از شواهد از اعضای «هیات مرگ» بوده است.
با این حال رئیسجمهوری ایران در مصاحبهای با شبکه سیبیاس نیوز آمریکا که هفته پیش در تهران ضبط و یکشنبه ۲۷ شهریور پخش شد، از این اعدامها دفاع کرد و اعدامشدگان را «تروریست» نامید.
ابراهیم رئیسی در این مصاحبه گفت: «اتفاقی که برای آنان افتاد، متناسب با کاری بود که انجام داده بودند، آنها افراد را ترور میکردند و به جرایمشان رسیدگی شده بود.»
ابراهیم رئیسی پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ نیز گفته بود که به خاطر نقشی که در اعدامهای سال ۶۷ داشت، باید مورد تقدیر و تشویق قرار گیرد.
از سوی دیگر مهدی حاجتی، عضو پیشین شورای شهر شیراز که مدتی در ایران زندانی بود، از طرح شکایتی علیه ابراهیم رئیسی در دادگاه فدرال نیویورک خبر داد.
وی اعلام کرده که این شکایت از سوی او و تعدادی دیگر از قربانیان نقض حقوق بشر از جمله کایلی مورگیلبرت، استاد دانشگاه در استرالیا و زندانی پیشین در ایران، صورت گرفته است و شاهین میلانی، وکیل و رئیس مرکز حقوق بشر ایران، وکالت آنان را بر عهده دارد.
خبرها از نیویورک حاکی است که شماری از ایرانیهای خارج از کشور تجمعاتی اعتراضی را تدارک دیدهاند و اعلام کردهاند که قصد دارند با حضور در مقابل سازمان ملل متحد صدای ایرانیهای داخل کشور را به گوش جهان برسانند.