یک کارشناس حوزه آب میگوید در صورتی که آبهای روان از سوی افغانستان و ترکیه، کشورهای همسایه شرقی و غربی برای ایران «رهاسازی» نشود، دریاچه هامون و هورالعظیم ریزگرد تولید خواهند کرد.
داوودرضا عرب، کارشناس حوزه آب، در گفتوگویی که روز دوشنبه ۲۷ دی در وبسایت خبرگزاری ایلنا منتشر شده با تأکید بر این که «محیط زیست فرامرزی است و مرز سیاسی نمیشناسد»، موضوع آب را یکی از محورهای مناقشهبرانگیز دانست و گفت: «در حال حاضر دو نگاه به آب وجود دارد؛ یکی این که جنگ آینده بر سر آب است و دیگر این که یکی از محورهای صلح در آینده آب است.»
او با اشاره به حل مناقشه آب پس از جنگ جهانی دوم بر سر رودخانه راین که از چند کشور اروپایی عبور میکند، بر نقش سازمانهای مردمنهاد تأکید کرد و گفت: «ان.جی.اوها و مردم اروپا وارد میدان شدند و این تبدیل به پیوند دهنده ملتهای بالادست و پاییندست شد و اکنون [راین] یکی از پاکترین رودهای دنیا است که پروتکلهای زیادی برای همکاری مشترک دارد.»
پیش از این نیز فاطمه امان، تحلیلگر ارشد موسسه خاورمیانه در واشنگتن، در گفتوگو با صدای آمریکا ادامه یافتن اختلاف ایران و افغانستان بر سر آب را «کاملا محتمل» دانسته و گفته است، کشورهایی مثل ایران و افغانستان باید به بحران آب به عنوان یک معضل اکوسیستمی نگاه کنند و برای رفع آن بتوانند در این زمینه با هم همکاری کنند، چرا که فرصت زیادی برای نجات خود از این وضعیت ندارند.
به گفته او، «اگر در گذشته در اوج روابط گرم و صمیمانه ایران و افغانستان مسئله آب توانسته در روابط دو کشور مشکل ایجاد کند، الان که افغانستان به واسطه تحولات سیاسی این کشور درگیر چالشهای بزرگتری است و ایران نیز - در درجه اول به علت نبود مدیریت آبی - درگیر چالشهای جدیتری است، هیچ دلیلی ندارد که دو کشور وارد اختلافات جدی نشوند.»
خانم امان مسئله آب میان ایران و افغانستان را «یک مسئله فرامرزی» بر سر دو رودخانه میداند که از افغانستان به ایران سرازیر میشود. او میگوید: «اختلافها همیشه بر سر آب هیرمند - که افغانها به آن «هلمند» میگویند - وجود دارد.»