بخش انگلیسی صدای آمریکا در گزارشی در مورد حمله موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل نوشت که این حمله، تنشها در سراسر خاورمیانه تشدید کرده است، و افزود که تحلیلگران واکنشی پرقدرت را از سوی اسرائیل پیشبینی میکنند.
بر اساس این گزارش، آنچه مورد پرسش است این است که آیا این تنها یک تبادل آتش گذرا خواهد بود یا به حملات تلافیجویانهای دامن خواهد زد که کل خاورمیانه را درگیر خواهد کرد.
شان شیخ، از مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، میگوید: «هر دو حالت ممکن است. طرفین درگیر؛ ایران و اسرائیل، گزینه هایی برای تشدید و کاهش تنش دارند و هیچ مسیر از پیش تعیین شدهای برای انتخاب آنها وجود ندارد.»
جیمز جفری، سفیر سابق ایالات متحده در ترکیه و عراق، که اکنون ریاست برنامه خاورمیانه در مرکز ویلسون را بر عهده دارد، در پاسخ کتبی به پرسشهای صدای آمریکا گفت: «توانایی تشدید تنش ایران برای حمله به اسرائیل از نظر فنی محدود است» و تاکید کرد: «در مقابل، اسرائيل توانایی بیشتری نسبت به ایران دارد و در نهایت، این برتری نظامی است که میتواند تعیین کننده باشد.»
به گفته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حمله روز سهشنبه به تلافی قتل سه شخصیت کلیدی تحت حمایت جمهوری اسلامی؛ انجام شد: حسن نصرالله دبیرکل حزبالله، اسماعیل هنیه رهبر سیاسی حماس و یک عباس نیلفروشان، معاون فرمانده کل سپاه پاسداران.
اسرائیل تاکنون مسئولیت کشته شدن اسماعیل هنیه را بر عهده نگرفته است.
در حمله موشکی روز سهشنبه، که دومین و بزرگترین حمله مستقیم ایران به اسرائیل بود، نزدیک به ۲۰۰ موشک بالستیک به سوی اسرائیل پرتاب شد. در حمله نخست که در فروردین سال جاری انجام شد، بیش از ۳۰۰ پهپاد و موشک مورد استفاده قرار گرفته بودند.
بر اساس این گزارش، در هر دو حمله، سامانههای دفاعی اسرائیل با پشتیبانی نیروهای آمریکایی، اکثر موشکها را رهگیری و از وارد آمدن آسیبهای قابلتوجه جلوگیری کردند ولی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد که رهبران جمهوری اسلامی مرتکب یک «اشتباه بزرگ» شدند که «هزینه آن را خواهند پرداخت.»
پیش از حمله اخیر، واکنش آرام حکومت ایران به حملات اسرائیل به مقامات و گروههای نیابتی جمهوری اسلامی، تردیدهایی را در مورد تمایل تهران به رویارویی با دشمن قویتر از خود ایجاد کرده بود.
ولی به گفته شان شیخ، آنها دیگر نمی توانستند بنشینند و نظارهگر از بین رفتن حزبالله توسط اسرائیل باشند.
او اضافه کرد: «آنها باید عکس العمل نشان میدادند؛ هم برای حفاظت از حزبالله لبنان و هم برای نشان دادن به گروههای نیابتی و متحدان خود در سراسر منطقه که از منافع خود دفاع خواهند کرد.»
حمله روز سهشنبه جمهوریاسلامی، پس از حمله زمینی ارتش اسرائیل و در پاسخ به حملات هوایی هفته گذشته اسرائیل به لبنان انجام شد که رهبری حزبالله را فلج کرد.
اسرائیل این عملیات زمینی را «محدود، محلی و هدفمند» توصیف میکند که هدف از آن، بیرون راندن نیروهای حزبالله از منطقه مرزی و از بین بردن زیرساختهای نظامی آن است.
در این حال، حزبالله روز چهارشنبه از درگیری شبهنظامیانش با نیروهای اسرائیلی خبر داد..
در همین حال، در مورد تشدید تنشها نگرانیهایی وجود دارد و پرسش این است که آیا دولت بایدن، مانند حمله نخست ایران، از اسرائیل خواهد خواست که با خویشتنداری پاسخ دهد؟
جو بایدن روز سهشنبه به ارتش آمریکا دستور داد که به اسرائیل برای سرنگونی موشکهای ایران کمک کند و گفت: «اشتباه نکنید؛ ایالات متحده کاملا، کاملا و کاملا از اسرائیل حمایت میکند.»
جیمز جفری، فرستاده سابق ایالات متحده به خاورمیانه، میگوید که پس از حملات فروردین ماه ایران به اسرائیل، درک آمریکا، اسرائیل و ایران از شرایط این بود که «اگر دوباره این کار را انجام دهید، انتقامجویی جدی صورت خواهد گرفت.»
بر این اساس، به نظر میرسد که خطر تشدید تنشها این بار بیشتر است.
شان شیخ معتقد است که هر چه درگیری طولانیتر شود، فشار سیاسی بیشتری بر طرفین وارد میشود تا با قدرت آتش بیشتری وارد درگیری شوند.
ولی جاشوا لندیس، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهما، حمله ایران را تلاشی ضعیف برای حفظ اعتبارش ارزیابی میکند و میگوید گرچه امکان دارد که نتانیاهو آن را فرصتی برای حمله شدید به ایران ببیند، ولی احتمال ادامه درگیری نامشخص است.
او معتقد است که «همه به شدت مضطرب و نگران هستند» و به احتمال زیاد هیچ کشور دیگری به این درگیری نمیپیوندد و این چشمانداز یک درگیری منطقهای را کم میکند.