در حالی که خشکشدن دریاچه ارومیه و اجرای پروژه «مالچپاشی» بر بخشهایی از بستر این دریاچه بحثبرانگیز شده است، «پایگاه دادههای باز ایران» میگوید تحقیقات این پایگاه نشان میدهد بین خشکی دریاچه ارومیه و رشد تولید سیب در دو استان آذربایجان غربی و شرقی ارتباط مستقیم وجود دارد.
در این گزارش آمده است: ایران یکی از تولیدکنندگان عمده سیب دنیا است و با کشورهایی مانند چین، ترکیه، آمریکا، لهستان، هند، روسیه، ایتالیا و فرانسه که شرایط اقلیمی به مراتب بهتر و مناسبتری از ایران دارند رقابت می کند.
آمار تولید سیب در سال های اخیر در ایران رو به رشد بوده است.
آذربایجان غربی با داشتن ۵۴ هزار هکتار باغ سیب که نیمی از کل باغات این استان را تشکیل می دهد قطب تولید سیب درختی در کشور است. در کنار این استان، آذربایجان شرقی نیز به علت داشتن زمین های حاصلخیز و ظرفیت ها و امکانات توسعه کشاورزی از مراکز عمده تولید محصولاتی از جمله هندوانه، چغندر قند و سیب می باشد.
به این ترتیب نیمی از محصول سیب کشور در این دو استان تولید میشود.
بر اساس آمار بدست آمده در تحقیقات پایگاه داده های باز ایران ، ارتباط مستقیمی بین خشکی این دریاچه و رشد تولید سیب در این دو استان وجود دارد. این تحقیقات نشان می دهد که نیمی از فشار تولید سیب در ایران بر زمینهایی وارد میشود که در حوضه آبریز طبیعی دریاچه ارومیه قرار دارند.
طبق آمار سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)، ایران با تولید ۲ میلیون و ۲۴۱ هزار تن سیب در سال ۲۰۲۱ میلادی ششمین تولیدکننده بزرگ سیب دنیا بوده است. آمار وزارت جهاد کشاورزی ایران هم مدعی تولید ۴ میلیون و ۴۴ هزار تن سیب در سال ۱۴۰۰ خورشیدی است.
به این ترتیب، چنانکه در نمودار زیر مشخص شده، در بین سالهای ۱۹۹۰ - ۲۰۰۷ میلادی (۱۳۸۶-۱۳۶۹) میزان تولید سیب در ایران به دو برابر افزایش و از اوایل دهه گذشته کاهش نسبی داشته است.
از سوی دیگرتصاویر ماهوارهای نشان میدهند که روند خشکشدن دریاچه ارومیه از اواخر دهه ۹۰ و درست در شرایطی شروع میشود که میزان تولید محصول باغی استراتژیک سیب در ایران، روند رو به رشد پیدا میکند.
منصور سهرابی، کارشناس محیط زیست و بومشناسی، پیشتر در گفتوگو با صدای آمریکا نوع مدیریت چهار دهه گذشته در حوزه آبریز را مسبب وضع کنونی دریاچه ارومیه دانست و گفت که دریاچه ارومیه در بدترین شرایط خود در تاریخ به سر میبرد و خشکی کامل آن محتمل است.