برخی منابع خبری در ایران اجرای پروژه «مالچپاشی» بر بخشهایی از بستر دریاچه ارومیه که بسیاری آن را اقدامی «ضد محیط زیستی» نامیدهاند تایید کردهاند، اما یک مقام ارشد دولتی این اقدام را تکذیب کرد.
علی ارواحی، کارشناس مدیریت تالاب به وبسایت «خبرآنلاین» گفته است: «بستر نمکی دریاچه ارومیه یک لایه با ضخامت کم نیست که بهراحتی با یک مالچ پاشی تثبیت شود، بهنظرم خیلی بعید است مالچ پاشی در دریاچه ارومیه برای جلوگیری از انتشار ریزگردهای نمکی کمک کننده باشد.»
به گفته این کارشناس، «بار خشکسالی» فقط نباید روی دوش دریاچه ارومیه باشد، بلکه باید میان «سایر مصارف» از کشاورزی گرفته تا صنعت توزیع شود.
خشک شدن دریاچه ارومیه و نگرانی از انتشار «ریزگردهای نمکی» به حدی رسیده که برخی ایده «مالچ پاشی» را به عمل تبدیل کردند. شبکه استانی «سهند» نیز چند روز قبل در یک گزارش تلویزیونی از «مالچ پاشی» در بخشهایی از دریاچه ارومیه خبر داده بود.
عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان حفاظت از محیط زیست خرداد ماه سال جاری درباره انتشار این ریزگردهای نمکی گفته بود: «دریاچه خشک شود، گرد و غبار نمکی آن تا ۴۰۰ کیلومتر خواهد رفت، اگر دریاچه خشک شود به مرور مردم باید تبریز را تخلیه کنند، چرا که بیش از ۱۰ سال نمیتوانند غبار نمکی را تحمل کنند.»
از سوی دیگر، علی ارواحی، کارشناس مدیریت تالاب تاکید کرده است تا زمانی که «حقابه دریاچه» داده نشود و «مدیریت منابع آبی» مناسب نباشد وضعیت دریاچه ارومیه اصلاح نمیشود.
در این حال، علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست و معاون ابراهیم رئیسی در حاشیه جلسه امروز چهارشنبه ۲۰ دی ماه هیات دولت جمهوری اسلامی، در پاسخ به پرسشی درباره «مالچپاشی دریاچه ارومیه»، مدعی شده که این موضوع مربوط به «کار علمی یک دوستدار محیط زیست است» که در مساحت ۶۰ متر مربع «کار آزمایشگاهی» انجام داده و «این اخبار درست نیست.»
خشک شدن دریاچه ارومیه و شدت گرفتن روند مخرب آن، موجب شده تا در سالهای اخیر علاوه بر هشدارهای کارشناسان و فعالان محیط زیست، اهالی و دوستداران این دریاچه نیز اقدام به اعتراض و برگزاری تجمعاتی کردهاند، هر چند با سرکوب و یا بازداشت مواجه شدهاند.
در همین ارتباط، سینا یوسفی، وکیل دادگستری، نهم آذر ماه در گفتوگو با صدای آمریکا، ضمن بیان این که اواخر شهریور «بازداشتهای گستردهای» در ارتباط با «خشکاندن عمدی» دریاچه ارومیه در شهرهای مختلف آذربایجان از جمله تبریز صورت گرفت، گفت: به فعالان مدنی بازداشتشده، اتهام «تشکیل گروه» و «اجتماع و تبانی» زدهاند.
پیشتر نیز تصاویری در شبکههای اجتماعی منتشر شده بود که نشان میداد کامیونهایی بر بستر خشکشده دریاچه ارومیه در حال فعالیت و استخراج موادی هستند. شماری از کاربران فضای مجازی نیز با استناد به این تصاویر، عنوان کرده بودند که این کامیونها، در حال استخراج «لیتیوم» از کف بستر خشک دریاچه ارومیه به نفع «دولت چین» هستند.
هر چند اندکی بعد مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان آذربایجان غربی آن را تکذیب کرد و مدعی شد: این دریاچه لیتیوم ندارد و «جز نمک خشک، هیچ ماده معدنی از دریاچه ارومیه برداشت نمیشود.»
با این وجود، رئیس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه روز ۹ دی گفته بود که یک شرکت چینی برای برداشت «شورابههای این دریاچه» درخواست مجوز کرده و این شرکت به دنبال ذخایر ماده «بُرُم» موجود در شورابههای دریاچه است، نه لیتیوم.