روزنامه آمریکایی و پرمخاطب واشنگتنپست در مطلبی به بررسی ابعاد مختلف آتشسوزی در زندان اوین پرداخته است.
این روزنامه با بیان اینکه بیش از ۴۰ سال است که زندان اوین در تهران، بارزترین نماد سرکوب در جمهوری اسلامی است نوشت: «در شب ۱۵ اکتبر ، آتش سوزی گسترده در این زندان به گفته ی رسانههای دولتی، دستکم هشت کشته و ۶۱ زخمی برجای گذاشت.»
واشنگتن پست با اشاره به بررسی و تجزیه و تحلیل دهها عکس و ویدیو برای درک وقایع آن شب و گفتگو با فعالان، وکلا، زندانیان سابق و خانوادههای زندانیان فعلی و همچنین صحبت با کارشناسان آتشسوزی، اسلحه و پزشکی قانونی نوشته که یافتههایش وحشتناک هستند.
این روزنامه معتقد است دستکم یک آتشسوزی در آن شب ، عمدا و وقتی که زندانیان در سلولهای خود حبس بودهاند، آغاز شده و وقتی زندانیان تلاش کردهاند از آتش بگریزند، نگهبانان و ماموران امنیتی دیگر با باتوم، مهمات جنگی، گلولههای فلزی و مواد منفجره به آنها حملهاند.
استیون بک، کارشناس قانونی اصوات و محققان دانشگاه کارنگی ملون به واشنگتن پست گفتند با بررسی ویدیوهای آن شب، بیش از صد شلیک را تشخیص دادهاند.
استیون، شلیک مداوم با اسلحهی خودکار «ایکی- ۴۷» و شلیکهایی که به نظر میرسد با اسلحههای دستی و تفنگ اتفاق افتاده را تشخیص دادهاست. او همچنین گفته دو انفجار قطعا شبیه انفجار نارنجک هستند.
آمائل کوتلارسکی، تحلیلگر و کارشناس تسلیحاتی نیز گفته که «با توجه به شکل نور و صدای انفجار» به احتمال زیاد، این نارنجکها از بیرون به داخل زندان پرتاب شدهاند.
حشمتالله حیاتالغیب، مسئول زندان در ویدیوی قوه قضائیه میگوید که نیروهای کمکی شامل «نیروهای امنیتی، قضایی، بسیج و یگانهای ویژهی پلیس» برای مقابله با ناآرامی ها به اوین اعزام شدند. به گفته دولت، آتش در اوین خاموش و ناآرامیها پیش از نیمه شب کنترل شدند ولی منابعی که در اطراف زندان زندگی میکنند به واشنگتن پست گفتند که صدای تیراندازی تا ساعت ۲ بعد از نیمه شب ادامه داشته است.
دهها نفر از خانواده زندانیان صبح یکشنبه برای دریافت خبر درباره عزیزانشان به زندان اوین هجومآوردند اما با وجود همهی نگرانیها و التماسها، تنها چیزی که به آنها گفته میشد این بود که: « به خانه بروید؛ با شما تماس میگیریم.»