گزارش جدید اداره میزهای صنعت و رتبهبندی ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار نشان میدهد که در دیماه ۱۴۰۳، مصرف گاز در صنایع بورسی به دلیل ناترازی انرژی و محدودیت در تأمین گاز ۱۳ درصد کاهش یافته است.
این كاهش که بیشترین تاثیر را بر صنایع کلیدی مانند فلزات اساسی، سیمان و محصولات شیمیایی گذاشته، نهتنها نشانهای از صرفهجویی نیست، بلکه بحران تأمین انرژی را در کشور برجسته میکند.
خبرگزاری حکومتی تسنیم، با بررسی این گزارش مینویسد که در دیماه ۱۴۰۳، هزینه گاز مصرفی ۶ صنعت انرژیبر بازار سرمایه ایران مجموعاً ۵۶۲۵ میلیارد تومان بوده است.
با وجود اینکه نیروگاهها بیشترین مقدار گاز را مصرف کردهاند، اما به دلیل پایین بودن نرخ گاز برای این صنعت، هزینه پرداختی آنها کمتر از سایر صنایع بوده است.
این بررسی نشان میدهد که به دلیل ناترازی انرژی، میزان مصرف گاز در دیماه ۱۴۰۳ نسبت به آذرماه ۱۳ درصد کاهش داشته است. این کاهش در برخی صنایع بیشتر بوده است؛ بهطوری که مصرف گاز در نیروگاهها و فلزات اساسی به ترتیب ۹ و ۲۳ درصد کاهش یافته است.
از دیگر تغییرات مهم در مصرف انرژی، کاهش ۴۵ درصدی مصرف گاز در صنعت سیمان، آهک و گچ، کاهش ۱۴ درصدی در صنعت محصولات شیمیایی و کاهش ۱۵ درصدی در صنعت فرآوردههای نفتی، کُک و سوخت هستهای گزارش شده است.
بر اساس این گزارش، صنعت فلزات اساسی که شامل تولیدکنندگان فولاد است، پس از نیروگاهها بیشترین مقدار گاز را مصرف کرده است. اما از نظر هزینه پرداختی، رتبه اول را دارد.
پس از فلزات اساسی، گروه فرآوردههای نفتی، کُک و سوخت هستهای در رتبه دوم و محصولات شیمیایی و عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم نیز در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند.
کمترین هزینه گاز مربوط به استخراج کانههای فلزی و تولیدکنندگان سیمان بوده است.
افزایش مصرف گاز در بخشهای غیرصنعتی و خانگی، نگرانیهایی را در خصوص تأمین سوخت برای نیروگاهها و صنایع بزرگ کشور ایجاد کرده است.
کارشناسان می گویند که درحالیکه صنایع مجبور به کاهش مصرف گاز شدهاند، این کاهش عمدتاً ناشی از کمبود و قطعیهای اجباری است، نه برنامهریزی برای بهینهسازی مصرف. این موضوع زنجیرهای از پیامدهای منفی را در کاهش تولید به دنبال دارد.
در همین زمینه، در گزارشی از رسانه حکومتی میزان، حسن موسوی، سخنگوی شرکت ملی گاز ایران، اعلام کرد که روز یکشنبه ۲۸ بهمن، ۸۶۷ میلیون مترمکعب گاز طبیعی تولید و به شبکه تزریق شده است.
او تأکید کرد که بیشترین سهم مصرفی به بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء اختصاص یافته است.
بر اساس این گزارش در پی کاهش دمای هوا و افزایش مصرف انرژی، ۶۲۹ میلیون مترمکعب از گاز تولیدی کشور در بخشهای خانگی، تجاری و صنایع کوچک مصرف شده است، که ۷۳ درصد از کل گاز تحویلی به شبکه سراسری را شامل میشود.
گزارشها حاکی است که با وجود تلاش مقامات ارشد حکومتی برای ترغیب مردم در صرفهجویی انرژی و پیوستن به پویش «دو درجه کمتر»، این طرح به دلیل بی اعتمادی شهروندان به حکومت، مورد استقبال قرار نگرفته است.
پیش از این، مقامات وزارت نفت هشدار داده بودند که در صورت عدم مدیریت مصرف، سوخت موردنیاز بخش تولید و نیروگاهها با محدودیت مواجه خواهد شد.
کارشناسان معتقدند که توزیع نامتعادل منابع انرژی بین بخشهای مختلف و عدم اجرای سیاستهای کارآمد مدیریت مصرف، موجب شده است که سهم صنایع از گاز تولیدی کاهش یابد، که این امر میتواند بر فرآیندهای تولید و تأمین برق تاثیر منفی بگذارد.