نتایج تازهترین نظرسنجی موسسه گمان نشان میدهد ۸۶.۲ درصد از مردم ایران معتقدند «فساد و ناکارآمدی حکومت» بیشترین تأثیر منفی را بر وضعیت کنونی اقتصاد ایران داشته است. همچنین، بر اساس نتایج این نظرسنجی، و در میان گرایشهای سیاسی، «براندازی» جمهوری اسلامی بیشترین طرفدار را دارد.
موسسه گمان با انتشار گزارش مربوط به نظرسنجی «نگرش ایرانیان به رابطه با جهان»، در معرفی خود نوشته است: «گمان یک موسسه پژوهشی غیرانتفاعی، مستقل و ثبت شده در کشور هلند است.»
بنا بر این گزارش، در این نظرسنجی بیش از ۲۳ هزار پاسخ دهنده شرکت کردند «و نمونه نهایی مورد استفاده برای تهیه این گزارش شامل ۲۰ هزار و ۹۷ نفر ایرانی داخل کشور» است.
بر اساس این نظرسنجی، براندازی جمهوری اسلامی به عنوان پیششرط هر تغییری در ایران با ۳۴.۷ درصد موافق، بیشترین طرفدار را در میان پاسخدهندگان دارد، در حالی که ۲۴.۵ درصد از آنان خواهان تحولات ساختاری برای گذار از جمهوری اسلامی هستند.
بر اساس این نظرسنجی که روز چهارشنبه ۵ آبان منتشر شد، تنها ۹.۷ درصد از شرکتکنندگان گفتهاند «تحریمها و فشارهای خارجی» در وضعیت این روزهای اقتصاد ایران موثر بوده است و چهار درصد نیز گفتهاند که پاسخ درست را نمیدانند.
این موسسه در نظرسنجی خود نظر مخاطبان را درباره دو شعار حامیان حکومت و دو شعار مخالفان جمهوری اسلامی پرسیده است.
بنا بر نتایج این نظرسنجی، ۷۳ درصد از ایرانیان با شعار «مرگ بر آمریکا» و ۶۵.۵ درصد از آنان با شعار «مرگ بر اسرائیل» مخالفت کردهاند.
همزمان، ۷۲.۸ درصد ایرانیان با شعار «دشمن ما همین جاست، دروغ میگن آمریکاست» موافقند و ۶۳.۷ از آنان با شعار «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» موافقت کردهاند.
بنا بر گزارش موسسه گمان، ۵۵.۱ درصد ایرانیان تعلیق غنیسازی اورانیوم برای رفع تحریمها را درستترین تصمیم درباره برنامه هستهای میدانند. این در حالی است که ۲۷.۴ درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی ادامه غنیسازی اورانیوم حتی با وجود تحریمها را تصمیمی مناسب میدانند و ۱۷.۵ درصد از آنها نیز گفتهاند که پاسخ درست را نمیدانند.
بنا بر این نظرسنجی، ۵۶ درصد از ایرانیان با برنامه هستهای برای مصارف صلحآمیز موافقند، ۲۶.۹ درصد از آنها به طور کلی با برنامه هستهای ایران مخالفند، ۱۰.۸ درصد شرکتکنندگان با برنامه هستهای ایران برای مصارف گوناگون و ساخت سلاح اتمی موافقند و ۶.۴ درصد از آنها نیز گفتهاند که درباره این موضوع نظری ندارند.
موسسه گمان نظر مخاطبان را درباره مورد توافق قرار گرفتن دیگر موضوعات مورد اختلاف با غرب در جریان مذاکرات احیای برجام جویا شده است. ۳۴.۵ درصد مخاطبان گفتهاند که با این موضوع «کاملا موافق»اند، ۱۷.۲ درصد شرکتکنندگان «تا حدودی موافق» بودهاند، ۵.۵ درصد «تا حدودی مخالف» و ۲۰.۱ درصد «کاملا مخالف» بودهاند.
۲۸.۳ درصد ایرانیان شرکتکننده در نظرسنجی درباره رابطه با جهان به موسسه گمان با این گزاره که «توافق برجام، تا قبل از خروج آمریکا از آن به نفع مردم ایران بود»، «کاملا» مخالفت کردهاند و ۹ درصد آنان نیز گفتهاند که «تا حدودی مخالف»اند. در حالی که ۱۵.۶ درصد از آنان با گزاره «کاملا موافق» و ۲۶.۹ درصد نیز «تا حدودی موافق» بودهاند. در این میان ۲۰.۲ درصد نیز گفتهاند که نظر یا اطلاعی درباره آن ندارند.
گمان با طرح چهار گزینه از مخاطبان خود پرسیده است «درباره برنامه توسعه موشکهای بالستیک توسط جمهوری اسلامی ایران» چه فکر میکنند. ۳۷.۱ درصد از شرکتکنندگان گفتهاند با برنامه توسعه موشکی تنها در صورتی موافقاند که موجب تحریم کشور نشود؛ اما ۲۷.۵ درصد آنها به طور کلی با برنامه توسعه موشکی مخالفت کردهاند. ۲۵.۶ درصد گفتهاند حتی اگر این برنامه موجب تحریم کشور شود با آن موافقند و ۹.۸ درصد نیز نظری ندادهاند.
بر اساس این نظرسنجی اغلب ایرانیان با حکومت بشار اسد در سوریه، و نیکلاس مادورو در ونزوئلا مخالفند. همچنین اکثریت ایرانیان با گروههای حزبالله در لبنان، حماس در مناطق فلسطینی، حشد شعبی در عراق و حوثیها در یمن مخالفت کردهاند.
بر اساس این نظرسنجی، دیدگاه ۵۲.۱ درصد از ایرانیان درباره آمریکا مثبت است. دیدگاه مثبت ایرانیان به اتحادیه اروپا با ۴۸.۶ درصد، اسرائیل ۳۴.۷ درصد و عربستان سعودی ۲۷.۴ درصد است. چین، انگلیس و روسیه در رتبههای بعد هستند.
بنا بر این گزارش، ۲۷ درصد ایرانیان به چین، ۲۵.۲ به انگلیس، و ۲۲.۶ درصد به روسیه نظر مثبت دارند.
در میان نهادهای بینالمللی نیز ۶۱.۸ درصد به سازمان جهانی بهداشت و ۴۷ درصد آنها به سازمان ملل دیدگاهی مثبت دارند.
همچنین، شرکت کنندگان در نظرسنجی به این سؤال که سیاست خارجی کدامیک از رئیسجمهوریهای آمریکا بیشتر به نفع مردم ایران بوده است پاسخ داده اند. ۲۹.۴ درصد از آنان سیاستهای دونالد ترامپ را «بیشتر به نفع مردم ایران» دانستهاند و ۷.۴ درصد از آنان گفته اند سیاستهای جو بایدن را به نفع مردم ایران میدانند. ۱۴.۶ درصد نیز نظر ندادهاند یا گفتهاند که پاسخ مناسب را نمیدانند.
بر اساس این نظرسنجی، ۴۶.۶ درصد از ایرانیان معتقدند خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان به نفع امنیت منطقه نیست. این در حالی است که ۲۵.۸ درصد از شرکتکنندگان آن را به نفع امنیت منطقه دانستهاند. ۱۶.۲ درصد گفتهاند که نمیدانند پاسخ درست چیست و ۱۱.۴ درصد نیز آن را بر روی امنیت منطقه موثر ندانستهاند.
بنا بر این نظرسنجی، ۷۱ درصد از ایرانیان با توافق جمهوری اسلامی ایران برای همکاری ۲۵ ساله با چین و همچنین توافق رژیم حقوقی دریای خزر با روسیه مخالفت کردهاند و ۶۶.۵ درصد آنان نیز گفتهاند که با توافقنامه ۲۰ ساله میان ایران و روسیه مخالفند.
۶۰.۹ درصد ایرانیان فکر میکنند قدرتهای جهانی باید درباره وضعیت حقوق بشر در ایران نظارت و در صورت نیاز اقدام عملی کنند. ۵۷.۱ درصد از آنان نیز نقش ایران در تحولات سالهای اخیر سوریه را منفی ارزیابی کردهاند.
۳۳.۶ درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی اقدامات نیروی قدس سپاه پاسداران در منطقه را باعث افزایش امنیت ایران دانستهاند، در حالی که ۳۱.۶ درصد از آنان فکر میکنند این دخالت موجب کاهش امنیت ایران شده است.
بنا بر نتایج این نظرسنجی، ۶۷.۹ درصد از ایرانیان در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ رای ندادهاند.
بر اساس این نظرسنجی اغلب ایرانیان با حکومت بشار اسد در سوریه، و نیکلاس مادورو در ونزوئلا مخالفند. همچنین اکثریت ایرانیان با گروههای حزبالله در لبنان، حماس در مناطق فلسطینی، حشد شعبی در عراق و حوثیها در یمن مخالفت کردهاند.
به عقیده ۵۲.۸ درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی، احتمال این که تنش میان ایران و اسرائیل در نهایت به درگیری مستقیم نظامی منجر شود کم است. اما ۳۱.۸ درصد از آنان این احتمال را «زیاد» دانستهاند.
بنا بر نتایج این نظرسنجی، ۶۷.۹ درصد از ایرانیان در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ رای ندادهاند.
بر اساس این نظرسنجی، براندازی جمهوری اسلامی به عنوان پیششرط هر تغییری در ایران با ۳۴.۷ درصد موافق، بیشترین طرفدار را در میان پاسخدهندگان دارد، در حالی که ۲۴.۵ درصد از آنان خواهان تحولات ساختاری برای گذار از جمهوری اسلامی هستند.
۱۵.۹ درصد از شرکتکنندگان گرایش سیاسی خود را حمایت از سیاستهای نظام و رهبری عنوان کردهاند و ۱۱.۹ درصد نیز به اصلاحات تدریجی در چارچوب جمهوری اسلامی معتقدند.
عمار ملکی، استاد دانشگاه تیلبورک هلند و از مدیران موسسه گمان، در گفتوگو با بخش فارسی صدای آمریکا درباره این یافته نظرسنجی که ۸۶ درصد مردم فساد و ناکارآمدی حکومت را در وضعیت اقتصادی شان مقصر میدانند گفت این نتایج با نظرسنجیهای مشابه توسط دولت ایران خوانایی دارد.
آقای ملکی تاکید کرد که یافته های این نظرسنجی با نتایج حاصله از نظرسنجی های مشابه با توجه به مشخصات جمعیت شناسی ایران از ضریب اطمینان ۹۵ درصدی برخوردار است.