نشست یک روزه بینالمللی «صلح و امنیت در عراق»، که صبح دوشنبه در پاریس آغاز شد، به کار خود پایان داد و کشورهای شرکتکننده در آن، با صدور بیانیهای از تشکیل دولت جدید در عراق، تحت نخست وزیری حیدر العبادی، استقبال و بر تعهد خود برای حمایت از وحدت، تمامیت ارضی و حاکمیت عراق تاکید کردند.
بر اساس بیانیه پایانی این نشست، همه کشورهای شرکتکننده به نیاز فوری محو داعش از کلیه مناطق تحت تصرف آن گروه در عراق تاکید کردند و بر حمایت خود از بغداد در مبارزه با آن، به هر طریق ممکن، از جمله کمکهای نظامی درخور و مناسب، بر اساس اعلام مسئولان عراقی و متناسب با قوانین بینالمللی، تاکید کردند.
فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه در سخنانی در آغاز این اجلاس بینالمللی، که به منظور گفتگو در باره نحوه برخورد با گروه افراطی موسوم به «دولت اسلامی» در عراق و سوریه برگزار شد، خواستار یک اقدام هماهنگ بینالمللی برای مهار تهدید پیکارجویان آن گروه افراطی شد.
درپی تحرکات گروه سنی دولت اسلامی – که تا پیش از تصرف بخشهای بزرگی از عراق و سوریه و اعلام برپایی یک خلافت خودخوانده اسلامی در اوایل تیر ماه خود را دولت اسلامی عراق و شام یا داعش مینامید – و انتشار ویدئوهایی از قتل وحشیانه دو شهروند آمریکایی، رئیس جمهوری ایالات متحده چهارشنبه گذشته در سخنانی، راهبرد دولت خود برای تضعیف و در نهایت نابودی آن گروه را تشریح کرد.
پس از آن جان کری وزیر امور خارجه به خاورمیانه سفر کرد و با مقامهای ارشد برخی از کشورهای منطقه، به منظور تشکیل یک ائتلاف بینالمللی به رهبری ایالات متحده برای اجرای عملیات هماهنگ علیه مواضع داعش، دیدار و گفتگو کرد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رئیس جمهوری فرانسه در مراسم آغاز به کار نشست پاریس، در حضور نمایندگانی از حدود ۳۰ کشور و نهاد بینالمللی، در سخنانی با اشاره به تهدید داعش گفت «این تهدیدی جهانی است و واکنش به آن هم باید جهانی باشد.»
فرانسوا اولاند در ادامه گفت مبارزه عراق با تروریسم، مبارزه ما نیز هست و ما باید به این مبارزه پایبند باشیم؛ هدف از این نشست هم همین است.
رئیس جمهوری عراق نیز در سخنانی ابراز امیدواری کرد که اجلاس پاریس به «واکنشی سریع» به جهادیهای افراطی که در قلب خاورمیانه اعلام برپایی یک خلافت یا دولت اسلامی تحت لوای قوانین شرع کردهاند، منجر شود و گفت دکترین گروه موسوم به دولت اسلامی این است که دیگران یا از آنها حمایت میکنند یا آنها را میکشند.
فؤاد معصوم با اشاره به این که داعش مرتکب جنایاتی از قبیل «قتل عام و پاکسازی قومی» شده است، تاکید کرد «ما میخواهیم عملیات هوایی علیه مواضع تروریستها بطور منظم ادامه پیدا کند. ما نباید به آنها اجازه دهیم پناهگاههای امنی برای خود درست کنند؛ باید آنها را در هر جایی که هستند دنبال کنیم. باید شریانهای مالی آنها را قطع کنیم. باید آنها را به دست عدالت بسپاریم و از پیوستن پیکارجویان خارجی از کشورهای همسایه به آنها جلوگیری کنیم.»
به گزارش آسوشیتدپرس، وزیران خارجه کشورهای عمده اروپایی، پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، برخی از کشورهای همسایه عراق و حوزه خلیج فارس در این نشست حضور یافتهاند تا نحوه برخورد با گروه داعش و تبعات امنیتی و انسانی آن را مورد بحث و بررسی قرار دهند.
بسیاری از کشورهای دعوت شده به نشست پاریس از مخالفان دولت بشار اسد در سوریه هستند و به باور ناظران، یکی از مواردی که در این نشست احتمالاً با مشکل روبرو میشود، برخورد با پیکارجویان گروه دولت اسلامی در آن کشور است.
ایران که از حامیان اصلی بشار اسد بوده و به این نشست دعوت نشده، آن را «نمایشی» خوانده است.
غیبت ایران
ایران، که برای کنارهگیری نوری المالکی نخست وزیر پیشین عراق از قدرت و هموار کردن راه برای تشکیل دولت جدید عراق نقش مهمی داشت و به نیروهای دولتی و پیشمرگههای کرد در آن کشور برای مقابله با داعش کمک میکند، از غایبان بزرگ نشست پاریس است و مقامهای ایرانی نسبت به اهداف و نتایج آن نشست ابراز تردید کردهاند.
حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه روز یکشنبه با تاکید بر این که ایران اولین کشوری است که در مبارزه با تروریسم به کمک عراق شتافت و به حمایتهای خود از عراق و سوریه ادامه خواهد داد، گفت «حضور در نشست نمایشی مبارزه با تروریسم مدنظر ما نیست.»
این در حالی است که خبرگزاری ایرنا، روز دوشنبه در گزارشی جداگانه، خبر از حضور یک هیات پارلمانی فرانسه در تهران خبر داد و به نقل از اداره کل دیپلماسی وزارت امور خارجه ایران نوشت رئیس کمیسون دفاع مجلس ملی فرانسه با امیرعبداللهیان دیدار کرده و دو طرف درباره «تحولات منطقه و راههای مقابله با تروریسم بخصوص گروه داعش در عراق و سوریه» تبادل نظر کردند.
فرانسوا اولاند رئيس جمهور فرانسه، پیشتر ابراز تمايل کرده بود تا ايران در اين اجلاس شرکت کند، اما جان کری وزير امور خارجه آمريکا حضور ایران در نشست پاریس را مناسب ندانست و با آن مخالفت کرد.
روز دوشنبه و در واکنش به آغاز به کار نشست پاریس، آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران ادعا کرد مقامات آمریکایی بارها خواستار مذاکره با ایران برای مقابله با گروه دولت اسلامی شدهاند، اما ایران درخواست آنها را رد کرده است.
آقای خامنهای، در ادامه گفت «در روزهای سخت حمله داعش به عراق، سفیر آمریکا در عراق طی درخواستی از سفیر ما خواست که ایران و آمریکا جلسهای برای مذاکره و هماهنگی در خصوص داعش داشته باشند. سفیر ما در عراق، این موضوع را به داخل کشور منعکس کرد که برخی مسئولان هم با این جلسه مخالفتی نداشتند اما من مخالفت کردم.»
تا لحظه انتشار این خبر، هنوز مقامات ایالات متحده به این ادعای رهبر ایران واکنش نشان ندادهاند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز پنجشنبه گذشته و یک روز پس از سخنرانی باراک اوباما، گفت ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا با «ابهامات جدی» مواجه است و افزود در جدیت آن برای مبارزه ریشهای و صادقانه با تروریسم «تردید اساسی» وجود دارد.
به گفته مرضیه افخم «برخی کشورهای درون این ائتلاف در شمار حامیان مالی و امنیتی تروریستها در عراق و سوریه بودهاند و برخی دیگر به امید ایجاد تغییرات سیاسی مطلوب خود در عراق و سوریه، در عمل به مسئولیت بینالمللی خود کوتاهی کردهاند.»
به نظر میرسد به رغم همسویی تهران و واشنگتن در مقابله با گروه افراطی دولت اسلامی در عراق، اختلاف اصلی دو کشور در این زمینه، نحوه مقابله با پیکارجویان افراطی سنی و انجام حملات نظامی علیه مواضع آن گروه در سوریه باشد.
ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه، اوایل شهریور ماه به ایالات متحده هشدار داده بود که هر حملهای باید با هماهنگی دمشق انجام شود، در غیر این صورت به گفته او «تهاجم» محسوب خواهد شد.