گزارش یک سازمان نظارت بین‌المللی جاکی از آن است که استفاده از مهمات خوشه‌ای در اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی بیش از ۳۰۰ تن را کشته و بیش از ۶۰۰ تن را زخمی کرده است.
به گزارش آسوشیتدپرس، به این ترتیب، برای نخستین بار در یک دهه اخیر، تلفات ناشی از استفاده از بمب خوشه‌ای در اوکراین، از سوریه به‌عنوان کشوری که بیشترین تلفات ناشی از این سلاح‌ها را داشت، پیشی گرفته است.
بر اساس این گزارش، استفاده گسترده روسیه از این بمب‌ها که در هوا باز می‌شود و تعداد زیادی بمب یا مهمات کوچک‌تر را رها می‌کند، در تهاجم نظامی به اوکراین، و تا حدی استفاده از آنها توسط نیروهای اوکراینی باعث شد تا سال ۲۰۲۲ میلادی، مرگ‌بارترین سال در زمینه استفاده از این سلاح باشد.
گزارش سالانه ائتلاف مهمات خوشه‌ای، شبکه سازمان‌های غیر دولتی که از ممنوعیت این سلاح‌ها حمایت می‌کنند، روز سه‌شنبه ۱۴ شهریور، منتشر شد.
این گزارش پیش از نشست هفته آینده نمایندگان کشورهای عضو و یا مصوب کنوانسیون مهمات خوشه‌ای منتشر شده است. این معاهده، از جمله کاربرد این نوع مهمات را ممنوع می‌کند. در این میان، آمریکا و روسیه به این کنوانسیون ملحق نشده و یا آن را تصویب نکرده‌اند.
به گزارش آسوشیتدپرس به نقل از دادستانی اوکراین، حمله به ایستگاه راه‌آهن در شهر کراماتورسک، مرگ‌بارترین حمله به این کشور بود که توسط روسیه با مهمات خوشه‌ای صورت گرفت؛ حمله‌ای که ۵۳ کشته و ۱۳۵ زخمی بر جای گذاشت.
به نوشته این خبرگزاری، از هنگامی که آمریکا در ماه ژوئیه سال جاری اعلام کرد که مهمات خوشه‌ای را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد تا از آنها علیه روسیه استفاده کند، خطر طولانی‌مدت این جنگ‌افزارها برای غیرنظامیان، حتی دهه‌ها پس از پایان جنگ، مورد توجه قرار گرفته است.
بر اساس این گزارش، این تصمیم با انتقاد رهبران چند کشور همراه شده است. در این حال، آمریکا از تصمیم خود برای ارسال مهمات خوشه‌ای به اوکراین برای تجهیز این کشور در مقابله با حریفی قدرتمندتر دفاع می‌کند، و در عین حال از انجام اقداماتی برای کاهش آسیب‌ها به غیرنظامیان خبر می‌دهد.
این اقدامات شامل ارسال مجموعه‌ای از مهمات با نوعی ضریب کاهش یافته است که گلوله‌های منفجر نشده کمتری پس از استفاده باقی می‌گذارد. مقامات وزارت امور خارجه آمریکا به درخواست آسوشیتدپرس برای اظهارنظر بیشتر پاسخ ندادند.
در همین حال، در سوریه و سایر کشورهای جنگ‌زده خاورمیانه، اگرچه از میزان درگیری‌ها کاسته شده است، اما بقایای مهمات خوشه‌ای همچنان هر ساله ده‌ها تن را می‌کشد و بسیاری را معلول می‌کند.
بر اساس داده‌های ائتلاف مهمات خوشه‌ای، در سوریه در سال ۲۰۲۲ میلادی، بر اثر حملات مهمات خوشه‌ای یا انفجار بقایای آنها ۱۵ تن کشته و ۷۵ نفر زخمی شدند.
در عراق که سال گذشته هیچ حمله بمب خوشه‌ای جدیدی گزارش نشد، ۱۵ تن کشته و ۲۵ تن زخمی شدند. در یمن نیز که هیچ گزارش جدیدی از حملات گزارش نشده است، بر اثر انفجار بقایای مهمات خوشه‌ای پنج تن کشته و ۹۰ تن زخمی شدند.
اکثر قربانیان در کشورهای مختلف جهان، کودکان هستند. از آنجا که برخی از انواع این بمب‌ها به توپ‌های فلزی شباهت دارند، کودکان بدون آگاهی از خطر با آنها بازی می‌کنند.
حدود ۱۲۴ کشور به کنوانسیون سازمان ملل متحد پیوسته‌اند که مهمات خوشه‌ای را ممنوع می‌کند. آمریکا، روسیه، اوکراین، و سوریه از جمله کشورهای دارای این جنگ‌افزارها هستند.
تلفات ناشی از بقایای مهمات خوشه‌ای برای چندین دهه پس از پایان جنگ‌ها در برخی موارد همچنان ادامه دارد. از جمله در لائوس، کشوری که مردم هنوز در اثر بمباران آمریکا در دوران جنگ ویتنام که میلیون‌ها بمب خوشه‌ای منفجر نشده برجای گذاشت، جان خود را از دست می‌دهند.
الکس هینیکر، کارشناس مستقل انجمن تجارت تسلیحات، گفت که تلفات مهمات خوشه‌ای در سراسر جهان قبل از اینکه تظاهرات سال ۲۰۱۱ میلادی علیه حکومت سوریه به جنگ داخلی در این کشور تبدیل شود، کاهش یافته بود.
او افزود: «آلودگی‌ها در حال پاک‌سازی بود، ذخایر این جنگ‌افزارها در حال نابودی بود، اما این روند در سال ۲۰۱۲ زمانی که دولت سوریه و نیروهای متحد روسیه شروع به استفاده از بمب‌های خوشه‌ای علیه مخالفان در سوریه کردند، به شدت معکوس شد.»
با بن‌بست نبرد در سوریه، بار دیگر استفاده از مهمان خوشه‌ای در جهان کاهش یافت، اما با آغاز جنگ در اوکراین این جنگ‌افزارها به صحنه بازگشتند.
الکس هینیکر می‌گوید که او و دیگرانی که تأثیرات مهمات خوشه‌ای را دنبال می‌کنند «از این واقعیت که آمریکا سلاح‌های کاملاً قدیمی ارسال می‌کند که اکثریت جهان آنها را ممنوع کرده‌اند، گیج شده‌اند، زیرا این سلاح‌ها به طور نامتناسبی غیرنظامیان را می‌کشند».
او گفت که «سخت‌ترین و پرهزینه‌ترین بخش» برخورد با سلاح‌ها، «پاک کردن آشفتگی بعد از آن است».
