پس از آنکه کشتی‌های چینی روز دوشنبه، اول آبان، در آب‌های مورد مناقشه در دریای جنوبی چین مسیر دو کشتی فیلیپینی را مسدود کردند و با آنها درگیر شدند، ایالات متحده هشدار داد که از فیلیپین در صورت حمله مسلحانه بر اساس معاهده سال ۱۹۵۱ دفاع خواهد کرد.
به گزارش رویترز، مانیل گفت که کشتی‌های گارد ساحلی چین روز دوشنبه عمداً با کشتی‌های فیلیپینی که در ماموریت تدارکاتی در آب‌های مورد مناقشه در دریای جنوبی چین بودند، برخورد کردند.
فیلیپین در اعتراض یک مقام سفارت چین در مانیل را احضار کرد. رویترز به نقل از مقامات فیلیپینی گفت که این درگیری تلفات جانی در بر نداشت، اما به یک کشتی گارد ساحلی فیلیپین و یک قایق تدارکاتی چوبی که توسط پرسنل نیروی دریایی فلیپین شناور بود، آسیب رساند.
فردیناند مارکوس، رئیس جمهوری فلیپین، یک جلسه اضطراری با وزیر دفاع و دیگر مقامات ارشد نظامی و امنیتی برای بحث در مورد آخرین اقدامات تجاوزکارانه چین در آب‌های مورد مناقشه تشکیل داد. فیلیپین و دیگر همسایگان چین در برابر ادعاهای پکن مبنی بر حاکمیت تقریباً کل دریای جنوبی چین مقاومت کرده‌اند و برخی مانند مانیل به دنبال حمایت نظامی آمریکا هستند.
پس از این نشست، وزیر دفاع فلیپین در یک کنفرانس خبری چین را به دلیل توسل به «زور بیرحمانه» که به گفته او خدمه فیلیپینی را در معرض خطر قرار داده و به دلیل تحریف حقایق برای پنهان کردن تجاوزگری خود، مورد انتقاد قرار داد.
او گفت: «دولت فیلیپین تجاوز اخیر چین را نقض آشکار قوانین بین‌المللی می‌داند. چین هیچ حق قانونی یا اختیاری برای اجرای قانون در آب‌های سرزمینی و منطقه اقتصادی انحصاری ما ندارد.»
درگیری بر سر مالکیت دریای جنوبی چین بین چین، فیلیپین، ویتنام، مالزی، تایوان و برونئی مدت‌هاست که به عنوان نقطه اشتعال در رقابت ایالات متحده و چین تلقی شده است.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که سفارت این کشور در مانیل منتشر کرد گفت: «ایالات متحده در مقابل اقدامات خطرناک و غیرقانونی گارد ساحلی چین و شبه‌نظامیان دریایی که مانع از انجام مأموریت تدارکاتی فیلیپین در ۲۲ اکتبر شد، در کنار متحدان فیلیپین ایستاده است». این بیانیه در ادامه افزود که چین «با مداخله عمدی در آزادی ناوبری کشتی‌های فیلیپینی در دریای آزاد، قوانین بین‌المللی را نقض کرده است».
وزارت خارجه آمریکا همچنین به یک حکم داوری در سال ۲۰۱۶ استناد کرد که ادعاهای چین در مورد مالکیت دریای جنوبی چین را به دلایل تاریخی مردود دانست.
