در دو سال گذشته دستکم ۲۱ وکیل دادگستری در ایران مورد سوءقصد قرار گرفتهاند و شش تن از آنان به قتل رسیدهاند. افزایش خطر جانی برای وکلا در حالی است که فشار نهادهای قضایی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی بر آنان نیز در این مدت بیشتر شده است.
بر اساس بررسیهای روزنامه اعتماد چاپ تهران، در سال ۱۴۰۱ چهار قتل و ۱۰ مورد سوءقصد در مورد وکلا روی داده است و در سال ۱۴۰۲ نیز دو قتل، یک مرگ مشکوک و چهار مورد سوءقصد گزارش شده است. این، تنها آماری است که در دسترس رسانهها قرار گرفته است.
افشین قاسمی، وکیل دادگستری که هفتم خرداد سال جاری در حوالی دفتر کار خود در منطقه سعادتآباد تهران مورد حمله ضاربان ناشناس که چهره خود را پوشانده بودند قرار گرفت، به روزنامه اعتماد گفته که بر اساس فیلمهای ثبت شده توسط دوربین مداربسته، ضاربان «از دو سه ساعت قبل» در یک «ماشین پژو ۴۰۵ سفید با شیشههای دودی» در آن جا «کشیک میدادند» و وقتی او از دفتر کارش خارج شد «با قمه، ساطور، چاقو، و گرزهای عجیب که به آن زنجیر و تیغ وصل بود» حمله کردند.
افشین قاسمی که در جریان حمله این افراد نقابدار، «از هفت ناحیه» بدن دچار آسیب شده و «تاندون پای چپ» او قطع شده است ابراز امیدواری کرده که این اتفاق سرمنشأ جلوگیری از سوءقصد به وکلا و حساسیت بیشتر قوه قضاییه و کانون وکلا شود.
او همچنین گفته پیشتر در ارتباط با «چند پرونده مواد مخدر و تجاوز به عنف» تهدید شده بود و فکر میکند حمله مذکور به یکی از این پروندهها مربوط است، هرچند «فعلا پلیس در حال بررسی و تحقیقات است.»
پیش از این در فروردین ۱۴۰۲ یک وکیل دیگر به نام مهدی عمارلویی در نیشابور به قتل رسید. بنا بر این گزارش، متهم به قتل یکی از موکلان پیشین آقای عمارلویی بود که «به دلیل اظهارات خلاف واقع» رأی دادگاه در پرونده مورد دعوا به نفع او صادر نشده بود.
در اردیبهشت همان سال امینالله صفایی، عضو کانون وکلای فارس و کهگیلویه و بویراحمد هدف تیراندازی قرار گرفت و مجروح شد. در خرداد حسین محمدزاده، کارآموز وکالت درشهرستان دشتستان استان بوشهر به قتل رسید و در مرداد ۱۴۰۲ نیز نسرین کیقبادی، عضو کانون وکلای دادگستری مرکز، در شاهرود پس از خروج از دادگاه مورد سوءقصد قرار گرفت.
همچنین در ماه مهر، خبر «مرگ مشکوک» رحیم سعیدی، وکیل دادگستری، در خانهاش در شهرستان مرند در رسانهها منتشر شد؛ آذر ۱۴۰۲ حامد میرابوالقاسمی در نوشهر هدف حمله با «چاقو، قمه، داس، و تبر» قرار گرفت و «به طرز فجیعی آسیب» دید؛ و احسان روانگردی، عضو کانون وکلای دادگستری بوشهر نیز در دی همان سال «توسط چهار فرد ناشناس با سلاح سرد» هدف حمله قرار گرفت و «به شدت زخمی» شد.
بر اساس این گزارش، همه این حملهها در ارتباط با حرفه وکالت این افراد رخ داده است.
بنا بر این گزارش، در جریان حمله به وکلای دادگستری در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ نیز امیر شریفی خضارتی «با قمه و چوب» هدف قرار گرفت و آسیب دید و مهران صادقی سراجی هم در یکی از شعبههای دادگاه تهران «مورد توهین و ضرب و شتم از سوی منشی و سرباز آن مجتمع قضایی» قرار گرفت.
سیامک شمسی یکی دیگر از وکلای دادگستری است که در خرداد ۱۴۰۱ پیش از ورود به دادگاه «توسط یکی از موکلینش» در اصفهان مورد سوءقصد قرار گرفت. تیر همان سال مجید شیبانی در مشهد «با چاقو، شمشیر، و قمه» مضروب شد و آسیب دید.
مرداد همان سال، محمودرضا جعفرآقایی، وکیل دادگستری در شاهرود «با سلاح گرم» به قتل رسید. در شهریور حمله به دو وکیل گزارش شده است؛ عسگر صادق حین خروج از دفتر کارش مورد حمله قرار گرفت اما بر خلاف «جراحات متعدد»، زنده ماند و نصیر فرحنژاد نیز در خرمآباد «با ضربات متعدد چاقو به قتل رسید.»
محسن برهمند، کارآموز وکالت در کرمان مهر همان سال در حمله افراد ناشناس مسلح به سلاح گرم به قتل رسید و در آبان نیز فرداد حیدرنیا در گیلان با حمله سه فرد ناشناس مواجه شد.
آبان سال ۱۴۰۱ یک وکیل که نام او در گزارش ذکر نشده در تهران در مقابل کانون وکلای مرکز مورد «ضرب و جرح» قرار گرفت و در آذر نیز وحید مهرادیفر، عضو کانون وکلای استان البرز با چاقو توسط فرد ناشناس مجروح شد، به طوری که «گوش او از وسط بریده» شد.
دی همان سال، نایبرئیس کانون وکلای مرکز در اینستاگرام از حمله به یک وکیل خبر داد و هرچند نام او را ذکر نکرد، اما اعلام کرد که گردن وکیل مذکور «به اندازه ۲۰ سانتیمتر» بریده شده و بخیه خورده و همچنین انگشت او نیز قطع شده و پیوند خورده است.
در اسفند ۱۴۰۱ نیز یک وکیل زن در تهران با شلیک سه گلوله به قتل رسید. بر اساس این گزارش، این قتل در پی «اختلاف خانوادگی» رخ داده و همسر او نیز پس از قتل «خودزنی» کرده و جان خود را از دست داده است.
همچنین در اسفند همان سال هانا ذکری، دادستان انتظامی کانون وکلای استان کردستان هدف شلیک گلوله قرار گرفته است.
علاوه بر سوءقصد به ۲۱ وکیل دادگستری و قتل برخی از آنان در دو سال گذشته، شمار قابل توجهی از آنها به واسطه شغل خود و برای دفاع از موکلانشان با پروندههای قضایی مواجه شدهاند.
از این میان، مریم آروین عضو کانون وکلای استان کرمان در جریان دفاع از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری بازداشت شد و در فاصله کوتاهی پس از آزادی موقت، جان باخت.
مادر مریم آروین مدتی پس از جان باختن این وکیل دادگستری اعلام کرد علت مرگ دخترش وقایع رخ داده در جریان بازداشت و «وصل سرم» در زندان بوده است.