دو داروی نویدبخش مقابله با بیماری آلزایمر چندی است در رسانههای جهان خبرساز شدهاند. این دو دارو جزو نخستین درمانهایی هستند که با کاهش سرعت پیشرفت بیماری در مراحل اولیه آلزایمر، به بیماران زمان بیشتری برای فعالیت در زندگی روزمره و زندگی مستقل میبخشند.
سازمان نظارت بر غذا و دارو آمریکا برای نخستین بار مجوز کامل داروی «لِکانِماب» (لکمبی) را صادر کرده است که روند بیماری آلزایمر را کند میکند.
شرکت «الی لیلی» نیز نتایج آزمایش فاز سوم خود را برای داروی «دونانماب» که آن نیز یک درمان آلزایمر مبتنی بر آنتیبادی است منتشر کرد و نشان داد که این دارو در مقایسه با دارونما پیشرفت بیماری را حدود ۳۵ درصد کاهش میدهد. انتظار میرود این دارو نیز تا پایان سال مجوز بگیرد.
انجمن آلزایمر مستقر در آمریکا که بزرگترین سرمایهگذار غیرانتفاعی برای تحقیقات بیماری آلزایمر است در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا گفت: «کند شدن پیشرفت بیماری به معنای داشتن ماههای بیشتری برای به خاطرآوردن همسر، فرزندان و نوههای این افراد است. این همچنین یعنی افراد زمان بیشتری دارند تا بدون خطر رانندگی کرده، دقیق و سریع به امور مالی خانواده رسیدگی کنند و مشارکت کامل در سرگرمیها و علایقشان داشته باشند.»
حدود ۶.۵ میلیون آمریکایی مبتلا به آلزایمر هستند که پنجمین علت مرگ و میر برای افراد ۶۵ سال و بالاتر محسوب میشود.
در ایران نیز این بیماری شایع است. در فروردین ماه، مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران گفت حدود یک میلیون نفر به انواع دمانس از جمله آلزایمر مبتلا هستند و تخمین زد که در هر هفت دقیقه، یک نفر به دمانس مبتلا میشود.
معصومه صالحی همچنین گفت که سن ابتلا به آلزایمر در کشور پایین آمده و به ۵۰ سال رسیده است.
انجمن آلزایمر در پاسخ به این پرسش صدای آمریکا که چرا در برخی از کشورها آلزایمر بیشتر شیوع دارد و در سنین پایینتر رخ میدهد گفت تحقیقات کنونی، ارتباط میان خطر زوال عقل و آلودگی هوا، وضعیت اقتصادی، محلههایی که فرد در آنجا زندگی میکند و تبعیض نژادی را برجسته کرده است.
این انجمن همچنین نقش مهم عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت (SDOH) در ابتلا به زوال عقل را شرح داد.
به گفته انجمن آلزایمر، عواملی مانند فقدان فضاهای امن یک محله (مانند پیادهروها، مسیرهای دوچرخه سواری، پارکها، کم جرم بودن محل زندگی) میتوانند مانع از توانایی فرد برای شرکت در فعالیت بدنی شوند و این پیامدهای منفی به دنبال خواهد داشت. علاوه بر این، نیاز اقتصادی یک فرد به داشتن چندین شغل ممکن است با کیفیت خواب تداخل پیدا کند و فرد را مستعد انواع دمانس کند.
عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت (SDOH) در واقع شرایطی هستند که افراد در آن زندگی میکنند، بازی میکنند، کار میکنند، رشد میکنند و پیر میشوند و عبارتند از:
• مسکن، حمل و نقل، و محلههای امن
• نژادپرستی، تبعیض و خشونت
• تحصیلات، فرصتهای شغلی و درآمد
• دسترسی به غذاهای مغذی و امکانات برای انجام فعالیت بدنی
• هوا و آب آلوده
• مهارتهای زبان و سواد
- دسترسی تمام افراد واجد شرایط به داروهای جدید
در ماههای اخیر، بحران گرانی و کمبود دارو در ایران گریبانگیر داروهای رایج تولید داخل نیز شده است و از همین رو، چشمانداز واردات داروهای جدید به ایران روشن نیست.
در بهمنماه، روزنامه همشهری به نقل از یک روانپزشک در گزارشی نوشت که در ایران برای آلزایمر دارویی به نام آلزیکسا تولید میشد که دیگر در بازار موجود نیست. این روانپزشک گفته است که دیگر مشابههای ایرانی این دارو اثربخشی نداشته و «با گچ» فرقی ندارد.
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران هزینه ماهانه یک فرد مبتلا به دمانس در ایران را ۱۲ میلیون تومان برآورد کرده است.
انجمن آلزایمربه صدای آمریکا گفت که داروهای جدید و آینده این بیماری باید برای تمامی افرادی که میتوانند از آن بهرهمند شوند، قابل دسترسی باشد.
انجمن آلزایمر میگوید در نهایت، این کشورها هستند که مسئول بررسی، تأیید و نظارت بر داروها و درمانهایی هستند که در اختیار شهروندان خود قرار می دهند.
این انجمن از کشورها میخواهد تا با حمایت از تحقیقات جهانی و مشارکت با محققان آلزایمر از کشورهای دیگر، و به اشتراک گذاشتن آخرین پیشرفتها و درمانهای علمی، در مورد درمانهای نوظهور و آینده برای شهروندان خود «آگاهانه» تصمیم بگیرند.
انجمن آلزایمر طیف گستردهای از ابتکارات را برای تسریع روند توسعه درمانهای جدید و بهتر این بیماری رهبری یا حمایت میکند.
سرمایهگذاریهای تحقیقاتی کنونی انجمن بیش از ۳۶۰ میلیون دلار است که بیش از هزار پروژه را در ۵۳ کشور تأمین مالی میکند.
انجمن آلزایمر همچنین از طریق یک کنفرانس بینالمللی سالانه محققان دنیا را در رشتههای مختلف برای تبادل نظر در مورد چالشهای رایج و به اشتراک گذاشتن اکتشافات جدید به هم متصل میکند.