گزارشهای منتشر شده در رسانههای ایران نشان میدهد که آژیر خطر در حوزه بهداشت و درمان به صدا درآمده است و وزارت بهداشت از کمبود ۷۰ هزار پرستار خبر داده است. در عین حال، فعالان صنفی پرستاران شرایط بیماران را به دلیل کمبود پرستار در بیمارستانها بحرانی اعلام کردهاند.
به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، عباس عبادی، معاون پرستاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، چندی اعلام کرده که حدود ۷۰ هزار نفر کمبود نیروی پرستاری در تمام بخشها وجود دارد.
این در شرایطی است که مهاجرت پرستاران از ایران کماکان ادامه دارد و سالانه تا ۱۵۰۰ پرستار راهی اروپا و کشورهای حاشیه خلیج فارس میشوند.
دنیای اقتصاد به نقل از محمد میرزابیگی، رئیس سازمان نظام پرستاری، نوشت: «روزانه ۵ تا ۶ پرستار و ماهانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ پرستار از کشور مهاجرت میکنند.»
بررسی پروتکلهای بینالمللی نشان میدهد که نسبت پرستار به تخت بیمارستانی که یکی از مهمترین شاخصهای نیروی انسانی پرستار در دنیا است، به طور میانگین حدود ۲.۵ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی است اما آمارهای دولتی نشان می دهد که در ایران، این میزان به کمتر از نصف استاندارد جهانی رسیده است.
محمد شریفیمقدم، دبیرکل خانه پرستار، معیشت را مهمترین مشکل پرستاران نامیده و گفته است: «علت اصلی این اندازه اقبال پرستاران برای خروج از کشور، دافعه و مشکلات موجود در نظام سلامت است.»
به گفته او، حقوق پرستاران در سایر کشورها از ۴ هزار تا ۸ هزار دلار است. اما در ایران، حداقل و حداکثر حقوق پرستاران ۶ میلیون تا ۱۲ میلیون تومان است، یعنی «حداکثر ۳۰۰ دلار در ماه.»
دنیای اقتصاد نوشت: زنگهای خطر پیوستن پرستارها به مشاغل دیگر را آقای شریفیمقدم به صدا درآورده و گفته است: «بسیاری از پرستاران در اسنپ کار میکنند و رانندگی، کار روتین آنها است. حتی ترجیح میدهند رانندگی اتوبوس و نانوایی را انتخاب کنند.»
این در شرایطی است که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، روز پنجم شهریور از اعلام نیاز به «پزشک و پرستار» بیشتری نسبت به میزان کنونی و شاغل در ایران خبر داده بود.
رئیس سازمان نظام پرستاری ایران نیز گفت که «بسیاری از کشورهای جهان» از حضور پرستاران ایران به دلیل «دانش و توانایی» بالای آنها «استقبال» میکنند.
از سوی دیگر، بر پایه پژوهشی که توسط «رصدخانه مهاجرت ایران»، زیر مجموعه دانشگاه شریف تهران و با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اسلامی ایران، در خردادماه انتشار یافت، «۷۳ درصد پزشکان و پرستاران» به دلیل «مشکلات کشور» و «وضعیت اقتصادی» ایران اعلام کرده بودند که «میل به مهاجرت» دارند.
منصور جعفرینمین، رئیس شورای عالی سازمان نظام پزشکی ایران، روز ۳۰ مرداد گفته بود که از ارائه «آمار مهاجرت» پزشکان «معذوریم» و افزوده بود: اما در کل باید گفت آمار مهاجرت پزشکان «نگرانکننده و رو به افزایش» است و تعداد مهاجرت «پزشکان متخصص و فوق تخصص» از پزشکان عمومی «پیشی گرفته است.»
شدت گرفتن موج مهاجرت نخبگان و یا متخصصان در برخی حوزهها چنان چشمگیر شده که حتی در برخی نهادهای حاکمیتی نیز مورد توجه قرار گرفته است. موضوعی که در چند سال اخیر در مورد آن صحبت شده است. از جمله ، روز سیزدهم آبان ۱۴۰۰، حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در نامهای به آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، از «کاهش تعداد نیروهای کادر تخصصی درمان» همزمان با «افزایش درخواست مهاجرت پزشکان به خارج از کشور» ابراز نگرانی کرده بود.
در مقابل، رهبر جمهوری اسلامی در روز ۲۶ آبان همان سال از «روند مهاجرت نخبگان» انتقاد کرده و برخی افراد در دانشگاهها را «عناصری» دانسته بود که به گفته او، جوانان را نسبت به آینده «مایوس» و به «ترک کشور» تشویق میکنند.