تلسکوپ جیمز وب سازمان ناسای آمریکا از دید هیات تحریریه پرتیراژترین روزنامه پایتخت آمریکا، تصاویری به ارمغان داشت که انسانیت و دولت را در بهترین خود، باز مینمایند.
شورای سردبیری واشنگتن پست در سرمقاله روز چهارشنبه ۱۳ ژوئیه، ۲۲ تیرماه، تصاویر خوشرنگ و عمیق تلسکوپ جیمز وب از ستارهها، کهکشانها، گردوخاک فضایی، ابرهای گازی، و بسیاری شگفتیهای دیگر از جهانی در فاصله هزارها بلکه میلیونها سال نوری با کره زمین را به هدایای دیرهنگام کریسمس تشبیه میکند. ناسا این تلسکوپ عظیم را روز عید زادروز مسیح در سال گذشته میلادی، به فضا پرتاب کرد.
واشنگتن پست مینویسد، برای هرکس که به ستارهها نگریسته و فکر کرده ما در عظمت کائنات، چه جای کوچکی اشغال میکنیم، تصاویر تلسکوپ جیمز وب، هوشربا است. این که تلسکوپ، با ۳۴۴ نقطه شکست احتمالی بر اساس محاسبات دانشمندان، با موفقیت به مدار کره زمین پرتاب شد و حتی بهتر از آن چه برایش طرح شده بود، کار میکند یک معجزه و نیز گواهی بر نبوغ بشریت است.
در دوران بدگمانی لجامگسیخته، تصاویر خیرهکننده جیمز وب، به انسان برای داشتن امید، دلیل میدهد: امید به پیشرفت علم، به احتمال وجود زندگی در سیارات دوردست، به دانشمندان جوان الهامگرفتهای که ما را به آینده هدایت میکنند، و به موفقیت دولت ایالات متحده، وقتی کارش را چنان که باید انجام میدهد.
سرمقاله واشنگتن پست تأیید میکند که درک جزئیات و ارقامی که تصاویر تلسکوپ جیمز وب را تشریح میکنند، برای بسیاری از مردم دشوار است. نخستین تصویری که از این تلسکوپ منتشر شد «عمیقترین تصویر مادون قرمز از کیهان» بود. این تصویر چشماندازی از تکهای از فضا از تقریبا ۴.۶ میلیارد سال پیش را ارائه میکند. این تصویر همچنین هزاران کهکشان را در فاصله یک میلیارد سال بعد از انفجار بزرگ، یعنی «بیگ بنگ» (یا «مِهبانگ»)، نشان میدهد. با این حال، این تصویر با همه شگفتیهایش، تنها ناخنکی است به آن چه کیهان در چنته دارد، معادل یک دانه شن از منظر درازای دست. این مقداری است که تلسکوپ جیمز وب در اولین عکس خود، عرضه کرد.
سه تصویر بعدی هم به همان اندازه پرشکوه بودند. کهکشانهایی که گویی دامن هم را میکشیدند، صخرههای کیهانی، که از ستارگان نوزاد میدرخشیدند، ستارگان رو به مرگ با چرخشی از گاز و خاک در رقص نهایی.
تلسکوپ جیمز وب حالا به یک داستان موفقیت مقبول عام تبدیل شده است. اما هضم هزینه و تاخیرهای آن برای مقامات دولت ایالات متحده دشوار بود.
واشنگتن پست در تاریخچه به ثمر رسیدن تلسکوپ جیمز وب که برای ادامه پروژه تلسکوپ فضائی هابل طرح شده بود، یادآور میشود که ساختن آن، بیش از شش بار طی بیست سال، به تعویق افتاد.
هزینه تلسکوپ جیمز وب به ۱۰ میلیارد دلار میرسد، که پنج برابر مبلغی است که ناسا در دهه ۲۰۰۰ برآورد کرده بود. در واقع، بیشتر بودجه فضائی آمریکا صرف تلسکوپ جیمز وب شده است، که آن را با عناوینی نظیر تلسکوپی که فضاشناسی را بلعید، و حفره سیاهی برای پول مالیاتدهندگان، میکوبیدند. در سال ۲۰۱۱، کنگره آمریکا به لغو کامل طرح نزدیک شد. رئیس وقت ناسا برای ادامه حمایت دولت، به التماس افتاد.
واشنگتن پست با اشاره به نخستین تصویر تلسکوپ جیمز وب، آن را نه تنها یک موفقیت، بلکه یک سرمایهگذاری ارزشمند میداند و یادآور میشود که به خاطر بودجه سنگین آن، کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۱ «اداره حسابرسی دولت» را مامور ساخت که هر سال گزارشی در باره هزینه آن به کمیسیون بودجه مجلس نمایندگان، ارائه دهد.
با توجه به زیانهای بالای حتی کوچکترین اشتباه فنی، دانشمندان ناسا، مدیران، مقاطعهکاران و دیگر دستاندرکاران طرح، کار عظیم خود را با دقت و احتیاط انجام دادند. با این حال، برخی اشتباهات در طول کار پیش آمد، به ویژه در مدیریت ضعیف پروژه و تخمین هزینهها، که به عقیده واشنگتن پست، ناسا میتواند از آنها برای آینده درس بگیرد.
واشنگتن پست در سرمقاله تحسینآمیز خود مینویسد، سرانجام تلسکوپ جیمز وب میلیونها ذره درخشان نور بر آینده علمی کشور میتاباند، و دیگر ادارات دولتی که طرحهای بلندپروازانه در دست دارند، باید از موفقیت پروژه تلسکوپ جیمز وب، الهام بگیرند.
از دید واشنگتن پست، تلسکوپ جیمز وب توفیقی قابل ملاحظه است از همه لحاظ: دولت موثر، فناوری بدعتآمیز و اکتشافی پیشگامانه. چون تلسکوپ جیمز وب تازه شروع کار است.
* برگردان فارسی این مطلب تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده است و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتابدهنده دیدگاه صدای آمریکا نیست