Linkovi

Neptunov morski konjic 


FILE - In this photograph provided by NASA, most of the giant Hubble Space Telescope can be seen as it is suspended in space by the shuttle Discovery's Remote Manipulator System following the deployment of part of its solar panels and antennae, April 25,
FILE - In this photograph provided by NASA, most of the giant Hubble Space Telescope can be seen as it is suspended in space by the shuttle Discovery's Remote Manipulator System following the deployment of part of its solar panels and antennae, April 25,

Astronomi su otkrili sedmi, minijaturni mjesec Neptuna, koji je ostao neopažen prilikom prolaska sonde Voyager II 1989. pored ove planete.

Pomoću NASA-inog svemirskog teleskopa Hubble otkriven je još jedan mali Neptunov mjesec, koji se dugo skrivao od naučnika. Rad o ovom otkriću objavljen je 20. februara u časopisu Nature. Novootkriveno nebesko tijelo je nazvano Hipokamp, prema Neptunovom konju, mitskom biću koje je pola konj, a pola riba.

Naučnici do sada nisu imali tako sofisticirane metode koje bi detektovala jedan ovako mali satelit u predjelu unutrašnjih Neptunovih mjeseca koji se dosta brzo kreću. Ovo tijelo orbitira u blizini Proteja, najvećeg od unutrašnjih Neptunovih mjeseca, koji je dobio ime prema bogu promjena iz grčke mitologije. Astronomi smatraju da se Hipokamp mogao formirati od ostataka nastalih pri udarcu nekog nebeskog tijela, najvjerovatnije asteroida, u taj veći objekat. Na Proteju se da primijetiti jedan neobično velik krater zvani Faros (Pharos) koji je vjerovatno nastao prilikom jednog takvog udarca.

Ako je Hipokamp zaista proizvod ovakve kolizije nebeskih tijela, onda je on tek mali dio materijala koji se oslobodio od Proteja prilikom sudara jer, prema proračunima, njega čini svega oko 2% ukupne mase tog materijala. Smatra se da je neki asteroid udario u Proteja prije otprilike 4 milijarde godina.

Ovaj Neptunov satelit je tako malen i mutan da je praktično nevidljiv na većini slika Neptunovog sistema. Astronomi su predvidjeli njegovo kretanja na temelju Newtonovih zakona, ali još ne znaju od čega je sačinjen ovaj mjesec. Pretpostavlja se da se radi o istom materijalu koji čini Proteja.

Ovo otkriće baca više svjetla na istoriju formiranja Neptuna i njegovih satelita te daje detalje o nekim manje poznatim i manje istraženim satelitima, poput Najade, mjeseca koji je najbliže Neptunu, a kojeg naučnici nisu vidjeli još od 1989.

Upravo je svemirski teleskop Hubble, premda je star 30 godina, jedan od najmoćnijih alata astronoma i jedini uređaj koji je mogao omogućiti jedno ovakvo otkriće.

  • 16x9 Image

    Jelena Kalinić

    Biolog, dopisnik Glasa Amerike za nauku, i dobitnica EurekaAlert (AAAS) Felowship 2020. za naučne novinare. Vodi blog Quantum of Science od 2015.

XS
SM
MD
LG