U Arhivu antologijskog filma u Njujorku prikazana je retrospektiva nazvana "Triptih u jugoslovenskom filmu". Program je organizovan na inicijativu istoričara filma i kustosa Mine Radovića, koji je prošle jeseni za Muzej savremene umetnosti (MOMA) priredio selekciju filmova jugoslovenskog crnog talasa.
Radović smatra da je prošlogodišnja retrospektiva probudila interesovanje u Sjedinjenim Državama za kinematografiju sa prostora bivše Jugoslavije, i omogućila nastavak njegove saradnje sa američkim kulturnim institucijama.
"Koncept retrospektive je triptih: pojava trojstva u srpskom i jugoslovenskom filmu kroz četiri decenije stvaralaštva", objašnjava filmski istoričar za Glas Amerike.
"Dok je antologijski ili omnibus film doživeo slavu u Evropi 60-ih godina prošlog veka - od Felinija do Godara - zanimljivo mi je da je zapravo kod nas triptih najviše procvetao i utemeljio se kod nekoliko generacija filmskih umetnika. Triptih podrazumeva tri priče ili tri reditelja od kojih svaki režira svoj deo filma koji podjednako doprinosi celini".
Prikazani su filmovi Grad, Vrtlog, Petrijin venac, Tri, Kronika jednog zločina, Tri Ane i Kako je propao rokenrol.
"Retrospektiva obuhvata period od 1959. do 1989. godine, klasični period, crni talas i prašku školu kao i čuvene filmove poput Petrijinog venca, Tri Ane i Kako je propao rokenrol, te one manje poznate poput Vrtloga Hajrudina Krvavca i Kronika jednog zločina Lordana Zafranovića", dodaje Radović.
"Ono što ih povezuje i po čemu sam izabrao filmove jeste taj dramaturški triptih i raznolikost umetničkih pristupa u istom poduhvatu. Za mene u najlepšim filmovima triptih nam pruža tri pogleda na svet koja se projavljuju ne samo kroz priče već kroz likove, ljude, životna doba. Nadam se da ovom retrospektivom svako može pronaći nešto novo jer triptih i po svojoj suštini znači otkrovenje".
Arhiv antologijskog filma nalazi se na Drugoj aveniji na Menhetnu, i, prema rečima kustosa Radovića, čuveno je njujorško sedište avangarde.
"To je najstarija američka institucija posvećena nezavisnom i eksperimentalnom filmu i otkrivanju zapostavljenih tradicija kinematografije. Posećenost programa je bila veoma dobra i mislim da se publici posebno dopala neočekivana raznovrsnost filmova - od neorealizma do rokenrola", navodi Radović, koji živi u Velikoj Britaniji i direktor je centra Liberating Cinema, neprofitne organizacije posvećene očuvanju i izlaganju svetskog kinematografskog nasleđa.
Program "Triptih u jugoslovenskom filmu" prikazan je u Arhivu antologijskog filma od 18. do 29. septembra.
