MOSCOW (AP) — Ruski opozicioni lider Aleksej Navalni u petak je osuđen na još 19 godina zatvora, nakon što je proglašen krivim po optužbama za ekstremizam. Nove optužbe povezane su sa aktivnostima Navalnijeve fondacije za borbu protiv korupcije i izjavama njegovih vodećih saradnika. SAD su oštro osudile novu presudu i zatražile da se Navalni odmah pusti na slobodu.
Tužioci su zatražili zatvorsku kaznu od 20 godina, dok je i sam Navalni očekivao dugu kaznu. Riječ je o petoj krivičnoj presudi protiv Navalnog. Njegove pristalice smatraju da je to dio strategije Kremlja da ućutka svog najžešćeg protivnika.
Navalni već služi devetogodišnju kaznu zbog prevare i nepoštovanja suda. Takođe je 2021. godine bio osuđen na dvije i po godine zatvore zbog kršenja uslovnog otpusta. Suđenje po optužbama za ekstremizam bilo je zatvoreno za javnost, a održano je u kaznenoj koloniji istočno od Moskve gdje se nalazi Navalni.
Ruski opozicioni lider je najžešći protivnik ruskog predsjednika Vladimira Putina. Razotkrivao je korupciju u vlasti i ogranizovao velike proteste protiv Kremlja. Uhapšen je u januaru 2021. godine po povratku iz Njemačke gdje je bio na liječenju zbog trovanja nervnim agensom, za koje je optužio Kremlj.
Navalnijevi saradnici isticali su da se novim optužbama retroaktivno kriminalizuju sve aktivnosti fondacije od njenog osnivanja 2011. godine. Navalni je odbacio sve optužbe kao politički motivisane, a Kremlj je optužio da pokušava da ga doživotno drži u zatvoru.
Uoči izricanja presude, Navalni je u saopštenju, objavljenom na društvenim mrežama, rekao da očekuje da najnovija zatvorska kazna bude "ogromna...staljinistička".
Takođe je pozvao Ruse da pruže "lični" otpor i ohrabrio ih da podrže političke zatvorenike, dijele letke ili idu na mitinge. Rusima je poručio da mogu da izaberu bezbjedan način da se odupru, ali dodao da nije "sramno ništa ne preduzeti".
"Sramno je dozvoliti da budete zastrašeni", naglasio je Navalni koji trenutno služi kaznu u zatvoru pod maksimalnim obezbjeđenjem - Kaznenoj koloniji 6 u gradu Melehovo, oko 230 kilometara istočno od Moskve.
Mjesece je proveo u maloj ćeliji, zbog navodnih disciplinarnih prekršaja - između ostalog nije se adekvatno predstavljao čuvaru, oblačio ili umivao u određeno vrijeme.
Navalnijevi saradnici su na društvenim mrežama pozivali pristalice da u petak u Melehovu iskažu solidarnost sa političarem.
Tužioci su tražili od suda da, ako Navalnijeg proglasi krivim, da naloži da kaznu služi u zatvorskoj koloniji "pod specijalnim režimom", što se odnosi na ruske zatvore sa najvećim nivoom bezbjednosnih mjera i najooštrijim restrikcijama za zatvorenike.
Prema ruskom zakonu, samo oni koji su osuđeni na doživotne kazne ili "su naročito opasni višestruki prestupnici" se šalju u takve zatvore.
SAD osudile novu presudu
Sjedinjene Države osudile su novu presudu protiv Navalnog i ocijenile da je riječ o "nepravednom ishodu nepravednog suđenja.
Američki državni sekretar Entoni Blinken na Tviteru je poručio da su optužbe politički motivisane, da bi Navalni trebalo da bude oslobođen i da Kremlj ne može "ućutkati istinu".
"Kremlj godinama pokušava da ućutka Navalnog i spriječi da njegovi pozivi na transparentnost i odgovornost dopru do građana u Rusiji. Održavanjem najnovijeg suđenja u tajnosti i ograničavanjem pristupa njegovih advokata navodnim dokazima, ruske vlasti su još jednom pokazale da je slučaj neosnovan i da oni koji se usude da kritikuju režim nemaju pravo na adekvatan sudski proces", naveo je u saopštenju portparol Stejt departmenta Metju Miler.
Takođe se dodaje da SAD snažno osuđuju dalje pritvaranje Navalnog, Vladimira Kara-Murze i više od 500 druugih političkih zatvorenika.
"Ponovo se pridružujemo porodici gospodina Navalnog, kolegama i pristalicama širom svijeta u pozivima na njegovo hitno oslobađanje i na kraj ugušivanja nezavisnih glasova u Rusiji", navodi se u saopštenju.
