Prije godinu dana, ubijen je saudijski disident i kolumnista dnevnika Vašington post Džamal Kašogi, a njegovo ubistvo izazvalo je oštre osude širom svijeta. Godinu dana kasnije, Ujedinjene nacije i Kašogijeva vjerenica upozoravaju međunarodnu zajednicu – da riječi nisu dovoljne da se pošalje poruka da niko ne može da prođe nekažnjeno zbog ubistva.
Drugog oktobra 2018. godine Džamal Kašogi, istaknuti saudijski disident i kolumnista Vašigton posta sa dozvolom za stalni boravak u Sjedinjenim Državama, ubijen je u saudijskom konzulatu u Istanbulu.
Audio snimci iz konzulata, koje je pribavila turska obavještajna služba, nagovestili su da je moguće da su saudijski agenti ubrizgali sedativ i ugušili Kašogija plastičnom kesom, a da je njegovo telo raskomadano. Godinu dana kasnije, i dalje nema odgovora na zahjeve da saudijske vlasti odgovaraju za ubistvo.
“Šta bi se desilo da je ovo uradila neka druga zemlja? Šta bi se onda dogodilo”, zapitala se Kašogijeva vjerenica, Turkinja Hatdidže Džengiz.
U nedavnom intervjuu za turski servis Glasa Amerike, Džengiz je rekla da vjeruje da je slučaj ubijenog novinara ignorisan zbog postojećih dogovora Sjedinjenih Država i Saudijske Arabije o prodaji nafte i oružja.
“Moramo da pošaljemo poruku svijetu da se ne može izbjeći odgovornost za ubistvo zbog političke i ekonomske moći, proistekle iz kontrole ogromnih energetskih resursa. Mnoge zemlje su pale na tom testu”.
Specijalna izvjestiteljka Ujedinjenih nacija Anjes Kalamar je u izvještaju, objavljenom u junu, utvrdila da je država Saudijska Arabija odgovorna za “pogubljenje Kašogija s predumišljajem” i zatražila sprovođenje istrage, između ostalih, i protiv prestolonasljednika Mohameda bin Salmana.
Salman je proglašen odgovornim za ubistvo Kašogija i u rezoluciji koja je prošlog decembra jednoglasno usvojena u američkom Senatu. Međutim, predsjednik Donald Tramp branio je saudijskog prestolonasljednika, ističući da su odnosi dvije zemlje previše profitabilni da bi bili pogoršani.
“Niko do sada nije direktno okrivio budućeg kralja Saudijske Arabije. Dugo sam razgovarao sa njegovim ocem i oni su izvanredan saveznik. Zaslužni su za otvaranje miliona radnih mjesta u ovoj zemlji. Naručuju opremu, ne samo vojnu, već različite stvari vrijedne 400 milijarde dolara. Istovremeno, sam veoma ljut i nezadovoljan što se tako nešto dogodilo”.
Samo deset dana nakon objavljivanja izvještaja Ujedinjenih nacija, održan je samit G20 u Osaki, na kojem su neki svjetski lideri podržali Salmana.
“Ti izlivi prijateljstva prema prestolonasljedniku bili su kao šamar za mene, kao autora izvještaja i njegove rezultate, i za sve one koji su meta napada zbog nezavisnih stavova”, kaže specijalna izvjestiteljka Anjes Kalamar.
Za Kašogijevo ubistvo optuženo je 11 Saudijaca, od kojih bi petorica mogli da budu osuđeni na smrtnu kaznu. Međutim, Kalamar ističe da suđenje optuženima, koje je zatvoreno za javnost, ne ispunjava međunarodne standarde.
Takođe traži da se naredni samit G20 premjesti iz Rijada, jer će se u suprotnom “potvrditi legitimitet Saudijske Arabije”. Kalamar i Džengiz upozoravaju da će potezi svjetskih lidera, ili njihov izostanak, možda narednih mjeseci i godina odrediti sudbinu drugih kao što je Kašogi.
“Kašogi je Americi poslao poruku da neko poput njega može da dođe iz arapskog svijeta. Ubistvo takve osobe je, onda, kao da ubijate sve koji misle kao on”, ističe Hatidže Džengiz.
