Në Serbi, studentët protestues dhe mbështetësit e presidentit populist Aleksandar Vuçiç po mbajë tubime paralele të shtunën, ndërsa po shënojnë “Ditën e Shtetësisë” të vendit me mesazhe dukshëm të kundërta.
Protesta e udhëhequr nga studentët është e fundit në një lëvizje mbarëkombëtare kundër ryshfetit që pasqyron thirrjet në rritje për ndryshime thelbësore politike në shtetin ballkanik, e cila u nxit nga shembja e një çatie betoni në stacionin qendror të trenit në Novi Sad më 1 nëntor, duke lënë pas vetes 15 te vdekur.
Tubimi në qytetin industrial qendror të Kragujevcit tërhoqi dhjetëra mijëra njerëz të cilët, krahas kërkesës për drejtësi për aksidentin, kanë kërkuar që të çrrënjoset korrupsioni i shfrenuar endemik dhe respektimi i shtetit të së drejtës.
Studentët zgjodhën qyteti e Kragujevcit për mitingun e së shtunës për shkak të historisë së tij. Në 1835, Serbia ishte ende pjesë e Perandorisë Osmane dhe njerëzit në Kragujevc shpallën një kushtetutë të re që kërkonte të kufizonte fuqitë e sundimtarëve të atëhershëm. Kjo datë tani festohet si “Dita e Shtetësisë”.
Njerëz nga i gjithë vendi erdhën në Kragujevc për mbledhjen e së shtunës.
“Jam këtu për të mbështetur këtë rebelim studentor, i cili është shndërruar në një rebelim civil dhe për të luftuar për sundimin e ligjit dhe drejtësinë në këtë shoqëri, në mënyrë që Serbia të bëhet një vend ku jeta të jetë dinjitoze,” tha një grua nga Beogradi që e identifikoi veten vetëm me emrin e saj të parë Teodora.
“Shpresojmë në një fitore dhe sukses të studentëve tanë, sepse ajo që ata kanë zgjuar tek ne është ndjeshmëria, dashuria, fitorja për atë drejtësi më në fund dhe për të ndjerë edhe një herë atë që shumë breza nuk e kanë ndjerë, e kjo është liria”, tha Nebojsha Ivankoviç, banor vendas.
Vuçiç: Janë investuar 3 miliardë euro nga jashtë për të më rrëzuar nga pushteti
Ndërkohë, në Sremska Mitrovica, një qytet i vogël në veriperëndim të Beogradit, presidenti serb Aleksadar Vuçiç ricikloi një temë tradicionale nacionaliste, duke paralajmëruar se Perëndimi dëshiron ta rrëzojë atë me forcë dhe se kjo mund të çojë në shpërbërjen e vendit.
Para tubimit ku morën pjesë mijëra mbështetës të tij, Presidenti Vuçiç tha se më shumë se 3 miliardë euro janë investuar nga jashtë për ta rrëzuar atë nga pushteti, por se sipas tij "revolucioni" studentor ka dështuar. Ai nuk ofroi asnjë provë për këto pretendime.
Ai tha se protestat studentore "do të hyjnë në historinë e çnderimit" si "revolucioni më i ndyrë me ngjyra në historinë e njerëzimit", duke iu referuar Ukrainës dhe kryengritjeve të tjera kundër qeverive autoritare në Evropën Lindore dhe gjetkë në vitet 1980 dhe '90.
Presidenti Vuçiç tha se kërkesat e studentëve janë përmbushur ndërsa u bëri thirrje që të mendojnë edhe një herë për të ardhmen e tyre.
“Besimi im tek ata është shumë më i madh se tek ata që i kanë detyruar ta bëjnë këtë, shpallni fitoren, ju janë plotësuar të gjitha kërkesat, kthehuni në karriget tuaja, këtij vendi i duhet dituria”, tha zoti Vuçiç.
Protestat e përditshme në gjithë Serbinë paraqesin një sfidë të madhe për Presidentin Vuçiç. Prokurorët kanë akuzuar 13 persona për rënien e çatisë dhe protestat kanë detyruar dorëheqjen e kryeministrit të Serbisë. Por studentët kanë thënë se protestat e tyre do të vazhdojnë deri në plotësimin e kërkesave të tyre për përgjegjësi të plotë.
Protesta e studentëve kanë qëlluar në shenjë në Serbinë e rrënuar nga korrupsioni, ku pak qytetarë besojnë se institucionet shtetërore, të cilat janë nën kontrollin e fortë populist, po punojnë në interes të publikut. Shumë besojnë se shembja e çatisë në stacionin e trenit ishte në thelb pasojë e korrupsionit të qeverisë në një projekt të madh infrastrukturor me kompani shtetërore kineze.