Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, mbërriti të shtunën në Panama, vizita e parë jashtë vendit që kur mori drejtimin e diplomacisë amerikane. Kryediplomati amerikan do të zhvillojë takime në El Salvador, Kosta Rika, Guatemalë dhe Republikën Dominikane, ndërsa i jep fund turneut të enjten.
Zoti Rubio do të takohet me Presidentin Jose Raul Mulino të Panamasë, Presidentin Nayib Bukele të El Salvadorit, Presidentin e Kosta Rikës Rodrigo Chaves, Presidentin e Guatemalës Bernardo Arévalo dhe Presidentin Luis Abinader të Republikës Dominikane.
Ky turne diplomatik shënon rastin e parë në më shumë se 100 vjet që vizita e parë zyrtare e një kryediplomati të ri amerikan jashtë vendit të jetë pikërisht Amerika Latine, sipas të dërguarit të posaçëm amerikan për Amerikën Latine, Mauricio Claver-Carone.
Zyrtarët dhe ekspertët thonë se vizita e Sekretarit Rubio ka për qëllim pjesërisht që të mposhtë ndikimin e Kinës në rritje në atë rajon. Udhëtimi i shefit të diplomacisë amerikane vjen ndërsa Presidenti Donald Trump po përpiqet të rimarrë kontrollin e Kanalit të Panamasë dhe Uashingtoni intensifikon përpjekjet për të frenuar emigracionin e paligjshëm.
“Angazhimet e Sekretarit Rubio me zyrtarë të lartë dhe drejtues të biznesit do të nxisin bashkëpunimin rajonal lidhur me interesat tona të përbashkëta thelbësore. Ndalimi i emigracionit të paligjshëm në shkallë të gjerë, lufta kundër organizatave kriminale ndërkombëtare dhe trafikantëve të drogës, kundërvënia ndaj Kinës dhe thellimi i partneriteteve ekonomike për të rritur begatinë në hemisferën tonë”, tha përmes një deklarate të premten zëdhënësja e Departamentit të Shtetit, Tammy Bruce.
Presidenti Trump thotë se Kina kontrollon Kanalin e Panamasë, një rrugë e rëndësishme tregtare që lidh Atlantikun me Paqësorin. Panamaja e ka hedhur poshtë pretendimin amerikan, duke këmbëngulur se e menaxhon kanalin në mënyrë të paanshme për të gjithë trafikun detar.
Sekretari Rubio paralajmëroi ditë më parë se në rast të një konflikti Kina mund ta bllokojë qasjen në Kanalin e Panamasë.
“Nëse qeveria kineze, në rast të një konflikti, u thotë atyre që ta mbyllin Kanalin e Panamasë, ata do të duhet ta bëjnë këtë. Nuk kam asnjë dyshim se ata kanë një plan për ta bërë këtë në rast emergjence. Ky është një kërcënim i drejtpërdrejt”, tha zoti Rubio në një intervistë me Radion SiriusXM.
Presidenti i Panamasë, Jose Raul Mulino, tha se nuk do të ketë asnjë diskutim me kryediplomatin amerikan lidhur me kontrollin e kanalit.
“Unë nuk mund të negocioj dhe aq më pak të hap një proces negociatash për kanalin”, tha ai për shtypin të enjten. “Kjo është një çështje e mbyllur. Kanali i përket Panamasë”.
I dërguari i posaçëm amerikan për Amerikën Latine, Claver-Carone, paralajmëroi gjatë një konference shtypi të premten për shtimin e kompanive kineze në rajonin e Kanalit të Panamasë, ku përfshihet industria portuale dhe infrastruktura e telekomunikacionit. Ai tha se kjo përbën një shqetësim serioz jo vetëm për sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara por edhe për Panamanë dhe hemisferën perëndimore.
Disa analistë thonë se Kina ka përdorur taktika ekonomike dhe joekonomike në të gjithë hemisferën perëndimore për të zgjeruar ndikimin e saj, çka ka shkaktuar shqetësime për sigurinë kombëtare.
“Për nga pikëpamja e sigurisë kombëtare, shumë nga përpjekjet tregtare kineze në thelb janë ambicie ushtarake që synojnë Amerikën Latine”, thotë Joseph Humire me “Qendrën për një Shoqëri të Sigurte dhe të Lirë”, shkurtimisht SFS.
“Kina ka 20 vjet që është e pranishme në Panama, por Pekini u aktivizua politikisht në Panama në vitin 2017”, kur Panamaja nënshkroi me Kinën marrëveshjen “Një Brez një Rrugë” dhe njohu Tajvanin si pjesë të Kinës, thotë zoti Humire. Ai tha se ekonomia e Panamasë ka rënë gjatë viteve të fundit.
