WASHINGTON —
Uhulumende weMelika unikeze eleZimbabwe izigidi ezilitshumi zamadollar-10 million dollars eyokuncedisa ukuthengela abalambayo ukudla, ikakhulu emaphandleni endaweni lapho okungabanga lesivuno esihle ngenxa yokusilela kwezulu.
Imali le, esifike kuzigidi ezingamatshumi amabili lanhlanu-25 million dollars lonyaka, izasetshenziswa ukuthengela abantu umumbu, amafutha okupheka, lokunye, ikakhulu ezigabeni zelizwe lapho abantu abehluleka ukuthola isivuno esiphezulu.
Umphathintambo kahulumende obona ngezokulima uMnu. Joseph Made utshele iStudio 7 ukuthi uhulumende ulwamukela ngezandla zombili loluncedo njalo uzasebenza gadalala ukuncedisa abalimi, ikakhulu ngenhlelo zokuthelezela.
Kodwa uMnu. Sam Siphepha Nkomo, obona ngezokulima kucele leMDC elikhokhelwa nguMnu. Morgan Tsvangirai uthi uhlelo lokuthelezela elizweni alusoze luphumelele nxa kungakhiwanga amadamu amanengi.
Ungezelele wathi kufanele abalimi abansundu bephiwe incwadi zama title deeds ukuze benelise ukweboleka imali emabhanga, njalo belime ngokukhuthala.
Kusenjalo, inengi labalimi abathola amasimu okulima ngaphansi kohlelo lukahulumende olokwaba kutsha umhlabathi elizweni –ama A2 farmers-lithi ukuphathisana labalimi abamhlophe ekulimeni kwenza bethole isivuno esingcono.
Abalimi besigabeni se Mashonaland West baveze lokhu emhlanganweni ngempelaviki e Chinhoyi, lapho abagcizelele ukuthi kunengi abakufunda kubalimi abamhlophe okwenza bephumelele emsebenzini wabo.
Abalimi laba baphinde bathi iziphathamandla zebandla le ZANU PF eziphumelelayo ekulimeni zisetshenzelwa ngabalimi abamhlophe yikho izivuno zabo zithe xaxa.
Ukuze sihlaziye loludaba sixoxe loMnu. Moses Mzila Ndlovu, owayemela iBulilima West edalelephalamende, njalo engumlimi.
UMzila-Ndlovu utshele uSithandekile Mhlanga weStudio 7 ukuthi kufanele abalimi abansundu bezimisele ukusebenza gadalala ekulimeni ukwenzela ukuthi bephumelele.
Imali le, esifike kuzigidi ezingamatshumi amabili lanhlanu-25 million dollars lonyaka, izasetshenziswa ukuthengela abantu umumbu, amafutha okupheka, lokunye, ikakhulu ezigabeni zelizwe lapho abantu abehluleka ukuthola isivuno esiphezulu.
Umphathintambo kahulumende obona ngezokulima uMnu. Joseph Made utshele iStudio 7 ukuthi uhulumende ulwamukela ngezandla zombili loluncedo njalo uzasebenza gadalala ukuncedisa abalimi, ikakhulu ngenhlelo zokuthelezela.
Kodwa uMnu. Sam Siphepha Nkomo, obona ngezokulima kucele leMDC elikhokhelwa nguMnu. Morgan Tsvangirai uthi uhlelo lokuthelezela elizweni alusoze luphumelele nxa kungakhiwanga amadamu amanengi.
Ungezelele wathi kufanele abalimi abansundu bephiwe incwadi zama title deeds ukuze benelise ukweboleka imali emabhanga, njalo belime ngokukhuthala.
Kusenjalo, inengi labalimi abathola amasimu okulima ngaphansi kohlelo lukahulumende olokwaba kutsha umhlabathi elizweni –ama A2 farmers-lithi ukuphathisana labalimi abamhlophe ekulimeni kwenza bethole isivuno esingcono.
Abalimi besigabeni se Mashonaland West baveze lokhu emhlanganweni ngempelaviki e Chinhoyi, lapho abagcizelele ukuthi kunengi abakufunda kubalimi abamhlophe okwenza bephumelele emsebenzini wabo.
Abalimi laba baphinde bathi iziphathamandla zebandla le ZANU PF eziphumelelayo ekulimeni zisetshenzelwa ngabalimi abamhlophe yikho izivuno zabo zithe xaxa.
Ukuze sihlaziye loludaba sixoxe loMnu. Moses Mzila Ndlovu, owayemela iBulilima West edalelephalamende, njalo engumlimi.
UMzila-Ndlovu utshele uSithandekile Mhlanga weStudio 7 ukuthi kufanele abalimi abansundu bezimisele ukusebenza gadalala ekulimeni ukwenzela ukuthi bephumelele.