WASHINGTON DC —
UMongameli Robert Mugabe usethule isaziso sokubeka ilanga elenziwa ngalo ukhetho. UMugabe wazise ukuba ukhetho lweZimbabwe lwenziwa mhlaka 31 Ntulikazi esithi ulandela isinqumo esethulwe ngumthethwandaba weConstitutional Court sokuthi ukhetho kumele lwenziwe umhlaka 31 Ntulikazi engekedluli.
Inhloko kahulumende uMnumzana Morgan Tsvangirai, ongenye inkokheli ebumba uhulumende womanyano laye uhle wethula owakhe umbiko esithi akamukeli leli langa lokwenziwa kokhetho ngoba uMugabe ngokuthatha leli nyathelo esephula isisekelo sombuso.
Ukuze aphume laleli langa uMugabe ubikwa ehle walahlela khatshana izibopho ezivunyelenwe emhlanganweni wedale lebampathintambo ele Cabinet ngoLwesibili obe kumele ziqale ziye hlaziywa lidale lephalamende andubana zibe yimithetho eqondisa ukhetho. UMugabe ubikwa esebenzise amandla akhe kamongameli ukuhlela lokwethula leli langa esithi ulandela isinqumo somthethwandaba weConstitutional Court.
"Nxa sikhangele isinqumo esethulwe ngumthethendaba we Constitutional Court, ngikubone kufanele ukuthi singameleli ukuze inguquko evunyelenwe kuCabinet iqale ukuyahluzwa edale lephalamende ihambelane lesisekelo sombuso esitsha”. Utsho njalo uMugabe embikweni awethule kugwalondaba lukahulumende olwe government gazette.
Umkhokheli weMDC-T uthi ibandla lakhe kalisoze lamukele ukwenziwa kokhetho okuphambana lemithetho yelizwe. UTsvangirai uthi akasoze amukele ukuqilwa kwabantu beZimbabwe ilanga libalele bebanjwa ngamandla ukuvota kukhetho olusobala ukuthi luyabe lungakhululekanga njalo oluthembisa ukuba lodlakela olubi.
Uqhubeka ethi phansi kweziqondiso zesivumelwano sokubunjwa kukahulumende womanyano ezifakwe kusisekelo sombuso esitsha umongameli angeke wathatha inyathelo lokwazisa ngelanga lokhetho engakhulumisananga leinye inkokheli kahulumende womanyano.
Inhloko kahulumende uMnumzana Morgan Tsvangirai, ongenye inkokheli ebumba uhulumende womanyano laye uhle wethula owakhe umbiko esithi akamukeli leli langa lokwenziwa kokhetho ngoba uMugabe ngokuthatha leli nyathelo esephula isisekelo sombuso.
Ukuze aphume laleli langa uMugabe ubikwa ehle walahlela khatshana izibopho ezivunyelenwe emhlanganweni wedale lebampathintambo ele Cabinet ngoLwesibili obe kumele ziqale ziye hlaziywa lidale lephalamende andubana zibe yimithetho eqondisa ukhetho. UMugabe ubikwa esebenzise amandla akhe kamongameli ukuhlela lokwethula leli langa esithi ulandela isinqumo somthethwandaba weConstitutional Court.
"Nxa sikhangele isinqumo esethulwe ngumthethendaba we Constitutional Court, ngikubone kufanele ukuthi singameleli ukuze inguquko evunyelenwe kuCabinet iqale ukuyahluzwa edale lephalamende ihambelane lesisekelo sombuso esitsha”. Utsho njalo uMugabe embikweni awethule kugwalondaba lukahulumende olwe government gazette.
Umkhokheli weMDC-T uthi ibandla lakhe kalisoze lamukele ukwenziwa kokhetho okuphambana lemithetho yelizwe. UTsvangirai uthi akasoze amukele ukuqilwa kwabantu beZimbabwe ilanga libalele bebanjwa ngamandla ukuvota kukhetho olusobala ukuthi luyabe lungakhululekanga njalo oluthembisa ukuba lodlakela olubi.
Uqhubeka ethi phansi kweziqondiso zesivumelwano sokubunjwa kukahulumende womanyano ezifakwe kusisekelo sombuso esitsha umongameli angeke wathatha inyathelo lokwazisa ngelanga lokhetho engakhulumisananga leinye inkokheli kahulumende womanyano.