JOHANNESBURG AND WASHINGTON DC —
Inkulungwane lenkulungwane zezizalwane zakwele South Africa lezakwamanye amazwe lamhlanje zibuthene enkundleni ye FNB eJohannesburg lakwezinye indawo ezitshiyeneyo zelizweni jikelele, embuthanweni wokulilela umuyi owayengumongameli wakwele South Africa umnumnzana Nelson Mandela. Inkokheli yamazwe atshiyeneyo edlula ikhulu egoqela uMongameli Robert Mugabe, uMongameli Barack Obama weMelika laleyo esekuphumuleni ibikhona emkhosini lo.
Lumculo ukhombisa sobala ukuthi loba izizalwane zakwele South Africa zilokudana ngemfa kaMandela, kukhona njalo ukujabula ngalokhu abenzela khona.
Izinkulungwane zabantu abebebuthene endaweni ezitshiyeneyo zelizwe embuthanweni wokukhalela umuyi owaye ngumongameli wakwele South Africa umnumnzana Nelson Mandela, bebehlabela kanye lokugida besitho bethokozela imisebenzi kaMandela emihle egoqela ukubalethela inkululeko. Umnumnzana Mandela ubhubhe ngolweSine kuviki ephelileyo ngemva kokugula isikhathi eside.
Embuthanweni omkhulu oqhutshelwe enkundleni ye FNB eJohannesburg, abantu bebe banengi okwamagama kungakhathalekile ukuthi izilu belisina.
Isizalwane sakwele South Africa umnumnzana Tumi Molotsi, ngomunye wabavuke ngovivi besiza embuthanweni wokukhalela okaMandela enkundleni ye FNB kukanti uthi imfa kaMandela ilokhu imzwisa ubuhlungu lalamhlanje.
Omongameli bamazwe atshiyeneyo abedlula ikhulu nxa sekubalwa lalabo asebesekuphumuleni, labo bebekhona embuthanweni obuse nkundleni ye FNB bezokhalela uMandela.
Ekhuluma kulo umbuthano, umongameli wakwele melika umnumnzana Barack Obama, uncome okaMandela ngumuntu owazinikela ukusebenzela ilizwe lakhe engadingi kuphiwa umvuzo ngokwenza lokho.
Umongameli wakele South Africa umnumnzana Jacob Zuma yena uthe umnumnzana Mandela wasebenza gadalala ekuqedeni umbuso wobandlululo kwele South Africa.
Banye abakhulume kulo umbuthano labo bancome umuyi ngakho konke kwenzayo ukuze ele South Africa libe yilokhu eliyikho khona lamhlanje.
Umongameli weZimbabwe umnumnzana Robert Mugabe laye ubekhona kulo umbuthano lobanje engazange abe ngomunye wezikhulumi.
Isidumbu sikamuyi uMandela kukhangelelwe ukuthi sibe semahosisini kahulumende eUnion Buildings ePretoria kusasa lapho okukhangelelwe ukuthi abantu bonke baphiwe ithuba lokucina lokubona umufi.
OkaMandela kukhangelelwe ukuthi uzangcwatshelwa emzini wakhe eQunu, esabelweni se eastern Cape ngeNsonto. Izizalwane zakwele South Africa zona zithi akasoke aphinde abe khona njalo omunye ofana loMandela elizweni labo.
Ukuhlaziya loludaba uChris Gande weStudio 7 uxoxe lengcwethi ecubungula ezombusazwe, uMnu. Zenzo Nkomo ukuze sizwe umbono wakhe ngaloludaba.
Lumculo ukhombisa sobala ukuthi loba izizalwane zakwele South Africa zilokudana ngemfa kaMandela, kukhona njalo ukujabula ngalokhu abenzela khona.
Izinkulungwane zabantu abebebuthene endaweni ezitshiyeneyo zelizwe embuthanweni wokukhalela umuyi owaye ngumongameli wakwele South Africa umnumnzana Nelson Mandela, bebehlabela kanye lokugida besitho bethokozela imisebenzi kaMandela emihle egoqela ukubalethela inkululeko. Umnumnzana Mandela ubhubhe ngolweSine kuviki ephelileyo ngemva kokugula isikhathi eside.
Embuthanweni omkhulu oqhutshelwe enkundleni ye FNB eJohannesburg, abantu bebe banengi okwamagama kungakhathalekile ukuthi izilu belisina.
Isizalwane sakwele South Africa umnumnzana Tumi Molotsi, ngomunye wabavuke ngovivi besiza embuthanweni wokukhalela okaMandela enkundleni ye FNB kukanti uthi imfa kaMandela ilokhu imzwisa ubuhlungu lalamhlanje.
Omongameli bamazwe atshiyeneyo abedlula ikhulu nxa sekubalwa lalabo asebesekuphumuleni, labo bebekhona embuthanweni obuse nkundleni ye FNB bezokhalela uMandela.
Ekhuluma kulo umbuthano, umongameli wakwele melika umnumnzana Barack Obama, uncome okaMandela ngumuntu owazinikela ukusebenzela ilizwe lakhe engadingi kuphiwa umvuzo ngokwenza lokho.
Umongameli wakele South Africa umnumnzana Jacob Zuma yena uthe umnumnzana Mandela wasebenza gadalala ekuqedeni umbuso wobandlululo kwele South Africa.
Banye abakhulume kulo umbuthano labo bancome umuyi ngakho konke kwenzayo ukuze ele South Africa libe yilokhu eliyikho khona lamhlanje.
Umongameli weZimbabwe umnumnzana Robert Mugabe laye ubekhona kulo umbuthano lobanje engazange abe ngomunye wezikhulumi.
Isidumbu sikamuyi uMandela kukhangelelwe ukuthi sibe semahosisini kahulumende eUnion Buildings ePretoria kusasa lapho okukhangelelwe ukuthi abantu bonke baphiwe ithuba lokucina lokubona umufi.
OkaMandela kukhangelelwe ukuthi uzangcwatshelwa emzini wakhe eQunu, esabelweni se eastern Cape ngeNsonto. Izizalwane zakwele South Africa zona zithi akasoke aphinde abe khona njalo omunye ofana loMandela elizweni labo.
Ukuhlaziya loludaba uChris Gande weStudio 7 uxoxe lengcwethi ecubungula ezombusazwe, uMnu. Zenzo Nkomo ukuze sizwe umbono wakhe ngaloludaba.