WASHINGTON DC —
Umsekeli kamongameli weleSouth Africa uMnu Kgalema Motlanthe uthi impumela yokhetho lweZimbabwe kumele iveze intando kazulu.
Emazwini awethule ngoLwesithathu, uMotlanthe uthe njalo lanxa bengelandaba lokuthi ngubani ozanqoba kulolukhetho, ilizwe lakhe lilomlandu wokubona ukuthi kulokuthula eZimbabwe.
UMongameli Jacob Zuma nguye umlamulankunzi kudaba lweZimbabwe njalo uqede iminyaka emine edluleyo ezama ukulungisisa ukudonselana kuhulumende womanyano phakathi kweZanu PF lamacele womabili eMDC.
Amazwi kaMotlanthe aza ngemva kokufuthelana okubekhona kunsukwana ezedluleyo phakathi kweSouth Africa leZanu PF phezu kwembiko ethulwe ngumxwayisi kaZuma, uNkosazana Lindiwe Zulu phezu kodaba lweZimbabwe.
Ekhuluma kumaviki amabil edluleyo uMugabe uchaze uNkosazana Zulu njengomuntu ongakwanaga; waxwayisa uMongameli Zuma ukuthi amkhuze engakhulumi ngendaba zeZimbabwe.
Ukufuthelana lokhu kwenze uZuma wabhula umlilo ngokusola amazwi kaNkosazana Zulu esithi ubengakhulumeli yena.
Ingcwethi kwezombusazwe uDr. Brilliant Mhlanga uthi amazwi kaMotlanthe ajonge ukukhuthaza amabandla ancintisanayo ukuthi aqhube ukhetho ngokuthula.
"Lawa ngamazwi ahlose amabandla wonke ezombusazwe ukuthi nxa kungenza, ukhetho lolu oluzayo luqhutshwe kungeladlakela," kutsho uDr. Mhlanga.
"Kodwa akukho okunye iSouth Africa engakwenza ngaphandle kwalokho, kuphelela khonapho kuphela, yinkuthazo."
Emazwini awethule ngoLwesithathu, uMotlanthe uthe njalo lanxa bengelandaba lokuthi ngubani ozanqoba kulolukhetho, ilizwe lakhe lilomlandu wokubona ukuthi kulokuthula eZimbabwe.
UMongameli Jacob Zuma nguye umlamulankunzi kudaba lweZimbabwe njalo uqede iminyaka emine edluleyo ezama ukulungisisa ukudonselana kuhulumende womanyano phakathi kweZanu PF lamacele womabili eMDC.
Amazwi kaMotlanthe aza ngemva kokufuthelana okubekhona kunsukwana ezedluleyo phakathi kweSouth Africa leZanu PF phezu kwembiko ethulwe ngumxwayisi kaZuma, uNkosazana Lindiwe Zulu phezu kodaba lweZimbabwe.
Ekhuluma kumaviki amabil edluleyo uMugabe uchaze uNkosazana Zulu njengomuntu ongakwanaga; waxwayisa uMongameli Zuma ukuthi amkhuze engakhulumi ngendaba zeZimbabwe.
Ukufuthelana lokhu kwenze uZuma wabhula umlilo ngokusola amazwi kaNkosazana Zulu esithi ubengakhulumeli yena.
Ingcwethi kwezombusazwe uDr. Brilliant Mhlanga uthi amazwi kaMotlanthe ajonge ukukhuthaza amabandla ancintisanayo ukuthi aqhube ukhetho ngokuthula.
"Lawa ngamazwi ahlose amabandla wonke ezombusazwe ukuthi nxa kungenza, ukhetho lolu oluzayo luqhutshwe kungeladlakela," kutsho uDr. Mhlanga.
"Kodwa akukho okunye iSouth Africa engakwenza ngaphandle kwalokho, kuphelela khonapho kuphela, yinkuthazo."