amalinks wokungena

Breaking News

Izibotshwa Zesifazana Ezikhululwe ngePresidential Amnesty Zixolisa Kuzulu


Inengi labesifazane abakhululwe ngemva kokuxolelwa ngumongameli, ngaphansi kwe Presidential Amnesty, baxolise kuzulu bethi bayazisola ngokudala amacala abangenise ejele lanxa bekuvuma ukuba abanye babo bakwenza ngoba bengazi ukuba bephula umthetho kakhulukazi kundaba zokusetshenziswa yizigelekeqe ezingobaba emisebenzini yokuqilibezela uzulu.

Abesifazane laba bangabanye bezibotshwa ezizinkulungwane ezimbili -2000, baqale ukuphunyiswa entolongweni mhla ka 17 yonale inyanga ka Nhlolanja ngemva kokuxolelwa ngumongameli, bakhuthaza abanye abesifazane abangakaze babotshwe ukuba behlukane lomkhuba wokufuna ukuthola imali ngesiphangi phangi okusuka kubenze badale amacala kakhulukazi okuqilibezela abanye awe Fraud .

Ngasikhathi sinye abesifazane laba bacela uzulu weZimbabwe, kakhulukazi izihlobo lomphakathi, ukuba babakhangele njengaye wonke umuntu hatshi ukubakhetha ngoba beke babotshwa njengoba sebengabantu asebeguqukile, njalo bethembisa ukuba bazimisele ukuzisebenzela ngezabo izandla ukuziphilisa hatshi ukudala amacala ngoba bethi akumnandi lapha entolongweni.

I studio seven ikhulumisane labanye babesifazane laba abaphume entolongweni ngemva kokuba bexolelwe lalabo abaphume ngoba sebesiphutshile isigwebo sabo emhlanganweni labenhlanganiso ye Female Prisoners Support Trust ngempelaviki.

Abesifazane laba bacele ukuba bangaze babethwa ngamagama okuzalwa ngoba besesaba ukukhangelelwa phansi yizinini zabo.

Unkosikazi Thenjiwe Sibanda ngowesifazane osesemutsha oleminyaka engamatshumi amathathu lanhlanu yokuzalwa. Ubotshwe ngomnyaka ka 2010 ngemva kokuba ehluleke ukubuyisela imali ayeyikwelede kumngane wakhe.

Ukungena entolongweni uthi kumfundise isifundo sokuba kumele imali yesikwelede ibuyiselwe ngesikhathi ngoba esekubonile ukuba kungumlandu nanko wakupikela.

Kuthi unkosazana Sitshengiso Bhangu oleminyaka engamatshumi amane yokuzalwa yena uveze ukuba wabotshwa ngemva kokuba esetshenziswe ngezinye zezigelekeqe e Harare ukuba abaphathise bathengise indlu kadadewabo womunye walabo baba obekubikwa ubeseNgilandi kodwa enganelisi ukuza ekhaya esesaba ukuba akayikwanelisa ukuphinda abuyele njengoba ubebikwa ehlala engilandi okungekho emthethweni.

Bakhona abangena entolongweni ngezehlakalo abanganelisi ukuzivimba okufana lonkosikazi Thembela Bhebhe yena oleminyaka engamatshumi amamne lambili yokuzalwa njalo ehlale entolongweni okweminyaka emihlanu.

U Bhebhe uthi elakhe icala lavela ngemva kokuba ehluleke ukuzibhadalela impahla ayeyithengile ukuze athengise athole laye inzuzo njengabanye.

Kodwa kuleso sehlakalo kwasuka kwaba lenkinga ngoba yonakala inyama ayemele ayithengise ngemva kokuhamba kwamandla kagetsi okwasuka kwamenza walahlekelwa kakhulu wehluleka ukuyibuyisela imali yaleyompahla njengoba wayesebhekane lobunzima kundaba zemali.

Abesifazane laba ngabanye asebetholiswa usizo lwamacebo kuze bazisebenzele labo ngezabo baziphilise besebenzelana labenhlanganiso ye Female Prisoners Support Trust eyasungulwa njalo ikhokhelwa ngunkosikazi Rita Nyamupinga.

UNyamupinga uveze ukuba inengi labesifazana laba kungabantu abasetshenziswa emisebenzini yobuqili iFraud, udaba lusale seluqondane labo ngoba obaba abekade bebasebenzisa sebetshone phansi njengomswenya.

Ngakho u Nyamupinga uthi sikhona isidingo sokuba batholiswe imfundiso abesifazane baqaphele lapho sebesetshenziswa bangaze bakhangwa yibunengi bemali abayithenjiswayo ngaleso sikhathi kodwa bayibone ingozi ephambi kwabo ngemva kwalokho kuvuma.

Wengezelela unkosikazi Nyamupinga ethi lalabo abesifazane abakhangelela phansi labo asebelembali yokubotshhwa bephosisa ngo kwai bani labo bazawadala amacala njengabo ethi wonke umuntu elakho ukuwephula umthetho loba nini esephambanisile laye azibone ekusigaba sinye sabesifazane abalembali efanayo.

Phakathi kwabesifazane abedlula amakhulu amahlanu ( 505 ) abekade besentolongweni ye Chikurubi kuhlangothi olulondoloza omama ( Chikurubi Female Prison ),bathathu kuphela alokhe besentolongweni.

Inengi labo baphume ngezikhathi ezehlukeneyo okubalisa ukuphutsha isigwebo kanye lalabo abaphume ngokuxolelwa ngumongameli Robert Mugabe.
XS
SM
MD
LG