amalinks wokungena

Breaking News

EleZimbabwe Linanza Ilanga leInternational Day of the Girl Child


EleZimbabwe limanyana lamazwe omhlaba ukunanza ilanga lamalungelo amantombazana ngaliviki kukhangelwa amathuba abo okufunda kanye lokuthi imbambeko ezigoqela ukwendiswa esemancane kanye lokudlwangulwa kungaqedwa njani.

Lo ngumnyaka wesibili kunanzwa lelilanga leInternational Day of the Girl Child kulandela isinqumo senhlanganiso yomanyano wamazwe omhlaba, i-United Nations ngo Lwezi 2011 ukuthi amazwe adinga ilanga lokuxoxisana ngenhlupho ezibhekane lamantombazana ezibavimbela ukuba ngabantu abalamathuba okuhlela impilo yabo.

I United Nations ithi ukudlwangulwa kwabantwana kanye lokubendisa besebancanengezinye zenhlupho ezibhekane lamantombazana emazweni asathuthukayo, ezenza abantwana bakhule isikhathi singakafiki, bakhathazeke emoyeni impilo zabo zonke njalo kufiphaze amathuba abo okuthuthukisa ikusasa yabo kanye lempilakahle yabo.

Indikimba yomkhankaso walonyaka ethi ‘Innovating for Girls’ Education’, ikhuthaza amazwe labohulumende ukuthi bakhangele indlela abangasebenzisa imitshina yangalezi nsuku eye technology ukuletha indlela ezintsha zokwenza kubelula ukuthi amantombazana angene njalo ahlale ezikolo.

UNkosazana Precious Simba wasungula inhlanganiso yokunakekela amantombazana, i Girl Power Initiative, ejonge ukukhuthaza amantombazana asakhulayo ukuthi alalo ilungelo lokuphila impilo ayifisayo esebenzisa amathuba avela kunhlelo zikahulumende. Uthi kuqakathekile ukuthi kuthi kunanzwa ilanga leli lamantombazana kuxoxiswane ngokuthi kungani ngemva kweminyaka eminengi kangaka kukhulunywa ngamalungelo abesifazana lamantombazana kulokhu kungela mahluko empilweni zabo.

Uthi i UN iqakathekisa amantombazana ngoba isinanzelele ukuthi uhulumende lenhlanganiso ezidinga ukuthuthukisa amazwe kumele zifake omama babeyinsika yayo yonke imizamo ngoba nxa abesifazana bethe baphumelela basukumisa imuli yonke.

UNkosikazi Nokuthula Maphosa, oyisakhamuzi, uthi lanxa kusiba lenguquko ekuphathweni kwamantombazana, inengi labantu ikakhulu emaphandleni lilokhu lisadla ngoludala lapho amantombazana akhangelwa njengabantu abazakuyakwenda bathuthukise imuli yakwabozala okwenza imfundiso yabo ingaqakathekiswa.

UNkosikazi Enesia Dlamini oyisakhamuzi, uthi ilizwe alingeke layandawo nxa amantombazana eqhubeka ephuma esikolo ayekwenda esesemancane aqale imuli angazi lokuthi azazondla ngani.

Uthi ukuswelakala kwenhlelo zokuphathisa amantombazana yikho okwenza ilizwe lingayindawo njalo lenhlelo zentuthuko ezibakhona zingakhanyi lapho eziya khona, ziphela nje njengamazolo ngoba zingaguquli impilo zabesifazana.

UNkosikazi Busi Matobo osebenza lentandane, ikakhulu amantombazana, uthi udubo lwamathuba abesifazana luqhubeka nje ngoba uzulu kaselabuntu. Uthi endaweni yokuthi abantu babambane ekukhuliseni abantwana, inengi labadala selisebenzisa amantombazana, edlwangulwa ngabesilisa, ngakwelinye icele esetshenziswa kumisebenzi engayisiyo yebanga lawo, uzulu abesephinda emangala lapho abantwana laba bengelakusasa ekhwabithekayo.

UNkosazana Lindile Ncube, oyisakhamuzi, uthi kungabe kulenhlupho ezinengi ezibhekane lamantombazana kodwa ohulumende sebazama ukuqeda loludubo ngokulinganisa amathuba amankazana labafana. Uthi lanxa usesemkhulu umsebenzi oseleyo, lelilanga lokunanza amantombazana kumele kubelusuku njalo lapho uzulu azitshayela ihlombe ngomsebenzi asewenzile ukuthuthukisa impilo zamantombazana.

Njengoba nje eleZimbabwe lilinanza lelilanga, lithuba lokuthi uhulumende kanye lozulu azihlolisise azinuke amakhwapha ngendlela amantombazana aqhubeka ephathwa ngayo elizweni okwenza kubenzima ukuthi abantwana laba babelesizatho sokukhuthazeka ukuthi bazakuba lekusasa lapho abathola amalungelo abo ngokugcweleyo.
XS
SM
MD
LG