BULAWAYO —
Abesifazana abafisa ukungena kwezombusazwe kanye labakhangela amalungelo abomama bakhuthaza amabandla ezombusazwe ancintisa kukhetho lwalonyaka ukuthi abeke izinqumo ezizakwenza kubelula ukuthi omama abanengi benelise ukuncinitisa labo kukhetho.
EleZimbabwe ngelinye lamazwe avuma ngo 2005 ukuthi kuyathi kufika umnyaka ka 2015 selilinganise amathuba abesilisa labesifazana kunhlangothi zonke zempilo ezithatha izinqumo ezimqoka. Ukhetho lwalonyaka lungaba lithuba lokucina ukuthi lokhu kwenziwe kuleli kungakafiki u 2015.
Nxa amabandla ezombusazwe engakunakanga lokhu ekukhetheni abantu abazawamela kukhetho kulakho ukuyafika u 2015 lesisinqumo singafezekanga.
Inlanganiso yabesifazana i Gender Links, ithi emazweni amanengi ezansi kwezwekazi le Africa, inani labesifazana elikudale labampathintambo ele Cabinet, liyalisehla okuveza ukuthi amazwe amanengi kawazimiselanga ukupha abesifazana amalungelo avunyelwana ngaphansi kwe sadc gender protocol.
Kusisekelo sombuso esitsha i Zimbabwe isingenye yamazwe anjenge Lesotho, Tanzania, Mauritius kanye le Seychelles asebenzisa indlela ye Proportional Representation ukuthuthukisa amathuba abesifazana kuloluhlangothi.
Isisekelo sombuso esitsha siletha indlela ye Zebra System ku Proportional Representation lapho ibandla elithola izihlalo ku Senate kusiya ngenani lamavoti eliwatholileyo. Lokhu kutsho ukuthi nxa ibandla elithile lithole izihlalo ezinhlanu, liyaletha amabizo amathathu abesifazana lamabili awabesilisa. Phezu kwalokhu kulezihlalo ezingamatshumi ayisithupha ezigcinelwe abesifazana ku House of Assembly.
Okwakhathesi, akukacaci ukuthi bangaki abesifazana abazaphatheka kukhetho oluzayo njengoba amabandla engakaqedi ukuhlela uluhlu lwalabo abazawamela kukhetho lwama primaries.
EleZimbabwe ngelinye lamazwe avuma ngo 2005 ukuthi kuyathi kufika umnyaka ka 2015 selilinganise amathuba abesilisa labesifazana kunhlangothi zonke zempilo ezithatha izinqumo ezimqoka. Ukhetho lwalonyaka lungaba lithuba lokucina ukuthi lokhu kwenziwe kuleli kungakafiki u 2015.
Nxa amabandla ezombusazwe engakunakanga lokhu ekukhetheni abantu abazawamela kukhetho kulakho ukuyafika u 2015 lesisinqumo singafezekanga.
Inlanganiso yabesifazana i Gender Links, ithi emazweni amanengi ezansi kwezwekazi le Africa, inani labesifazana elikudale labampathintambo ele Cabinet, liyalisehla okuveza ukuthi amazwe amanengi kawazimiselanga ukupha abesifazana amalungelo avunyelwana ngaphansi kwe sadc gender protocol.
Kusisekelo sombuso esitsha i Zimbabwe isingenye yamazwe anjenge Lesotho, Tanzania, Mauritius kanye le Seychelles asebenzisa indlela ye Proportional Representation ukuthuthukisa amathuba abesifazana kuloluhlangothi.
Isisekelo sombuso esitsha siletha indlela ye Zebra System ku Proportional Representation lapho ibandla elithola izihlalo ku Senate kusiya ngenani lamavoti eliwatholileyo. Lokhu kutsho ukuthi nxa ibandla elithile lithole izihlalo ezinhlanu, liyaletha amabizo amathathu abesifazana lamabili awabesilisa. Phezu kwalokhu kulezihlalo ezingamatshumi ayisithupha ezigcinelwe abesifazana ku House of Assembly.
Okwakhathesi, akukacaci ukuthi bangaki abesifazana abazaphatheka kukhetho oluzayo njengoba amabandla engakaqedi ukuhlela uluhlu lwalabo abazawamela kukhetho lwama primaries.