វ៉ាស៊ីនតោន៖ ក្រុមសកម្មជនកំពុងរកវិធីជួយអ្នកតាំងទីលំនៅក្នុងតំបន់អនាធិបតេយ្យ នៅទ្វីបអាហ្វ្រិកដែលមានចំនួនកើនឡើង តាមរយៈអង្គការក្នុងស្រុក និងកម្មវិធីសេដ្ឋកិច្ច។ កិច្ចការនេះ បានប្តូរពីសកម្មភាពកាលពីមុនៗនៅអាហ្វ្រិក ដែលបានផ្តោតទៅលើការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវសិទ្ធិមនុស្ស និងតំបន់ជនបទ។
អ្នកតាំងទីលំនៅម្នាក់នៃតំបន់អនាធិបតេយ្យ គីប៊ើរ៉ា (Kibera) ក្នុងទីក្រុងណៃរ៉ូប៊ី ប្រទេសកេនយ៉ា បានណែនាំខ្លួនឯង នៅក្នុងខ្សែវីដេអូរបស់សកម្មជន នៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ អ្នកតាំងទីលំនៅនេះថ្លែងថា៖
«ខ្ញុំឈ្មោះ ចូសិប ចេមបា (Joseph Djemba)។ ខ្ញុំកើតនៅក្នុងគ្រួសារមួយមានសមាជិក១១នាក់។ ដូច្នេះ ដោយសារតែយើងមានសមាជិកច្រើន អ្នកគ្រប់គ្នាត្រូវចេញទៅស្វែងរករបរចិញ្ចឹមជីវិតដោយខ្លួនឯង បន្ទាប់ពីរមរណៈភាពរបស់ឪពុកខ្ញុំ។ ដូច្នេះ នោះហើយគឺជារបៀបដែលខ្ញុំបានមកនៅតំបន់គីប៊ើរ៉ា»។
ខ្សែវីដេអូខ្លីនេះ ត្រូវបានចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំមុន ស្របជាមួយនឹងសៀវភៅមួយក្បាល ដែលមានចំណងជើងថា «តំបន់អនាធិបតេយ្យយ៉ាងធំល្វឹងល្វើយ» ឬហៅថា «Megaslumming»។ លោក អាដាម ផាសុនស៍ (Adam Parsons) អ្នកនិពន្ធសៀវភៅនេះ បានពន្យល់ថា ដោយសារការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចនៅទូទាំងពិភពលោក នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ស្ថានភាពរស់នៅដ៏លំបាក នៅក្នុងតំបន់អនាធិបតេយ្យ កំពុងតែយ៉ាប់យ៉ឺនខ្លាំងឡើងថែមទៀត។ លោក ផាសុនស៍មានប្រសាសន៍ថា៖
«នៅក្នុងដំណាក់កាលលូតលាស់ខ្លាំង មនុស្សភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ មិនបានទទួលផលប្រយោជន៍ពីកំណើនធនធានសកលលោកទេ ហើយនៅក្នុងដំណាក់កាលក្ស័យធន នាសព្វថ្ងៃនេះវិញ គឺជនក្រីក្ររងផលប៉ះពាល់មិនស្មើគ្នា ដោយបានបាត់បង់ឱកាសរកប្រាក់ចំណូល និងការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាល»។
លោក ផាសុនស៍ ក៏ជាអ្នកកែសម្រួលនៃគេហទំព័រឈ្មោះ «ការចែករំលែកប្រភពធនធានពិភពលោក» ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអង់គ្លេសដែរ។ ពេលថ្មីៗនេះ លោកបានសរសេរអត្ថបទមួយដែលមានចំណងជើងថា «រឿងនិទានចំនួន៧ស្តីពីតំបន់អនាធិបតេយ្យ» ដែលបានអះអាងប្រឆាំងទៅនឹងទស្សនៈដែលថា តំបន់អនាធិបតេយ្យជាប្រភពនៃបទឧក្រិដ្ឋកម្ម អំពើហិង្សា និងភាពអស់សង្ឃឹម។ បច្ចុប្បន្ន ក្រុមផ្តល់ជំនួយអន្តរជាតិ CHF ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងប្រើប្រាស់មូលនិធិបានមកពីមូលនិធិ ប៊ៀល និងម៉េលីនដាហ្គេត (Bill and Melinda Gates Foundation) ដើម្បីជួយអ្នកតាំងទីលំនៅក្នុងតំបន់អនាធិបតេយ្យ នៅប្រទេសហ្គាណា (Ghana)។ លោកស្រី សានឌ្រីន ខាប៉េលេ ម៉ាណូអេល (Sandrine Capelle-Manuel) នាយកប្រចាំប្រទេស ពន្យល់អំពីអក្សរកាត់ស្តីពីគម្រោងនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដែលឲ្យឈ្មោះថា ស្កេលអាប់ (Scale-Up)។ លោកស្រីម៉ាណូអេលបន្តថា៖
«ស្កេលអាប់ ជាអក្សរកាត់របស់ឃ្លាថា សហគមន៍អនាធិបតេយ្យដើម្បីសម្រេចបាននូវបរិស្ថានអាចរស់នៅបានជាមួយនឹងដៃគូរនៅក្នុងទីក្រុង (Slum Communities Achieving Livable Environments with Urban Partners)»។
លោកស្រី ពន្យល់ថា បុគ្គលិកផ្តល់ជំនួយធ្វើជាកតាលីករ ក្នុងការរៀបចំវេទិកា ជួយលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការពិភាក្សាជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងញ៉ាំងឲ្យមានការសម្រេចចិត្ត ដើម្បីធ្វើឲ្យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រសើរឡើង។ លោកស្រី មានប្រសាសន៍ថា បើទោះជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាចបង្កើនថ្លៃជួលក៏ដោយ អ្នកតាំងទីលំនៅក្នុងតំបន់អនាធិបតេយ្យអាវិន័រ (Avenor) នៅទីក្រុងអាក្រា (Accra) កំពុងត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឲ្យម្ចាស់ផ្ទះរបស់ពួកគេកសាងប្រព័ន្ធអនាម័យថ្មីៗ។ លោកស្រីថ្លែងថា៖
«ក្នុងចំណោមផ្ទះចំនួន៤០០ខ្នង មានផ្ទះតែមួយខ្នងគត់ ដែលមានបង្គន់អនាម័យ ហើយសម្រាប់អ្នកតាំងទីលំនៅចំនួន៩ពាន់នាក់ផ្សេងទៀត មានបង្គន់សាធារណៈតែមួយ ដែលត្រូវបានកសាងក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨ ដែលនេះគ្រាន់តែជាការផ្តល់គំនិតស្តីពីសភាពការណ៍នេះ»។
វគ្គបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ក៏ត្រូវបានផ្តល់សម្រាប់ការងារជាក់លាក់មួយចំនួន ដូចជាការជួសជុលទូរស័ព្ទដៃជាដើម។ ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ លោកស្រីខាប៉េលេ ម៉ាណូអេល ថ្លែងថា ជាទូទៅ សកម្មជនផ្តល់ជំនួយដល់ជនក្រីក្របំផុតរបស់ពិភពលោក បានផ្តោតទៅលើការជំរុញឲ្យពួកគេប្រយុទ្ធប្រឆាំងដើម្បីសិទិ្ធសេរីភាពរបស់ពួកគេ ជាជាងជួយពួកគេឲ្យផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពរស់នៅដោយខ្លួនឯង។ លោកស្រី ម៉ាណូអេល បន្តថា៖
«អ្វីដែលយើងអាចចាត់ទុកវិធីសាស្រ្តតស៊ូមតិដ៏ហួសសម័យ គឺនិយាយថា នោះគឺជាសិទ្ធិរបស់អ្នក ដែលអាចជាប្រភេទយន្តការមួយដ៏តឹងចិត្ត ដោយសារតែសិទ្ធិនោះនឹងមិនផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់អ្នកតាំងទីលំនៅក្នុងតំបន់អនាធិបតេយ្យ ដោយសារការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិរបស់គេនោះឡើយ»។
លោកស្រីថ្លែងថា ការផ្លាស់ប្តូរមួយទៀតគឺការប្តូរជំនួយពីតំបន់ជនបទ មកឲ្យតំបន់អនាធិបតេយ្យនៅក្នុងទីក្រុងធំទៅវិញ។ លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖
«អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ដែលម្ចាស់ជំនួយបានវិនិយោគទៅលើការគិតគូរពីការអភិវឌ្ឍនៅតាមជនបទ គេជឿថា ការធ្វើបែបនេះអាចបញ្ឈប់ ឬកម្រិតលំហូរនៃអ្នកជនបទចូលក្នុងទីក្រុង ប៉ុន្តែវាមិនអាចធ្វើទៅបាន។ ឱកាសសេដ្ឋកិច្ចមិនមែននៅតាមតំបន់ជនបទនោះឡើយ ឱកាសទាំងនោះស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុង»។
ទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ បានប៉ាន់ស្មានថា មានប្រជាពលរដ្ឋជាង៨០០លាននាក់ រស់នៅតាមតំបន់អនាធិបតេយ្យក្នុងទីក្រុង នៅទូទាំងពិភពលោក ដោយជិតពីរភាគបីនៃអ្នកទាំងនោះនៅក្នុងអនុតំបន់សាហារ៉ានៃទ្វីបអាហ្វ្រិក៕
ប្រែសម្រួលដោយ លី សុខឃាង
