ចូហាន់នេសប៊ក អាហ្វ្រិកខាងត្បូង —
លោកប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង Jacob Zuma បានប្រកាសអំពីមរណភាពរបស់វីរបុរសជាតិគឺលោក Nelson Mandela នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងដ៏ក្រៀមក្រំមួយកាលពីល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី០៥ខែធ្នូ ដែលត្រូវបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់ភ្លាមៗនៅទូទាំងពិភពលោក។
ជីវិតលោក Mandela មានរយៈកាលអស់ជាង៩ទសវត្សរ៍ ហើយលោកបានតម្រែតម្រង់ប្រទេសឲ្យឃ្លាតចេញពីយុគងងឹតបំផុតដែលបានស្ថិតនៅក្រោមរបបផ្តាច់ការប្រកាន់ពូជសាសន៍ អាផាថេត (Apartheid) ឲ្យក្លាយមកជាប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងមួយដែលមានភាពចម្រុះនិងមានប្រជាធិបតេយ្យរស់រវើកដែលគេស្គាល់ថា«ប្រជាជាតិឥន្ធនូ» (Rainbow Nation) សព្វថ្ងៃនេះ។
ការប្រកាសព័ត៌មាននេះមិនមែនជាការភ្ញាក់ផ្អើលពេកទេ ដោយហេតុថា លោក Mandela មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរអស់មួយរយៈពេលមកហើយ ដោយលោកត្រូវចូលសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យជាញឹកញាប់នៅក្នុងឆ្នាំនេះ។ លោក Mandela ក៏បានឆ្លងកាត់ជីវិតមួយដែលពោរពេញដោយការលំបាកនានា។
លោក Nelson Mandela ធ្លាប់ជាមេដឹកនាំវ័យក្មេងមានលក្ខណៈជីវពលមួយរូប ដែលបានដឹកនាំអង្គការក្រៅច្បាប់ African National Congress ប្រឆាំងនឹងរបបជាតិសាសន៍និយម Apartheid របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងដឹកនាំដោយជនស្បែកស។ លោកបានដឹកនាំសាខាយោធារបស់អង្គការនេះ ដែលតួនាទីនេះបាននាំឲ្យលោកត្រូវជាប់ពន្ធនាគារអស់២៧ឆ្នាំ។
រយៈកាល២៧ឆ្នាំនេះជាយុគសម័យងងឹតបំផុតសម្រាប់លោក និងសម្រាប់ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
ប៉ុន្តែមេដឹកនាំដ៏មានប្រជាប្រិយភាពរូបនេះ បានរក្សាការតាំងចិត្តរបស់លោក ហើយបានបន្តការដឹកនាំពីបន្ទប់ក្នុងពន្ធនាគារទៀត។ នៅទីបំផុត លោកបានទទួលជោគជ័យ ដោយបាននាំឲ្យរបប Apartheid ដួលរលំ ហើយលោកត្រូវបានជ្រើសរើសជាប្រធានាធិបតីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតពហុបក្សដំបូងរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងនៅឆ្នាំ១៩៩៤។
លោកបានកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីតែមួយអាណត្តិប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែលោកត្រូវគេចងចាំសំខាន់ដោយសារការតស៊ូអស់មួយជីវិតរបស់លោក ជាអ្នកប្រយុទ្ធនិងអ្នកទោសដែលបានប្រែក្លាយជាថ្នាក់ដឹកនាំជាតិនិងអ្នកកសាងសន្តិភាពវិញ។
ភារកិច្ចនៃការទម្លាយប្រាប់ពិភពលោកអំពីមរណភាពរបស់លោក Mandela នេះបានធ្លាក់ទៅលោកប្រធានាធិបតី Jacob Zuma ដែលជាធម្មតាលោកជាមេដឹកនាំមានភាពកំប្លែង តែបែរជាមិនអាចបិទបាំងអារម្មណ៍សោកសៅ នៅខណៈដែលលោករៀបរាប់អំពីបុរសម្នាក់ដែលពលរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូងជាច្រើនចាត់ទុកជាបិតាជាតិ។
លោកប្រធានាធិបតី Zuma បានថ្លែងថា៖
«យើងខ្ញុំសូមចែករំលែកទុក្ខជាមួយនឹងមនុស្សរាប់លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោកដែលបានចាត់ទុកលោកថាដូចជា Madiba ឬ«ឪពុក» ហើយដែលបានចាត់ទុកបុព្វហេតុនៃការតស៊ូរបស់លោកថាដូចជារបស់ខ្លួនផ្ទាល់ដែរ។ ជាតិរបស់យើងបានបាត់បង់កុលបុត្រដ៏ឆ្នើមបំផុត។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលធ្វើឲ្យលោក Nelson Mandela អស្ចារ្យនោះគឺជាលក្ខណៈនានាដែលធ្វើឲ្យលោកជាជនសាមញ្ញដូចយើងទាំងអស់គ្នាដែរ។ លក្ខណៈសម្បត្តិដែលយើងបានឃើញនៅក្នុងបុគ្គលលោក Nelson Mandela គឺជាអ្វីដេលយើងប្រាថ្នាចង់បាន ហើយយើងបានមើលលក្ខណៈសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើងជាច្រើននៅក្នុងរូបលោក Mandela ដែរ។»
ខាងក្រោមជាប្រតិកម្មនានាពីជុំវិញពិភពលោក៖
ជីវិតលោក Mandela មានរយៈកាលអស់ជាង៩ទសវត្សរ៍ ហើយលោកបានតម្រែតម្រង់ប្រទេសឲ្យឃ្លាតចេញពីយុគងងឹតបំផុតដែលបានស្ថិតនៅក្រោមរបបផ្តាច់ការប្រកាន់ពូជសាសន៍ អាផាថេត (Apartheid) ឲ្យក្លាយមកជាប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងមួយដែលមានភាពចម្រុះនិងមានប្រជាធិបតេយ្យរស់រវើកដែលគេស្គាល់ថា«ប្រជាជាតិឥន្ធនូ» (Rainbow Nation) សព្វថ្ងៃនេះ។
ការប្រកាសព័ត៌មាននេះមិនមែនជាការភ្ញាក់ផ្អើលពេកទេ ដោយហេតុថា លោក Mandela មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរអស់មួយរយៈពេលមកហើយ ដោយលោកត្រូវចូលសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យជាញឹកញាប់នៅក្នុងឆ្នាំនេះ។ លោក Mandela ក៏បានឆ្លងកាត់ជីវិតមួយដែលពោរពេញដោយការលំបាកនានា។
លោក Nelson Mandela ធ្លាប់ជាមេដឹកនាំវ័យក្មេងមានលក្ខណៈជីវពលមួយរូប ដែលបានដឹកនាំអង្គការក្រៅច្បាប់ African National Congress ប្រឆាំងនឹងរបបជាតិសាសន៍និយម Apartheid របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងដឹកនាំដោយជនស្បែកស។ លោកបានដឹកនាំសាខាយោធារបស់អង្គការនេះ ដែលតួនាទីនេះបាននាំឲ្យលោកត្រូវជាប់ពន្ធនាគារអស់២៧ឆ្នាំ។
រយៈកាល២៧ឆ្នាំនេះជាយុគសម័យងងឹតបំផុតសម្រាប់លោក និងសម្រាប់ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
ប៉ុន្តែមេដឹកនាំដ៏មានប្រជាប្រិយភាពរូបនេះ បានរក្សាការតាំងចិត្តរបស់លោក ហើយបានបន្តការដឹកនាំពីបន្ទប់ក្នុងពន្ធនាគារទៀត។ នៅទីបំផុត លោកបានទទួលជោគជ័យ ដោយបាននាំឲ្យរបប Apartheid ដួលរលំ ហើយលោកត្រូវបានជ្រើសរើសជាប្រធានាធិបតីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតពហុបក្សដំបូងរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងនៅឆ្នាំ១៩៩៤។
លោកបានកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីតែមួយអាណត្តិប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែលោកត្រូវគេចងចាំសំខាន់ដោយសារការតស៊ូអស់មួយជីវិតរបស់លោក ជាអ្នកប្រយុទ្ធនិងអ្នកទោសដែលបានប្រែក្លាយជាថ្នាក់ដឹកនាំជាតិនិងអ្នកកសាងសន្តិភាពវិញ។
ភារកិច្ចនៃការទម្លាយប្រាប់ពិភពលោកអំពីមរណភាពរបស់លោក Mandela នេះបានធ្លាក់ទៅលោកប្រធានាធិបតី Jacob Zuma ដែលជាធម្មតាលោកជាមេដឹកនាំមានភាពកំប្លែង តែបែរជាមិនអាចបិទបាំងអារម្មណ៍សោកសៅ នៅខណៈដែលលោករៀបរាប់អំពីបុរសម្នាក់ដែលពលរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូងជាច្រើនចាត់ទុកជាបិតាជាតិ។
លោកប្រធានាធិបតី Zuma បានថ្លែងថា៖
«យើងខ្ញុំសូមចែករំលែកទុក្ខជាមួយនឹងមនុស្សរាប់លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោកដែលបានចាត់ទុកលោកថាដូចជា Madiba ឬ«ឪពុក» ហើយដែលបានចាត់ទុកបុព្វហេតុនៃការតស៊ូរបស់លោកថាដូចជារបស់ខ្លួនផ្ទាល់ដែរ។ ជាតិរបស់យើងបានបាត់បង់កុលបុត្រដ៏ឆ្នើមបំផុត។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលធ្វើឲ្យលោក Nelson Mandela អស្ចារ្យនោះគឺជាលក្ខណៈនានាដែលធ្វើឲ្យលោកជាជនសាមញ្ញដូចយើងទាំងអស់គ្នាដែរ។ លក្ខណៈសម្បត្តិដែលយើងបានឃើញនៅក្នុងបុគ្គលលោក Nelson Mandela គឺជាអ្វីដេលយើងប្រាថ្នាចង់បាន ហើយយើងបានមើលលក្ខណៈសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើងជាច្រើននៅក្នុងរូបលោក Mandela ដែរ។»
ខាងក្រោមជាប្រតិកម្មនានាពីជុំវិញពិភពលោក៖