لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ ایران ۰۲:۲۳

ضد کودتا در ترکیه


خلاصه سرمقاله هیات تحریریه نیویورک تایمز

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، پس از رویدادهای خونین و پرآشوب دو سه روز گذشته بیش از هر زمان دیگری انتقام جو به نظر می رسد. او می کوشد از بحران موجود نه تنها برای تنبیه سربازان یاغی بلکه برای له کردن بیشتر هر مخالف خود در ترکیه استفاده کند.

با توجه به شکاف موجود در ارتش ترکیه بر سر جایگاه اردوغان، مدیریت روابط نظامی آمریکا و ترکیه که در مناسبات دو کشور نقشی حیاتی دارد دشوارتر خواهد شد. این امر می تواند موانعی بر سر همکاری واشنگتن و آنکارا در سوریه یا دیگر مسائل غیر از داعش از جمله توقف جریان مهاجرت پناهجویان به اروپا ایجاد کند.

ارتش ترکیه مملو از تاریخی از کودتاهای نظامی برای دفاع از سکولاریسم است. اما این ارتش از ۱۹۸۰ میلادی به این سو قدرت را به طور مستقیم در دست نگرفته است. تنش دیرینی میان اردوغان و حزب "عدالت و توسعه" با ارتش وجود دارد و اردوغان به طور برنامه ریزی شده ای در جهت تضعیف ارتش به عنوان یک نهاد عمل کرده است. با این وجود اخیرا ارتش با توجه به فاصله گرفتن از سیاست و مدیریت جنگی خونین علیه جدایی طلبان کرد بخشی از قدرت پیشین خود را بازیافته بود.

اردوغان برای دستگیری دشمنان واقعی و خیالی اش سریع وارد عمل شد. مقامات امنیتی، هزاران نظامی و قاضی را بازداشت کرده اند. اردوغان پس از شکست کودتا، پیروان فتح الله گولن، روحانی مسلمان در تبعید در ایالت پنسیلوانیا در آمریکا، را به انجام کودتا متهم کرد.

گولن تا سه سال پیش متحد اردوغان بود. حضور پررنگ طرفداران گولن در پلیس و قوه قضاییه امری آشکار است ولی در ارتش امری کمتر شناخته شده است. فتح الله گولن در مصاحبه ای نادر اتهام دست داشتن در کودتا را رد کرد اما احتمال نقش طرفدارانش در این ماجرا را رد نکرد. اردوغان از آمریکا خواستار استرداد گولن شده است. رییس جمهوری ترکیه پیشتر هم چنین درخواست های بی نتیجه ای را مطرح کرده بود.

همان طور که واکنش به کودتا نشان می دهد، اردوغان با وجود عملکرد به شدت قطبی اش از حمایت گسترده ای در کشور برخوردار است. امید است که این قیام از سر استیصال، اردوغان را به تعامل با مخالفانش تشویق کند. اما الگوی رفتاری اردوغان جهت معکوس را نشان می دهد. سناریوی احتمالی این است که تنش های موجود به دموکراسی ترکیه و به قابلیت این کشور به عنوان عامل ثبات در ناتو و منطقه آسیب بزند.

محتوای این مقاله، لزوما به معنی تایید آن در صدای آمریکا نیست.

XS
SM
MD
LG