دهها زن افغان با انتشار پیامهای حاوی شعر و سرود در شبکههای اجتماعی، اعتراض گسترده خود را علیه قانون «امر به معروف و نهی از منکر» حکومت طالبان به نمایش گذاشتند و از ممنوعشدن صدای زن در مکانهای عمومی انتقاد کردند.
حکومت طالبان، قانون امر به معروف و نهی از منکر را که دارای ۳۵ ماده است و توسط هیبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان در افغانستان، امضا شده هفته گذشته در سراسر افغانستان ابلاغ کرد. طبق این قانون، صدای زن «عورت» محسوب میشود و ممنوع شده است و زنان ملزم به پوشاندن صورت خود در بیرون از خانه شدهاند.
در این قانون آمده است صدای زن نباید در مکانهای عمومی هنگام آوازخوانی، تلاوت قرآن، و در هر حالتی بصورت بلند شنیده شود. همچنین صدای زنان نباید به بیرون از دیوارهای خانههایشان برسد.
به گزارش بخش دری صدای آمریکا، ویدیوهای اعتراضی زنان افغان در داخل و خارج از افغانستان علیه این قانون، که به باور برخی از مدافعان حقوق زن «آخرین میخ بر تابوت حقوق زن» است، همراه با با هشتگهای «صدای من عورت نیست» و «نه به طالبان» منتشر شد.
در یکی از این ویدیوها در شبکههای اجتماعی، یک زن که در افغانستان زندگی میکند و صورتاش را پوشانده و لباس سیاه بر تن دارد میگوید: «شما صدای مرا خاموش کردید، شما من را در خانه ام به جرم اینکه زن هستم، زندانی کردید.»
در یک ویدیوی دیگر، گروهی از فعالان زن، مشتهای گره کرده خود را بلند کرده و شعار میدهند و عکسهای هیبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان در افغانستان را پاره میکنند.
طالبان که در سه سال گذشته بر افغانستان حاکم شده، محدودیت های شدیدی را بر زنان وضع کرده است. طبق قوانین حکومت طالبان، زنان حق تحصیل و کار را ندارند. سازمان ملل متحد این محدودیتها را آپارتاید جنسیتی دانسته است.
رئیس نمایندگی سازمان ملل در افغانستان این هفته گفت: «این یک چشمانداز ناراحتکننده برای آینده افغانستان است، جایی که ماموران اخلاقی دارای اختیارات دلبخواهی برای تهدید و بازداشت هر کسی هستند، آن هم بر اساس فهرست گسترده و گاهی مبهم از تخلفات.»
رزا اوتونبایوا، در بیانیهای که دفترش در کابل منتشر کرد، تصریح کرد که «این قانون محدودیتهای غیرقابل تحمل بر حقوق زنان و دختران افغان را گسترش میدهد، حتی صدای یک زن در بیرون از خانه که ظاهراً نقض اخلاقی تلقی میشود.»
قانون تازه طالبان
سخنگوی طالبان گفت قوانین جدید روز چهارشنبه ۳۱ مرداد، پس از تصویب هیبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان افغانستان، صادر شد و جنبههای مختلف زندگی از جمله حملونقل عمومی، موسیقی، آرایش و پیرایش، و برگزاری مراسم و جشنها، را شامل میشود.
ماده ۱۳ این مجموعه قوانین مرتبط با زنان است و میگوید که حجاب برای زنان در مکانهای عمومی الزامی است و آنها باید صورت و تمام بدن خود را برای دوری از وسوسه، و تحریک کردن سایرین، بپوشانند. در ادامه گفته میشود که پوشاک زنان نباید نازک، تنگ، یا کوتاه، باشد. زنان همچنین موظف هستند تا مقابل مردان و زنان غیر مسلمان حجاب داشته باشند تا دچار فساد نشوند.
مولوی عبدالغفار فاروق، سخنگوی طالبان، روز پنجشنبه گفت که این قوانین اسلامی در «ترویج فضیلت و رفع منکر» بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
این سند ۱۱۴صفحهای و ۳۵ مادهای که توسط خبرگزاری «آسوشیتدپرس» مشاهده شده است، نخستین اعلامیه رسمی «امر به معروف و نهی از منکر» از هنگام تسلط طالبان بر افغانستان در سه سال پیش است.
طالبان برای اجرای این قوانین وزارتخانهای نیز ایجاد کردند و افراد خاطی بازداشت، و با مجازاتهایی مانند زندان مواجه میشوند.
این قوانین، انتشار تصاویر موجودات زنده را نیز ممنوع میکند، و پخش موسیقی، حملونقل مسافران زن تنها، و اختلاط مردان و زنانی که نسبتی با هم ندارند، قدغن است. مسافران و رانندگان خودروها موظف به خواندن نماز در زمانهای تغیین شده هستند.
سازمان ملل متحد ماه میلادی گذشته با انتشار بیانیهای ضمن انتقاد از محدودیتهای اعمال شده توسط طالبان، گفت که این قوانین و روشها به ایحاد فضای ترس و وحشت در میان افغانستانیها منجر میشود. طالبان ادعای سازمان ملل را رد میکند.
مقامات طالبان روز سهشنبه، ۳۰ مرداد نیز اعلام کردند بیش از ۲۸۰ نفر از نیروهای امنیتی را به دلیل نداشتن ریش اخراج، و در سال گذشته نیز بیش از ۱۳ هزار نفر را به دلیل آنچه آن را «اقدامات غیراخلاقی» خواندهاند، بازداشت کردهاند.
وزارت «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان در گزارش «عملکرد سالانه» خود گفت که حدود نیمی از بازداشتشدگان پس از ۲۴ ساعت آزاد شدند و در این گزارش از جرائم ادعایی آنها و یا جنسیتشان اطلاعاتی ارائه نداد.
محبالله مخلص، یکی از مسئولان این وزارتخانه در کنفرانسی مطبوعاتی گفت که طالبان ۲۱ هزار و ۳۲۸ ساز موسیقی را نیز در سال گذشته نابود کردند و جلوی هزاران فیلم «غیر اخلاقی» در فضای رایانهای را گرفتهاند.
وزارت «امر به معروف و نهی از منکر» که پس از روی کار آمدن دوباره طالبان به قدرت در ساختمانهای تصرفشده وزارت امور زنان در کابل ایجاد شد، از سوی سازمانهای حقوق بشری و سازمان ملل متحد به دلیل اعمال محدودیت بر زنان و ممانعت از آزادی بیان مورد انتقاد شدید قرار گرفته است.