کاخ سفید در واکنش به توافق از سرگیری روابط بین ایران و عربستان اعلام کرد که از تلاشهای انجامشده که منجر به کاهش تنش در منطقه خاورمیانه می شود استقبال میکند.
دبیرکل سازمان ملل و اتحادیه اروپا نیز از توافق تهران و ریاض برای برقراری روابط دیپلماتیک استقبال کردند.
این توافق که با میانجیگری چین انجام شد، پس از چهار روز گفتگوهای فاش نشده قبلی در پکن، بین مقامات ارشد امنیتی دو قدرت رقیب خاورمیانه اعلام شد.
تهران روز جمعه اعلام کرد برای از سرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارتخانهها با ریاض ظرف دو ماه آینده موافقت کرده است.
کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید روز جمعه به رسانهها گفت که توافق حاصل شده میتواند کاهش تنش در منطقه، به ویژه در یمن که سالها است به صحنه درگیری این دو کشور تبدیل شده، کمک کند.
او گفت: «ما از هرگونه تلاش برای کمک به پایان دادن به جنگ در یمن و کاهش تنش در منطقه خاورمیانه استقبال میکنیم و این یکی از دلایلی است که رئیس جمهوری بایدن در تابستان برای انجام آن گفتگوها به ریاض سفر کرد. تنش زدایی و دیپلماسی همراه با بازدارندگی، ستونهای کلیدی سیاستی هستند که رئیس جمهوری بایدن در سفر ماه ژوئیه خود به منطقه، بر آنها تاکید کرد. کاهش تنش در خاورمیانه به وضوح از اولویتهای ما است و از آن استقبال میکنیم.»
جان کربی از مسئولان رسانهای شورای امنیت ملی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که ریاض دولت جو بایدن را در جریان اقداماتی که منجر به توافق با تهران شد گذاشته است، اما کاخ سفید با وجود آن که نقش مستقیمی در این رخداد نداشته، از روندی که بتواند منجر به پایان دادن جنگ در یمن شود استقبال میکند.
استفان دوجاریک سخنگوی دبیر کل سازمان ملل متحد نیز با استقبال از تحول رخ داده بین تهران و ریاض گفت که اجرای آن تاثیر مستقیمی بر وضعیت خاورمیانه خواهد داشت.
او گفت: «ما قطعاً پتانسیلهای زیادی را در نزدیکی ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین میبینیم. بر کسی پوشیده نیست که ما شاهد تنشها و چالشهای زیادی بین این دو کشور بودهایم که بر کل منطقه تأثیر گذاشته است. در یمن، ما شرایطی داریم که شکننده است. امیدواریم این توافق تاثیر مثبتی بر این وضعیت، و سایر شرایط داشته باشد.»
سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم روز شنبه در بیانیهای ضمن استقبال از توافق از سرگیری روابط بین تهران و ریاض گفت: «از آنجایی که عربستان سعودی و ایران برای امنیت منطقه محوری هستند، از سرگیری روابط دوجانبه آنها می تواند به ثبات کل منطقه کمک کند. ارتقای صلح و ثبات و دستیابی به تنش زدایی در خاورمیانه از اولویت های کلیدی اتحادیه اروپا است.»
روابط ایران و عربستان پیوسته فراز و نشیبهایی را تجربه کرده است. اما اعدام یک روحانی سرشناس شیعه در عربستان در دیماه ۱۳۹۴ منجر به خاموش شدن کامل چراغ روابط دیپلماتیک این دو کشور با یکدیگر شد.
عربستان سعودی عمدتاً سنیمذهب و ایران شیعه که هر دو به نوعی درگیر نیروهای نیابتی در سراسر خاورمیانه هستند. عربستان در تلاش است که از یک سو با اصلاح قوانین اساسی و از بین بردن برخی محدودیتها از جمله حجاب و گسترش روابط دیپلماتیک خود با کشورهای منطقه جایگاه خود را در خاورمیانه و جهان مستحکمتر کند.