رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه، ۱۴ فروردین، در کاخ سفید با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر و دو روز پس از آن با پادشاه اردن با هدف کمک به حل اختلافات اسرائیل و فلسطینیان گفتگو و تبادل نظر می‌کند.
گفته می‌شود رئیس جمهوری آمریکا احتمالاّ جمعه آینده نیز برای همین منظور میزبان رهبر فلسطینان خواهد بود.
تحلیلگران این جنب و جوش سیاسی را سرآغازی برای اعلام طرح پرزیدنت ترامپ در مورد صلح خاورمیانه می‌دانند و می‌گویند این بار، احتمالاّ نقش ویژه‌ای به قاهره محول خواهد شد.
کاخ سفید پیشاپیش دیدار آقای ترامپ با رئیس جمهوری مصر با صدور بیانیه ای اعلام کرد: «روابط دو کشور به طور تاریخی همواره با منافع امنیتی مشترک پیش رفته است. این منافع مشترک به عنوان جزئی از تعاومل دو کشور باقی خواهد ماند.»
به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، راهبرد جدید کاخ سفید برای حل مناقشه خاورمیانه بر متحدان آمریکا در آن منطقه مانند عربستان سعودی و بخصوص مصر تاکید می‌کند.
این استراتژی با دیدگاه بنیامین ناتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای تشکیل جبهه‌ای از کشورهای مسلمان سنی در برابر ایران شیعه نیز همخوانی دارد.
اما کابینه اسرائیل هفته گذشته برای اولین بار در دو دهه اخیر شهرک سازی در ساحل غربی رود اردن را که جزئی از سرزمین‌های اشغالی ست، به اتفاق آراء تصویب کرد.
دولت اسرائیل این تصمیم را کمی پیش از سفر آقای ناتانیاهو به آمریکا و تظاهرات سالانه فلسطینیان در ساحل غربی رود اردن اتخاذ کرد.
اما کنفرانس اتحادیه عرب که هفته گذشته در امان پایتخت اردن تشکیل شده بود، ادامه ساخت یهودی‌نشین‌ها توسط اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی را ویرانگر خوانده است.
عبدالله دوم، پادشاه اردن در این کنفرانس گفت: «ادامه ساخت شهرک‌های یهودی نشین شانس صلح را در نطفه خفه می‌کند. بدون پاسخ فراگیر و عادلانه به خواست‌های فلسطینیان که از طریق راه حل دو کشوری ممکن است، خاورمیانه هیچگاه روی صلح و ثبات نخواهد دید.»
سران کشورهای عرب در این گردهمایی بار دیگر بر لزوم استفاده از «ابتکار صلح عربی» به عنوان مناسب ترین راه پایان دادن به مشکل اعراب و اسرائیل تاکید کردند.
این ابتکار در واقع تنها یک اصل دارد و آن هم «شناسائی اسرائیل و عادی کردن روابط کشورهای عرب با آن در برابر عقب نشینی اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی و اروشلیم شرقی» است.
ابتکار صلح عربی پانزده سال پیش در جریان کنفرانس مشابهی در بیروت توسط عربستان سعودی پیشنهاد شد. از آن زمان به بعد تمام بیست و دو کشور عرب از مراکش در شمال غربی آفریقا گرفته تا عمان در دهانه خلیج فارس با آن موافقت کردند.
ریاض مالکی وزیر خارجه تشکیلات خودگردان فلسطینی و وزیر امور خارجه اردن هم می‌گویند پذیرش این ابتکار از کشورهای عرب فراتر رفته است.
نخست وزیراسرائیل هم تحت شرایطی از «ایده کلی ابتکار» حمایت کرده است.
بنیامین ناتانیاهو در این باره گفت: «چند سال پیش گفتم صلح دو پیش نیاز دارد که تغییر نکرده است. نخست، فلسطینی‌ها باید کشور یهود را به رسمیت بشناسند، و موضوع نابودی اسرائیل و تدریس آن در مدارس شان را متوقف کنند. دوم، در هر صلحی اسرائیل باید کنترل امنیتی بدون چون و چرا بر مناطق واقع در غرب رودخانه اردن را حفظ کند. در غیر این صورت، یک دولت اسلامی افراط گرا در آن ناحیه مستقر می‌شود که هم صلح را بین می‌برد و هم خاورمیانه را جدا به خطر می‌اندازد».
با این حال، کاخ سفید دو ماه پیش، پس از دیدار پادشاه اردن با پرزیدنت ترامپ با صدور بیانیه‌ای صریحاّ از اسرائیل خواسته بود از اقدامات تحریک آمیز، «مانند ساخت شهرک در ساحل غربی رود اردن» خودداری کند.
درست یک سال پیش، عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر خواستار روابط نزدیکتر با اسراییل شد و اعلام کرد، در صورت تحقق روند صلح با فلسطینیان «و تاسیس کشور مستقلی برای آنان» قاهره آماده است روابط دو جانبه خود با اسراییل را بیش از پیش گسترش دهد.
نخست وزیر اسرائیل که آن زمان با ابتکار صلح فرانسه بشدت مخالفت کرده بود، از تعمیق روابط کشورش با پرجمعیت ترین کشور عرب که مرکز ثقل فرهنگی اعراب نیز هست، استقبال کرد و آن را «سنگ زیر بنای» صلح و ثبات در منطقه خواند.
روابط مصر و اسرائیل به ویژه پس از سقوط دولت «اخوان المسلمین» در قاهره توسعه یافته و کاخ سفید نیز مصمم است از روابط در حال بسط این دو متحد آمریکا و دو قدرت بزرگ منطقه‌ای برای پایان دادن به مخاصمه فلسطینیان با اسراییل استفاده کند.
