وزیر خارجه ایالات متحده صبح روز چهارشنبه در بخشی از سخنان خود در مجلس سنای آمریکا، با اشاره به ارسال نامه از سوی برخی نمایندگان سنا به رهبران ایران گفت کنگره قادر به تغییر هر توافق احتمالی اتمی بین دولت آمریکا با ایران نخواهد بود.
جان کری به همراه اشتون کارتر وزیر دفاع، و ژنرال مارتین دمپسی رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا برای پاسخ دادن به پرسشهای نمایندگان سنا درباره پیش نویس طرح اختیارات جدید برای استفاده از نیروی نظامی در جنگ با پیکارجویان گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش)، در نشست امروز سنا حضور یافتند و به سوالات مختلف کمیته روابط خارجی سنا پاسخ دادند.
سناتور دموکرات کرسیتوفر مورفی، در مورد نامه ۴۷ سناتور جمهوریخواه گفت این باعث اختلاف شده و نظر وزیر خارجه دولت باراک اوباما را در این مورد پرسید.
جان کری با تاکید بر این که نامه این گروه از سناتورها برای او کاملا «غیرقابل باور» بود، گفت در ۲۹ سالی که در سنا بودم، هرگز پیشنهادی برای امضای چنین نامه ای را نه شنیده و نه دیده بودم. آقای کری گفت اگر چنین پیشنهادی شنیده بودم، حتما جدا از این که چه کسی رئیس جمهوری است، پیشنهاد امضای نامه را رد میکردم.
آقای کری از اقدام ۴۷ سناتور جمهوریخواه به شدت انتقاد کرد و گفت آموزش قانون اساسی که در آن نامه مستقیم به رهبر ایران داده شده بود، آموزش غلطی بود. به گفته وزیر خارجه آمریکا، بسیاری از پیمانهای بین المللی به تایید کنگره نیاز ندارد.
آقای کری گفت توافقهای اجرایی را روسای جمهوری هر دو حزب امضا کرده اند و کنگره از ابتدا آنها را محترم شمرده است. آقای کری گفت نظر نویسندگان نامه به آیت الله خامنه ای که سناتورها می توانند شرایط توافق با ایران را تغییر دهند، کاملا غلط است.
او همچنین افزود «نمیتوان پیمان بین المللی دو دولت را تغییر داد. نامه سناتورها این خطر را دارد که به دولت های دیگر بگوید برای امضای توافق با آمریکا به جای دولت باید ۵۳۵ عضو کنگره مذاکره کنید.»
آقای کری قضاوت نویسندگان نامه را نیز زیر سوال برد و گفت ما میدانیم افرادی در ایران هستند که با توافق اتمی مخالف هستند، و میدانیم ایران هستهای قابل قبول نیست. باید بپرسیم که نویسندگان نامه دنبال چه بودند.
نشست امروز در سنا، با هدف دریافت جزئیات بیشتری در مورد آنچه دولت باراک اوباما میخواهد در مجوز جدید استفاده از قدرت نظامی علیه داعش لحاظ شود، ترتیب داده شده است.
برای دریافت مجوز جدید، کاخ سفید باید دموکرات ها را راضی کند که نمی خواهند آمریکا وارد یک جنگ زمینی دیگر شود. اما جمهوریخواهان می خواهند این گزینه وجود داشته باشد.
ژنرال دمپسی در سخنانی گفت حضور ایران در عراق، حضور جدیدی نیست و آنها از نظر اقتصادی نیز نفوذ دارند. شماری از سناتورها در این نشست نسبت به افزایش نقش ایران در عراق ابراز نگرانی کردند.
رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در پاسخ به نگرانی این سناتورها گفت پس از عملیات تکریت، که بیشتر نیروهای شرکت کننده در آن نیروهای بسیج شده شیعه عراقی هستند، یکی از موارد این است که آیا ساکنان سنی تکریت اجازه بازگشت به مناطق خود را خواهند داشت یا خیر.
ور در ادامه افزود، در عملیات آزاد سازی تکریت از جمله حدود هزار نفر از عشایر سنی، ۳ هزار نیروی عراقی و ۲۰ هزار نیروی بسیج شده شیعه عراقی هستند که به گفته او بیشتر ایران آنها را آموزش داده و آنها را تجهیز کرده است. او گفت آنها داعش را از تکریت خارج خواهند کرد.
رابرت منندز، سناتور ارشد دموکرات گفت دموکراتهای کنگره نمیخواهند به باراک اوباما، یا هر رئیس جمهوری دیگری، «مجوز نامحدود برای جنگ، یا چک سفید بدهند.»
جان کری در پاسخ به یک سناتور، که پرسید آیا نگران افزایش نفوذ ایران در عراق نیستید، گفت نگران نفوذ ایران در منطقه، سوریه، لبنان، یمن و عراق هستیم، اما باید به این فکر کنیم خیلی از اتفاقاتی که در منطقه میافتد، باید به جنبه تاریخی آن نگاه کرد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت تاریخ فارس شیعه و تاریخ عرب شیعه پیچیده است؛ ایران و عراق با هم جنگیدهاند و عراق اقدام به حمله شیمیایی کرد، اما ایران واکنشی به آن حمله نشان نداد. وی در ادامه افزود با این حال، نفوذ ایران زیاد شده و نگران هستیم، و هدف ما جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی است، و این کار را ابتدا از طریق دیپلماتیک انجام میدهیم.
آقای کری گفت توافق احتمالی اتمی با ایران بر اساس اعتماد نخواهد بود، بلکه بر اساس این است که برنامه اتمی ایران راستی آزمایی شود.