وزیر خارجه ایالات متحده روز پنجشنبه در یک مصاحبه رادیویی گفت عربستان سعودی با تضمین عرضه نفت کافی به بازارهای جهانی، شریک بزرگی برای آمریکا برای مهار فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران در منطقه و در نهایت تغییر رفتار تهران است.
این اظهارات مایک پمپئو چند روز پیش از آن مطرح میشود که دور دوم تحریمهای ایالات متحده علیه ایران، شامل تحریمهای نفتی و بانکی که پس از اجرای برجام لغو شده بودند، قرار است در پایان روز چهارم نوامبر (۱۳ آبان) بار دیگر به مرحله اجرا در آیند.
وی در پاسخ به «تونی کتز» مجری برنامهای به همین نام، که به نقش سعودیها در قتل یک روزنامهنگار در ترکیه و همچنین ارتباط آنها با حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر اشاره کرد و پرسید این روابط دوستانه چه توجیهی دارد گفت، ما با هم در جستجوی حقیقت هستیم.
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد، دولت ایالات متحده و پرزیدنت ترامپ به روشنی گفتهاند که قتل جمال خاشقجی در روز دوم اکتبر در داخل کنسولگری سعودی شهر استانبول ترکیه مطلقا غیر قابل قبول است و رهبری پادشاهی سعودی نیز همین را تصریح کردهاند.
آقای پمپئو با بیان این که ما و سعودیها در حال انجام تحقیقات برای یافتن حقایق ماجرا هستیم و تعهد دادهایم که مسئولان این جنایت را به دست عدالت بسپاریم گفت، با این حال ما روابط دیرینه و استراتژیک مان با پادشاهی عربستان سعودی را محترم میشماریم.
وی خاطر نشان کرد که عربستان سعودی در راستای تقویت اقتصاد خود فرصتهای زیادی را در اختیار آمریکا گذاشته که این در ایالات متحده ایجاد شغل و رفاه کرده است؛ و در عین حال شریک استواری هم برای دولت پرزیدنت ترامپ در مبارزه با تروریسم است.
وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته، با اشاره به پرونده قتل جمال خاشقجی، گفته بود برخی افراد مسئول در مرگ روزنامه نگار منتقد سعودی شناسایی شدهاند و تاکید کرد که واشنگتن هرگز این اقدام خشونت آمیز را نخواهد پذیرفت و اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
آینده روابط با ترکیه
تونی کتز به ترکیه، عضو ناتو و دیگر متحد آمریکا در منطقه، نیز اشاره کرد و پرسید رویکرد اخیر دولت رجب طیب اردوغان که ظاهرا نیم نگاهی به شرق دارد، آیا جایگاه آینده آن کشور را در ناتو و همچنین اتحادش با غرب و آمریکا را به خطر نمیاندازد؟
وزیر خارجه ایالات متحده در پاسخ گفت، «امیدوارم اینطور نشود. این برای ناتو مایه تأسف خواهد بود. برای ایالات متحده نیز مایه تأسف خواهد بود؛ و من فکر میکنم اگر کار به اینجا (که شما گفتید) برسد، بیش از همه برای مردم ترکیه مایه تأسف خواهد بود.»
مایک پمپئو با بیان این که در یک سال و نیم اول دولت دونالد ترامپ تنشهایی با آنکارا داشتهایم، گفت «در مواردی هم توفیقهای واقعا مهمی داشتهایم. امروزه در بخشی از سوریه علیه تروریستها با هم همکاری میکنیم ... این برای منافع آمریکا مهم است.»
وی در ادامه گفت، «ما امیدواریم که ترکیه و پرزیدنت اردوغان به این درک برسند که ایالات متحده شریکی بهتر از ایران (برای آنکارا) است و مسیری که پرزیدنت اردوغان باید طی کند حمایت قویتر از روابط با ایالات متحده، با اروپا، و با ناتو است.»
روابط آمریکا و ترکیه در چند سال اخیر به دلیل حمایت واشنگتن از کردهای سوریه، که آنکارا آنها را تهدید میداند، و عدم استرداد فتح الله گولن روحانی ترک ساکن پنسیلوانیا که دولت رجب طیب اردوغان او را مسئول کودتای نافرجام ۱۳۹۵ میداند، به تنش کشیده شد.
روابط این دو همپیمان عضو ناتو، پس از بازداشت یک کشیش آمریکایی در ترکیه به اتهام ارتباط با کودتا پرتنشتر شد؛ تا جایی که واشنگتن دو وزیر دولت اردوغان را تحریم کرد. کشیش اندرو برانسون در میانه جنجال مربوط به قتل جمال خاشقجی آزاد و به آمریکا بازگشت.